Hà Lan không còn cối xay gió

Nước Hà Lan có lịch sử rất sớm từ năm 1648, diện tích là 42.508km2, dân số 17 triệu người và một quốc gia có mật độ dân số cao là 480 người/km2. Người Hà Lan chiếm 82%, người Indonesia 2,4% và người Thổ Nhĩ Kỳ 2,2%. Ngôn ngữ chính là tiếng Hà Lan, ngoài ra tiếng Anh, Đức cũng khá phổ biến. Hà Lan có 4 thành phố lớn là Amsterdam, Nijmegen, Rotterdam và Utrecht, trong đó Amsterdam là thủ đô và là một thành phố trẻ nhất so với các thành phố khác.

1.Thủ đô Amsterdam nằm trên bờ vịnh Ij và gần sông Amstel được mệnh danh là “Venice của Hà Lan”. Nơi đây thế kỷ 12 chỉ là một làng chài nghèo nhỏ nằm trên bờ sông Amstel thuộc về phía Tây của Hà Lan. Ngày nay sau hàng trăm năm Amsterdam phát triển, thịnh vượng và là một trong 5 thành phố lớn nhất châu Âu với dân số 6.700.000 người. Thủ đô Amsterdam cũng là một trong những thương cảng lớn được mở rộng trong thế kỷ 19 và 20. Mặc dù là thủ đô nhưng Amsterdam không phải là đầu não trung tâm chính trị của đất nước. Cơ quan tối cao như Chính phủ, Quốc hội đặt ở thành phố Den Haag, còn thủ đô chỉ là một trung tâm kinh tế, thương mại, văn hóa và du lịch lớn. Đường phố, nhà cửa ở Amsterdam đều cổ kính, trang nghiêm mang đậm phong cách kiến trúc của châu Âu. Nói đến Amsterdam là phải nói đến các khu phố cổ và dòng sông lớn, trong xanh, những con kinh đào chạy ngoằn ngoèo khắp thành phố. Các nơi tham quan du lịch của thành phố mà không du khách nào có thể bỏ qua. Đó là Quảng trường Dam rộng, đẹp mê hồn, tràn ngập du khách cả ngày lẫn đêm. Đó là bảo tàng lịch sử, nghệ thuật vừa cổ điển vừa hiện đại.

Cuộc sống và cảnh vật của thành phố này thật kỳ lạ và có sự đối lập tương phản, các “tệ nạn” là mại dâm, mua bán ma túy và đồng tính được tự do, luật pháp không ngăn cấm nhưng trật tự công cộng rất đảm bảo, giao thông nghiêm ngặt, hạn chế xe ô tô. Từ quan chức đến người dân đều đi xe đạp. Đây là thành phố “xe đạp” nổi tiếng châu Âu. Xe đạp có đường riêng, đi lại trật tự, để xe ngay ngắn hai bên đường không cần phải gửi và không có nạn trộm cắp, chôm chỉa xe đạp. Thành phố trên là nhà, dưới là sông đi lại thuận tiện. Từ phố này đến phố khác có thể đi bằng tàu thuyền rất thoải mái. Trên sông có nhiều “nhà thuyền” lớn, nhà làm bằng thuyền nổi trên sông, có ngăn phòng, ngoài bày chậu hoa, cây cảnh đẹp mắt làm nơi cư trú cố định của người dân. Đêm đến thành phố rực rỡ ánh đèn, trên bến dưới thuyền, điện sáng lung linh huyền ảo trên mặt nước chẳng khác cảnh bồng lai muôn hồng nghìn tía ở một góc trời ở Tây Âu.

Amsterdam là một trung tâm văn hóa, du lịch, đồng thời cũng là trung tâm kinh tế, giao thương lớn của châu Âu. Thuyền bè các nước ra vào tấp nập cảng Amsterdam. Nơi đây có trụ sở của 5/500 công ty hàng đầu thế giới như hãng Philip và ING, nhiều ngân hàng, trung tâm thương mại lớn của châu Âu đặt tại đây.

2. Hà Lan (hay còn gọi là Hòa Lan) là một trong những quốc gia có mật độ dân số rất cao, có 30% diện tích và 60% dân số nằm ở khu vực đất thấp dưới mực nước biển từ 5-7m. Biển ở Hà Lan rộng lớn, mênh mông ở phía Bắc và phía Tây. Hà Lan là một quốc gia không có núi rừng và sa mạc hoang hóa. Biển cao hơn đất liền là nguồn lợi lớn đồng thời cũng gây thiệt hại không nhỏ cho đất nước này. Nói đến Hà Lan là nói đến công nghệ đóng tàu biển, kỹ nghệ hàng hải, đi biển, kinh tế biển hàng đầu trên thế giới. Người dân Hà Lan lớn nhỏ đều biết bơi, quen với cuộc sống biển cả. Đắp đê, lấn biển, tạo nên những làng mạc, phố thị cũng là một thế mạnh của Hà Lan. Mỗi con đê của vùng biển Hà Lan kiên cố, vững chắc, an toàn và không bao giờ có hiện tượng vỡ đê, nước biển tràn, ngập mặn ảnh hưởng đến nông nghiệp như các quốc gia khác. Đê ở Hà Lan rất dài có khi từ 35 đến 40km. Đê phẳng lì, cỏ mọc xanh rì, chạy dài tuyệt đẹp. Bến cảng, phố chợ ở vùng biển nhộn nhịp, buôn bán tấp nập. Đê ở Hà Lan trở thành điểm tham quan du lịch hấp dẫn. Tàu thuyền luôn ra vào tấp nập, đông vui ở vùng duyên hải.

Hà Lan có 3 con sông lớn Rhein, Waal và Maas cùng với biển cả mênh mông làm cho khí hậu đại dương ở xứ sở này luôn luôn ôn hòa, mùa đông không lạnh lắm và mùa hè thì mát mẻ dễ chịu. Khí hậu, thổ nhưỡng và chế độ ăn uống hợp lý, nhất là lượng sữa bò được tiêu thụ nhiều hàng ngày cho mỗi người từ 2-3 lít nên người Hà Lan đều to cao, khỏe mạnh, da dẻ hồng hào. Đàn ông Hà Lan có chiều cao từ 1,9m đến 2m, phụ nữ có chiều cao từ 1,7m-1,8m được coi là nước có chiều cao lý tưởng và khỏe mạnh nhất thế giới.

Cũng như các nước Tây Âu nông thôn Hà Lan rất thanh bình, đầy thi vị và vô cùng ấn tượng. Biển, trời, đất, nước, dòng sông, kênh rạch, cánh đồng cỏ tạo nên một bức tranh thiên nhiên hài hòa, đáng yêu ở vùng quê Hà Lan. Ở các khu dân cư đều có những bức tường bằng kính vây quanh bảo đảm sự an toàn và tránh bụi.

Hà Lan là quê hương của cối xay gió nhưng nay ít hoạt động, chỉ dùng để làm biểu tượng, tạo nên một cảnh sinh động. Bên cạnh cối xay gió là những ngôi nhà gỗ bình dị, màu sắc hài hòa, bắt mắt, những mảnh vườn, cánh đồng xanh tốt và vô số đàn bò sữa đang gặm cỏ. Ở Hà Lan bò đốm trắng béo tốt, hiền lành và cho từ 20-30 lít sữa mỗi ngày nên “bò sữa”, “sữa cô gái Hà Lan”, “pho mát Hà Lan” nổi tiếng khắp thế giới. Những cơ sở chế biến sữa ở khắp nơi, các “cô gái Hà Lan” cao cao, da trắng nõn với “tạp dề” trước ngực miệng luôn nở nụ cười để tiếp khách. Nghề làm giày gỗ, hoa tu-líp gỗ cũng rất phổ biến ở làng quê. Bức tranh thiên nhiên đẹp mắt nhất ở Hà Lan là những cánh đồng cỏ xanh mướt, chạy ngút ngàn. Nghề trồng cỏ, trồng hoa gắn liền với nghề nuôi bò, chế biến sữa. Nghề trồng hoa tu-líp với hơn 300 loại cũng mang đến nguồn lợi lớn cho người dân ở thôn quê. Đến mùa hoa tu-líp nở từ tháng 3 đến tháng 5, ngắm hoa nở, uống cốc sữa và ngắm nhìn cảnh vườn tược xanh mát du khách thấy tâm hồn thật lâng lâng khó tả. Cảnh làng quê ở Hà Lan thật thanh bình và con người hiện lên thật đẹp về tâm hồn và hình dáng. Các ngành nghề chế biến lương thực, thực phẩm của Hà Lan đứng thứ 2 trên thế giới…

3. Mặc dù đất không rộng, người không đông nhưng do môi trường và xã hội thuận lợi nên giáo dục Hà Lan rất phát triển trên cơ sở xã hội, kinh tế và văn hóa vững chắc. Mọi lứa tuổi được đi học, cơ sở vật chất nhà trường hoàn hảo, chất lượng giáo dục được nâng cao, tỷ lệ người thất nghiệp rất thấp. Ngoài tiếng Hà Lan, tiếng Anh, Đức được phổ biến, chương trình đào tạo thông thoáng. Hệ thống giáo dục ở Hà Lan rất đảm bảo về chất lượng, đào tạo có hiệu quả. Hiện nay ở Hà Lan có 4 hệ thống trường đại học (kể cả đại học mở). Các trường đại học không chạy theo số lượng mà bảo đảm đủ chỉ tiêu đào tạo hàng năm là từ 6.000 đến 30.000 sinh viên. Tổng số sinh viên hệ đại học khoảng hơn 150.000 người, có nhiều lưu học sinh ngoại quốc được đào tạo đủ ngành nghề. Đại học chuyên nghiệp gồm 50 trường, số lượng sinh viên được quy định cho mỗi trường là từ 20.000 người đến 25.000 người. Tổng số sinh viên đào tạo theo hệ thống này là 280.000 người. Viện Giáo dục quốc tế dành cho sinh viên sau khi đã tốt nghiệp đại học các chuyên ngành về khoa học cơ bản ở các lĩnh vực với mục đích là nghiên cứu và giảng dạy chuyên sâu vào khoa giáo dục, sư phạm, chủ yếu giảng dạy bằng tiếng Anh. Có nhiều sinh viên ngoại quốc theo học “nâng cao” về giáo dục ở học viện này. Đặc điểm nổi bật của hệ thống đại học Hà Lan là coi trọng tính hiện đại, tân tiến, đổi mới ở hai khâu dạy và học, coi trọng đào tạo chuyên sâu, tự học tự nghiên cứu, tập trung, chuyên sâu về chuyên ngành. Hình thức phụ đạo, ngoại khóa thực tế, thực tập gắn liền đời sống không được chú ý. Sinh viên tốt nghiệp ở Hà Lan ít có tình trạng thất nghiệp. Trong thời gian ở Hà Lan trên đường phố chúng tôi ít thấy sinh viên học sinh ăn uống hay la cà ở hàng quán. Sinh viên Hà Lan thích các môn thể thao như bóng đá, bơi lội, nhiều vận động viên xuất sắc ở quốc gia này đều là sinh viên của các trường đại học.

Có đặt chân đến Hà Lan mới thấy hết ý nghĩa của bốn chữ “Đất” và “Nước”; “Biển” và “Trời”. Nổi bật trên bức tranh thiên nhiên đó, là con người Hà Lan tuyệt đẹp.

PGS. Hồ Sĩ Hiệp