Ngành xuất bản TPHCM: Một năm vượt khó

Bạn đọc đến với một đợt bán sách giảm giá của NXB Trẻ trong năm 2013.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hương, Giám đốc NXB Tổng hợp TPHCM, kể, ngay sau khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời, NXB đã nhanh chóng triển khai thực hiện các tác phẩm về Đại tướng phục vụ bạn đọc. Chỉ trong 49 ngày, NXB đã giới thiệu đến bạn đọc hai ấn phẩm Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp – Đại tướng của nhân dân, của hòa bình và Đại tướng trong lòng dân, được bạn đọc đánh giá cao.

NXB Tổng hợp cũng là đơn vị xuất bản lớn của TP được đánh giá là có nhiều hoạt động văn hóa đọc nhằm gia tăng nhu cầu đọc sách trong bối cảnh khó khăn hiện nay. Hàng loạt chương trình được tổ chức thường kỳ như “Tuần lễ sách hay” quy tụ những đầu sách mới, sách ăn khách, rồi “Giờ vàng”, “Ngày sách học sinh, sinh viên” với các đầu sách giảm giá hấp dẫn bạn đọc trẻ…
Đặc biệt, NXB Tổng hợp là đơn vị xuất bản đầu tiên của TP tổ chức thường xuyên các chương trình giao lưu tác giả, tác phẩm, những vấn đề văn hóa đọc thông qua chương trình “Giao lưu trò chuyện thứ 7”.

Là một NXB lớn không chỉ của TP mà trên cả nước, NXB Trẻ cũng có một năm sôi động bất chấp những khó khăn. Một trong những điểm nhấn của đơn vị này là các hội sách được tổ chức ở ngay khuôn viên NXB được giới trẻ TP nhiệt tình hưởng ứng. Sách được bán ở đây có giá rẻ, đặc biệt là mảng truyện tranh, thế mạnh của NXB Trẻ. Ngoài các dịp hội sách, NXB Trẻ còn có chương trình “Giờ vàng” tổ chức thường xuyên nhằm khuyến khích nhu cầu mua sách ở bạn đọc.

Ở các đơn vị phát hành, dù không có sự phát triển mạnh mẽ như mọi năm nhưng Công ty cổ phần Phát hành sách TPHCM (Fahasa) vẫn khẳng định vị thế đứng đầu ngành phát hành cả nước với tổng doanh thu hơn 1.500 tỷ đồng, chiếm gần phân nửa tổng doanh thu phát hành sách cả nước.

Các đơn vị phát hành trong năm đều liên tục tổ chức nhiều hoạt động nhằm tăng sức mua sách như các hội sách giảm giá. Đặc biệt, năm nay các đơn vị làm sách cũng chủ động tổ chức hội sách bằng cách liên kết nhiều đơn vị với nhau, tạo nên sự đa dạng cho hoạt động này.

Bên cạnh việc sức mua giảm, thị trường sách cũng ghi nhận những khó khăn đến từ nhiều hướng, có cái là chuyện cũ nhưng không ít cái mới cũng đang xuất hiện. Bà Mỹ Loan, Phó Tổng giám đốc Fahasa, cho biết, mảng sách văn học và sách tham khảo có sức mua giảm do ảnh hưởng từ sách điện tử. Đây là những mảng sách chịu ảnh hưởng rõ rệt từ sách điện tử, một dạng đọc sách thời công nghệ.

Bà Loan cũng dự báo, trong khoảng từ 3 đến 5 năm nữa, cán cân sách giấy và sách điện tử ở Việt Nam sẽ có sự thay đổi và nếu không có sự đầu tư mạnh mẽ, thị trường sách trong nước sẽ gặp rất nhiều khó khăn trước sự thay đổi này.

Ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ, nêu lên một vấn đề thời sự trong lĩnh vực xuất bản hiện nay là việc từ Trung ương đến địa phương đều xem xuất bản là ngành đặc thù, có những quản lý đặc thù nhưng lại thiếu đi các thể chế hóa phù hợp với vai trò một ngành đặc thù. Kết quả là công tác quản lý, kiểm tra, sản xuất thì đặc thù còn kinh doanh lại giống các đơn vị kinh doanh đơn thuần khác.

Vấn nạn sách lậu luôn được coi là “ung nhọt” lớn của ngành xuất bản trong nước và hiện nay vẫn chưa có dấu hiệu giảm bớt. Ông Nguyễn Minh Nhựt cho biết: “Gần 100% truyện tranh của NXB Trẻ mua bản quyền chưa kịp in thì bên ngoài đã có bản sách lậu”. Sách lậu giờ rộ thêm biến tướng là “sách ma”. Đó là những đầu sách vi phạm bản quyền nhưng vẫn đầy đủ thông tin về đơn vị xuất bản, làm sách, số xuất bản… Đến khi hỏi các đơn vị xuất bản thì đều nhận được câu trả lời không biết, không phải của đơn vị.

Theo ông Cao Xuân Sơn, Giám đốc chi nhánh NXB Kim Đồng tại TPHCM, đơn vị đã gặp phải 2 trường hợp như vậy.

Ông Võ Văn Long, Phó Giám đốc Sở Thông tin – Truyền thông TPHCM, cho biết, sở đang có kế hoạch quy hoạch lại mạng lưới in, xuất bản, phát hành trên địa bàn TPHCM. Bên cạnh đó, sở cũng sẽ tiếp tục xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm Luật Xuất bản, nhất là các vụ in, phát hành sách lậu.