Tạp Chí Giáo Dục TP.Hồ Chí Minh
Y tế - Văn hóaSức khỏe đời sống

Dùng thừa vitamin, coi chừng bổ ngửa!

Tạp Chí Giáo Dục

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4

Sử dụng thừa vitamin có thể ngộ độc - Ảnh: N.C.T.Đối vi nhiu người, thuc b đng nghĩa vi thuc cung cp vitamin và cht khoáng.                

Riêng với vitamin, trước đây còn gi là sinh t vi hàm ý chất mang li sc sng, d chp nhn là chế phm dùng sao cũng được, dùng tha cũng vô hi, bi “không b b ngang cũng b b dc”. Thực tế có đúng như thế không, hay khi dùng quá đà các loi vitamin có thể b “b nga”?

Trước hết, vitamin là nhng cht dinh dưỡng cn được cung cấp hng ngày đ cơ th phát trin và hot đng bình thường. Tuy lượng cung cp nh, thm chí rt nh nhưng s vitamin cn thiết có đến 13 loại, gm bn vitamin tan trong du là A, D, E, K và chín vitamin tan trong nước như C, các vitamin nhóm B (B1, B2, B5, B6, PP…).

Cách bổ sung vitamin tt nht là qua thc ăn, thc ung

Do cơ th không t tng hp được vitamin (ngoi trừ phơi nng thích hp, ta có th biến tin vitamin D da thành vitamin D, hay trong ruột ca ta có sn nhiu loi vitamin nhóm B nhưng li do vi khuẩn to ra) nên phi ăn ung đy đ và cân bng dưỡng cht đ được cung cấp đ vitamin.

Nếu được cung cp qua thức ăn, thc ung, dù ăn ung nhiều ta vn không s tha vitamin. Nhưng nếu dùng thuc hay chế phm (hiện nay vitamin có th lưu hành dưới dng chế phm thc phm chcng) b sung, s có trường hp b sung quá nhiu vitamin, đc bit bổ sung quá liều khuyến cáo hng ngày cho người không thiếu vitamin có thể gây tình trạng tha vitamin nhiu khi nguy him không kém tình trng thiếu vitamin. Vitamin cũng như các cht dinh dưỡng khác được khuyến cáo dùng liều va đ hng ngày gi là liu RDA, như RDA ca vitamin C hằng ngày ch cn b sung 60mg.

Sau đây là một s bnh lý có th gi là ng đc do tha vitamin:

Thừa vitamin A: do vitamin A tan trong du d tích lũy lại trong cơ quan có m (như gan) đưa đến quá liu gây ng đc. trẻ em, thừa vitamin A gây tăng áp lực ni s, gây li thóp tr sơ sinh, gây viêm teo dây thần kinh th giác. Đối vi ph n có thai có th gây quái thai, đặc bit dùng quá liu trong ba tháng đu thai k. Ph n thai  tốt nht nên dùng chế phm b sung vitamin và cht khoáng dành cho phụ n có thai  (trong chế phm này hoc được khng chế va đ liu vitamin A hoặc dùng bêta-caroten là tin vitamin A thay vitamin A đ an toàn cho phụ n có thai).

Thừa vitamin D: tr em gây chán ăn, mt mi, nôn ói, xương hóa sn sm. Người ln dùng quá liều lâu ngày cũng b chán ăn, nôn ói, tiêu chảy. Ph n có thai  dùng quá tha vitamin D s b vôi hóa nhau thai. Nói chung theo một s nhà khoa hc, tha vitamin không còn tạo xương mà là tiêu xương (do tăng canxi máu).

Tóm lại, có hai đi tượng phải tht thn trng trong vic b sung vitamin A và vitamin D là tr em và ph n có thai.

Thừa vitamin K: thường gp khi tiêm vitamin K kéo dài có th gây tán huyết, vàng da.

Thừa vitamin E: quá tha đưa đến ri lon tiêu hóa, nhc đu, ri lon th giác.

Thừa vitamin B6: có th dn đến viêm đa dây thn kinh, gim trí nh, gim tiết prolactin.

Thừa vitamin B12: thường do tiêm liu cao gây hot hóa h đông máu có th làm tăng s đông máu gây tc mch.

Thừa vitamin C: do không có hin tượng tích lũy gây thừa vitamin C trong cơ th, nhưng nếu dùng liu cao dài ngày (quá 1g/ngày) sẽ b viêm loét d dày, tiêu chy, si thn (si oxalat). Nếu dùng đường tiêm liu cao có th gây tán huyết, làm gim thi gian đông máu.

Riêng đối vi người cao tui, các cơ quan thải trừ thuốc hot đng kém, d đưa đến tích lũy thuc trong cơ th, đc bit đưa đến tha vitamin.

Cách bổ sung vitamin tt nht là qua thc ăn, thc uống. Nếu s thiếu vitamin và cht khoáng, có th dùng thuc b sung nhưng nên dùng đúng liu. Lưu ý thn trọng vi dng thuc si bt bổ sung vitamin. Do dạng thuc si bt luôn cha tá dược rã sinh khí là natri bicarbonat và natri carbonat (khi hòa vào nước s phn ng vi acid citric cũng là tá dược phóng thích khí CO2 gây si bt).

Vì vậy, trong thuc sủi bọt luôn cha natri (mi viên thuốc si bt có cha 274 – 460mg natri), có th gây tăng huyết áp đi với người b sn bnh lý này và đang kiêng mui. Người cao tui đang điều tr bnh tăng huyết áp tuyt đi không dùng thuc b sung vitamin dạng si bt.

PGS.TS NGUYỄN HU ĐỨC

 (ĐH Y dược TP.HCM)

Theo TTO

Bình luận (0)