Người còn sống và người đã khuất

Trong vụ tai nạn máy bay của Air France, các gia đình, thân nhân của những nạn nhân đều tỏ ra rất can đảm và đúng mực trước tin dữ.

Không phải tự nhiên mà họ có thể đứng vững được như thế, một phần quan trọng là nhờ sự trợ giúp về tâm lý mà Pháp vốn có nhiều kinh nghiệm xử lý, trong những trường hợp tai nạn nghiêm trọng như thế này.

Người dân Pháp tụ tập trước cổng nhà thờ Đức Bà ở Paris để tưởng niệm các nạn nhân trên chuyến bay bị nạn của Air France – Ảnh: Reuters

Quay lại khúc phim từ những giây phút đầu. “Retardé”, “Delay”… Chuyến bay mang số hiệu AF 447 dự kiến hạ cánh xuống phi trường Charles De Gaulle, Paris lúc 11g10. Tuy các đơn vị không lưu của Pháp, Brazil, Tây Ban Nha và châu Phi đều đã huy động tổng lực để tìm kiếm chiếc máy bay mất tích từ lúc 7g, nhưng trên bảng điện tử vẫn chỉ hiện lên chữ “Đến trễ”.

Đến khi có tiếng loa phóng thanh bằng ba thứ tiếng Pháp, Anh, Bồ Đào Nha mời thân nhân của các hành khách đi trên chuyến bay này vào khu vực dành riêng ở nhà ga 2E, họ mới ngờ ngợ một điều gì đó. Tại khu vực dành riêng, các bác sĩ tâm lý, thông dịch viên đã chờ sẵn. Tổng giám đốc Air France thông báo việc chiếc máy bay bị mất liên lạc.

Chữ “tai nạn hàng không” không hề được nhắc tới, vì theo nguyên tắc, khi chưa tìm được chiếc máy bay lâm nạn thì chưa thể dùng từ này. Nhưng ai cũng hiểu là khó có hi vọng, và chính tổng thống Pháp cùng ba vị bộ trưởng đến gặp các thân nhân ngay buổi chiều hôm đó cũng thừa nhận như thế.

Đội ngũ chuyên gia tâm lý đông đảo có mặt đã hỗ trợ ngay cho thân nhân những người bị nạn. Không chỉ ở Paris mà ở Toulouse chẳng hạn, nơi một số hành khách dự kiến tiếp tục bay đến, các bác sĩ tâm lý cũng sẵn sàng để tiếp đón các thân nhân.

Trong một tai nạn máy bay trước đây vào năm 2001, khi chuyến bay từ New York về Paris gặp nạn, truyền hình cũng đã chiếu những cảnh tương tự. Một cô bé đến sân bay đón cha mẹ. Khi được biết hung tin cha mẹ mình sẽ không bao giờ trở về nữa, em gần như khuỵu xuống, và hai bác sĩ tâm lý đã kè sẵn hai bên.

Không có được sự trợ giúp về tinh thần đúng lúc như thế, có bao người không chịu nổi cú sốc sẽ bị lên cơn đau tim, sẽ hóa điên, sẽ tự tử…? Không thể nào đoán được nhưng chắc chắn xã hội sẽ bị thiệt hại. Chú trọng đến sức khỏe tâm thần của người dân không chỉ là nhân đạo mà còn là lợi ích chung của cả cộng đồng.

Một chuyên gia tâm lý cho biết việc tập trung các thân nhân lại (ở cùng một khách sạn) là rất quan trọng. Khi tâm sự với nhau về những người đã khuất, họ sẽ có dịp lấp đầy khoảng trống bằng những hình ảnh, mang đến cho nó một ý nghĩa. Bởi vì một khi không nhìn được mặt người thân lần cuối, không có được những kỷ vật thân thuộc của họ, người ta sẽ khó tin được đó là sự thật.Về tâm lý, có một khoảng cách thời gian từ khi nhận được tin đến khi hiểu ra và chấp nhận được sự thật.

Sự bất ngờ trước hung tin cùng với cảm giác bất lực sẽ gây ra chấn thương tâm lý nặng nề. Cho nên bên cạnh các bác sĩ được đào tạo về chuyên ngành này, sự hiện diện của vị nguyên thủ quốc gia, giám đốc cơ quan điều tra tai nạn, viện trưởng viện kiểm sát… cũng sẽ giúp ít nhiều cho việc chấp nhận và đối đầu với thực tế.

Chưa tìm thấy vết tích máy bay

Sau gần năm ngày điều tra, nguyên nhân tai nạn máy bay của Hãng Air France vẫn là một bí ẩn. AFP cho biết ngày 4-6, phía Brazil bất ngờ thông báo những vật thu được trên mặt biển không phải là mảnh vụn từ chiếc Airbus 330-200 mất tích. “Cho đến nay chúng tôi vẫn chưa tìm thấy hiện vật nào của máy bay” – AFP dẫn lời thiếu tướng Ramon Cardoso, giám đốc Cơ quan kiểm soát không lưu Brazil, cho biết.

Ông Cardoso thừa nhận các hiện vật mà hải quân Brazil thu được trên Đại Tây Dương chỉ là “rác đại dương”, có thể rơi ra từ một con tàu, cũng giống như vệt dầu loang dài 20km, ban đầu được miêu tả là rò rỉ từ máy bay.

Trong khi đó, AP cho biết các nhà điều tra Pháp đang xem xét giả thuyết các thiết bị cảm biến đo tốc độ của máy bay đã bị hỏng hoặc bị đóng băng khi chiếc Airbus 330-200 bay vào vùng nhiễu động thời tiết, dẫn đến việc máy bay bay sai tốc độ.

Các chuyên gia cho biết thông thường các máy bay phải bay với một vận tốc nhất định khi qua vùng thời tiết xấu – quá nhanh thì máy bay có nguy cơ bị vỡ, quá chậm thì phi công sẽ mất khả năng kiểm soát máy bay.

Báo Tây Ban Nha El Mundo đưa tin hai phi công và một hành khách trên chuyến bay của Hãng Air Comet từ Lima tới Lisbon khi bay ngang qua khu vực chiếc Airbus mất tích đã nhìn thấy “một chớp sáng màu trắng cực mạnh rơi xuống theo phương thẳng đứng và biến mất sau sáu giây”. Thông tin này dẫn tới giả thuyết máy bay có thể đã nổ tung trên không trung, một giả thuyết trước đó bị bác bỏ do sự tồn tại của vệt dầu loang.

H.TRUNG

NGUYÊN VĨNH (TTO)