Bài dự thi giải quyết tình huống giáo dục lần XI: Hiệu trưởng phải biết chỉ đạo tầm xa

1. Đối với ông hiệu trưởng trường A. Ông là người nhiệt tình và tích cực với công việc – một phẩm chất đáng quý đối với giáo viên và tất cả mọi người. Cũng do quá nhiệt tình mà hiệu trưởng trường A không ngần ngại tham gia trực tiếp mọi công việc. Theo tôi điều này có cái đúng là hiệu trưởng sẽ nắm được tình hình nhà trường và thể hiện được khả năng  làm việc của bản thân nhưng lại không đúng vì người hiệu trưởng cái gì cũng phải biết nhưng không phải cái gì cũng phải làm. Có những việc giáo viên, nhân viên làm tốt các công việc “lặt vặt” hơn hiệu trưởng nhiều. Lý do? Theo tôi, thứ nhất là do ông sợ người khác không làm được nên tự mình “xắn tay áo ra làm” cho xong mọi việc trong trường. Thứ hai là ông hiệu trưởng này xem ra cũng có năng lực, nhưng thiếu lòng tin, tự cao, coi thường người khác, năng lực quản lý kém.

Câu chuyện của hiệu trưởng trường A làm tôi nhớ đến đồng nghiệp của mình ở một ngôi trường khác. Là hiệu trưởng nên cô M. thường tổ chức chương trình văn nghệ cho các khối lớp trong các dịp lễ hội. Thay vì phân cấp và giao việc đó cho phó hiệu trưởng hay trợ lý thanh niên thì cô M. lại trực tiếp đứng ra điều hành. Không phải là giáo viên chủ nhiệm, nhưng nữ hiệu trưởng này lại xuống tận lớp tập cho học sinh một hoạt cảnh để chuẩn bị thi cấp quận, mặc dù trước đó cô cũng đã tập cho các em trong đội văn nghệ trường một tiết mục múa hát tập thể. Khi trường có phong trào làm báo tường thì khỏi phải nói. Cô hiệu trưởng tự gom bài của các lớp lại rồi ngồi biên tập, sửa chữa từng câu từng chữ như chấm chính tả.

2. Đối với ông hiệu trưởng trường B. cũng đáng chê trách vì mang phong cách “trưởng giả học làm sang”. Lễ nghi, sự trang trọng luôn cần thiết nhưng phải đúng lúc nếu không sẽ tạo ra sự kệch cỡm, lố bịch nặng hơn nữa là gây trò cười cho thiên hạ. Giờ chào cờ toàn trường mà có mặt thầy hiệu trưởng ngay từ lúc đầu thì sẽ thể hiện được sự quan tâm “sâu sát” của ban giám hiệu đối với mọi phong trào của nhà trường. Tuy có phân công giao việc nhưng thiếu sự kiểm tra nhắc nhở, đôn đốc thì làm sao mà quản lý được nhân viên của mình. Mặt được của hiệu trưởng trường B. là có phong thái lãnh đạo, không ôm đồm nhưng lại quá cầu toàn, xa rời thực tế. Đây cũng là mẫu người lãnh đạo thường gặp ở các trường phổ thông khi hiệu trưởng quá tự đề cao mình. Trong thực tế, có nhiều hiệu trưởng suốt ngày chỉ đưa ra kế hoạch, hội họp và lo công tác đối ngoại còn mọi việc tại trường đều phó mặc cho các thành viên khác trong ban giám hiệu. Có người còn nói đùa, hình như các hiệu trưởng chỉ có mỗi một việc là… ký duyệt các loại giấy tờ.

3. Theo tôi, đã là cán bộ quản lý, hiệu trưởng phải biết chỉ đạo tầm xa, phân cấp công việc rõ ràng cho từng người, từng bộ phận. Quan trọng là người thủ lĩnh phải biết điều phối guồng máy trong cơ quan để lúc nào công việc cũng được giải quyết trôi chảy và trọn vẹn. Tuy nhiên, không phải cấp dưới nào cũng biết làm việc nên có khi hiệu trưởng còn phải “cầm tay chỉ việc” để anh em quen dần. Phải biết tin tưởng cấp dưới và phân công đúng việc, đúng sở trường của họ. Đừng mang tâm lý ngại giao việc cho anh em mà phải để cho họ trải nghiệm vì qua đó con người ta mới thành thạo và có thêm nhiều kinh nghiệm. Nếu hiệu trưởng nhiệt tình đến nỗi luôn nhúng tay vào nhiều việc thì chưa chắc có thể làm gương cho quần chúng học tập mà có lúc còn bị người khác chê bai, trách móc. Đó không thể gọi là hiệu trưởng toàn năng mà chỉ là người quá tham công việc, một cán bộ quản lý thiếu năng lực lãnh đạo.

(Trường TH Phan Văn Trị, Bình Thạnh, TP.HCM)