Thương mại điện tử xuyên biên giới: Cơ hội và rào cản

Cuộc chơi lớn trong thế giới phẳng

Được dự báo sẽ tăng gấp 3 so với năm 2015 và cán mốc 900 – 1000 tỷ USD, chiếm 22% tổng giá trị TMĐT toàn cầu vào năm 2020, TMĐT xuyên biên giới hứa hẹn tiếp tục bùng nổ không ngừng trong nhiều năm tới. Đây là cuộc chơi mà cơ hội gần như được chia sẻ công bằng bởi sự phát triển của internet và mạng lưới vận chuyển toàn cầu đã dần xóa bỏ những ranh giới về địa lý.

Giá trị TMĐT xuyên biên giới trên toàn thế giới tăng trưởng mạnh mẽ – nguồn Accenture

Trước đây, khi cần mua hàng hóa ngoại nhập, người tiêu dùng Việt luôn phải chờ đợi đến khi có doanh nghiệp nhập khẩu và phân phối lại, hoặc phải trực tiếp ra nước ngoài để tìm kiếm và đặt hàng. Còn hiện nay, chỉ cần truy cập vào các trang TMĐT lớn như Amazon, Ebay, Alibaba…, bất kì ai cũng có thể tiếp cận với hàng tỷ sản phẩm từ vô số nhà cung cấp trên toàn thế giới.

Từ những sản phẩm điện tử mới nhất vừa được ra mắt, tài liệu học tập, cho đến các dây chuyền công nghệ cần thiết cho sản xuất… tất cả đều có thể đặt mua chỉ với một vài cái click chuột đơn giản. Và vào những dịp như Black Friday, Quốc khánh Mỹ, Ngày Độc Thân 11/11 ở Trung Quốc… các chương trình khuyến mãi lớn có thể giúp người mua tiết kiệm rất nhiều chi phí.

Còn với doanh nghiệp, việc đăng bán trực tiếp trên các trang TMĐT quốc tế là cách nhanh nhất để kết nối với khách hàng, tìm thị trường và gia tăng doanh thu xuất khẩu. Hình thức này vừa cắt giảm chi phí vận hành, vừa giúp phân phối sản phẩm đến người dùng cuối tại nhiều thị trường mà không phải qua các khâu trung gian.

TMĐT xuyên biên giới cũng là cơ hội để doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể len vào các thị trường khó tính, nơi tồn tại rất nhiều rào cản và tốn nhiều chi phí nếu giao thương theo cách truyền thống.

Còn nhiều rào cản

Do chỉ mới ở giai đoạn đầu tham gia vào TMĐT xuyên biên giới, người tiêu dùng và doanh nghiệp Việt ngoài việc phải đối mặt với các khó khăn trong khâu logistics quốc tế thì hiện vẫn còn loay hoay vì nhiều khó khăn về ngôn ngữ, khác biệt văn hóa cũng như khâu thanh toán quốc tế…

Trong đó, việc trả tiền trước 100% cho một đối tác chưa hề quen biết và sử dụng các hình thức thanh toán quốc tế khiến không ít người mua hàng e dè.

Ông Đạt Phan, Giám đốc Fado.vn – một đơn vị chuyên làm công tác hậu cần hỗ trợ giao thương với nước ngoài, cho biết:

"Tỷ lệ người Việt sở hữu Visa Card, Master Card còn rất thấp, và nhiều người vẫn chưa tin tưởng vào tính bảo mật khi thanh toán quốc tế nên còn ngần ngại. Hơn nữa, nếu không có kinh nghiệm chọn đối tác bán hàng uy tín, người mua có thể gặp nhiều rủi ro như mất tiền, hàng hóa không đảm bảo."

Tỷ lệ sử dụng thẻ thanh toán quốc tế của Việt Nam khá khiêm tốn – Nguồn: Nielsen Global Survey

Cũng theo ông Đạt, một khó khăn khác đối với người mua hàng chính là việc kiểm soát và truy xuất nguồn gốc hàng hóa trực tuyến ngày càng phức tạp.

Còn đối với doanh nghiệp khi tham gia bán hàng tại các website quốc tế, rào cản lớn nhất chính là việc không rành về luật pháp nước sở tại, và chưa có chiến lược kinh doanh phù hợp với xu hướng tiêu dùng ở từng thị trường.

Đồng thời, sự chênh lệch về mức độ đa dạng, chất lượng hàng hóa giữa hàng Việt và hàng nước ngoài vẫn còn rất lớn. Chính vì thế, nhiều doanh nghiệp hiện vẫn chưa thật sự mặn nồng với TMĐT xuyên biên giới dù thấy rằng lợi ích của hình thức kinh doanh này là rất lớn.

Để nhập cuộc suôn sẻ

Không để những rào cản làm hạn chế các lựa chọn mua sắm của mình, người tiêu dùng có xu hướng sử dụng các dịch vụ trung gian hậu cần để nhập hộ sản phẩm và vận chuyển về Việt Nam.

Các đơn vị này có thể là cá nhân tự phát, hoặc doanh nghiệp với các mô hình "sàn TMĐT xuyên biên giới" như Fado.vn.

Với hình thức kết nối dữ liệu trực tiếp, sàn mang đến hơn 3 tỷ các sản phẩm trên trang Amazon và các website hàng đầu tại Mỹ, Đức, Nhật Bản… với thông tin tiếng Việt, và giá bán được cập nhật liên tục theo thời gian thực.

Nhờ đó, khách hàng vừa không vướng phải nhiều vấn đề về ngôn ngữ, vừa có thể tận hưởng các ưu đãi, khuyến mãi như người mua hàng ở nước sở tại.

Mô hình sàn TMĐT xuyên biên giới giúp người Việt dễ dàng mua hàng từ nước ngoài

Bên cạnh đó, Fado cũng hoạt động như một "màng lọc an toàn" giúp giảm thiểu các rủi ro trong giao dịch. Thay vì thanh toán trực tiếp 100% cho người bán tại nước ngoài, người mua cảm thấy chắc chắn và yên tâm hơn khi chỉ cần đặt cọcmột phần giá trị món hàng cho Fado. Các vấn đề về hậu mãi như trả hàng, đổi hàng cũng được hỗ trợ xử lý.

"Toàn bộ hàng hóa được nhập khẩu chính ngạch theo đúng quy định của Việt Nam, và chúng tôi minh bạch toàn bộ hóa đơn, chứng từ để đảm bảo quyền lợi cho người mua hàng, giúp họ gia tăng niềm tin vào TMĐT xuyên biên giới. Đây chính là tiền đề cho sự phát triển của nền TMĐT Việt Nam, vốn còn rất nhiều tiềm năng" – ông Đạt chia sẻ.

Fado.vn là mô hình tiên phong hỗ trợ người dùng cuối ở Việt Nam nhập trực tiếp các sản phẩm từ các trang web quốc tế.

Đồng thời, đơn vị này cũng đã, đang hỗ trợ nhiều doanh nghiệp Việt Nam đưa các sản phẩm lên bán trên Amazon, chủ yếu là hàng thủ công mỹ nghệ truyền thống, chăm sóc sức khỏe và làm đẹp từ thiên nhiên hay các sản phẩm máy móc có công dụng đặc thù do người Việt sản xuất.

Đây là những dấu hiệu tích cực cho thấy các doanh nghiệp Việt đang từng bước xóa bỏ rào cản để sớm tiếp cận với cuộc chơi TMĐT xuyên biên giới.