Trung Quốc “cấm biên”, hàng ngàn container ách tắc

Cửa khẩu Ka Long vốn rất đông đúc, tấp nập, bởi là nơi xuất hàng nhiều nhất TP.Móng Cái (Quảng Ninh) với 9 điểm xuất hàng. Thế nhưng lúc 9 giờ sáng ngày 23.8, trước mắt chúng tôi chỉ lác đác vài chiếc xe đông lạnh đang xuống hàng. Dưới bến sông, hàng trăm chiếc đò máy đỗ san sát im lìm. 15 giờ, đường vào bến Lục Lầm, P.Hải Hòa cũng vắng tanh vắng ngắt. Sát lối vào bến, vài chục cửu vạn, lái xe… ngồi chật các quán nước tán chuyện hoặc tụ tập chơi bài…

Anh Nguyễn Văn Thanh (39 tuổi), lái xe container chở hàng đông lạnh hơn 4 năm nay cho biết, chưa bao giờ tình hình xuất hàng tại bến Lục Lầm lại khó khăn như hiện tại. Bình thường, container hàng chuyển từ Hải Phòng lên đến đâu là được tháo kẹp chì, cửu vạn vận chuyển xuống đò đưa qua bên kia ngay. Kẹt lắm cũng chỉ một hai ngày là xuất được. Trong khi giờ ngày nhiều cũng chỉ được chục container, thậm chí có ngày chỉ xuất được 2 container, toàn bộ số container bị ách lại đều phải gửi vào kho bãi gần bến. Hàng ngàn cửu vạn quê Nam Định, Hưng Yên… bị thất nghiệp, không trụ nổi phải về quê.

Theo một cán bộ thuộc Tổ Hải quan Lục Lầm, Chi cục Hải quan Móng Cái, đây là thời kỳ hàng xuất qua bến ít nhất trong hàng chục năm nay. Mỗi ngày chỉ xuất được vài container. Còn theo một chủ hàng, trước đây tại Lục Lầm có ngày xuất tới hàng trăm container, toàn Móng Cái có ngày xuất tới gần 500 container hàng.

Thống kê của Hải quan Móng Cái cho thấy, đến thời điểm hiện tại, số lượng container hàng tạm nhập tái xuất tồn đọng đã lên đến gần 4.000, trong đó có hơn 1.000 container hàng đông lạnh.

Điều mà nhiều DN làm xuất nhập khẩu ở Móng Cái lo ngại là chưa biết bao giờ tình trạng “cấm biên” của phía Trung Quốc (TQ) mới kết thúc. Trước đó, đã nhiều lần phía TQ “cấm biên” nhưng chỉ tối đa là 3 tháng, đợt “cấm biên” lần này đã kéo dài tới gần 6 tháng, nhiều DN bị ùn hàng đang có nguy cơ phá sản.

Theo một lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, việc ách tắc hàng xuất tại cửa khẩu không chỉ ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế, gây khó khăn cho DN mà còn tác động đến đời sống của người dân vùng biên. Quan điểm của tỉnh là duy trì và thúc đẩy hoạt động tạm nhập tái xuất vì đây loại hình thức dịch vụ thương mại phong phú và đa dạng. Tỉnh và các ngành chức năng sẽ đẩy mạnh hợp tác với TQ để giao lưu hàng hóa ngày càng thông thoáng, thuận lợi cho cả hai bên, tránh gây thiệt hại cho DN tạm nhập tái xuất.

Trong khi đó, trao đổi với Thanh Niên, ông Dương Văn Cơ, Chủ tịch UBND TP.Móng Cái nhìn nhận, thành phố “không thể đề xuất gì với phía TQ mà chỉ có thể cố gắng tạo điều kiện cho các DN đầu tư xây dựng nhiều kho bãi, trạm điện, tạo thủ tục thông thoáng… để họ hoạt động”.

Một DN có trụ sở tại Móng Cái tính toán, với container chứa hàng đông lạnh, tiền điện để bảo quản phải từ 1,5 đến 2 triệu đồng/ngày, tiền lưu kho bãi từ 300.000 – 500.000 đồng/ngày… Do là hàng tạm nhập rồi tái xuất qua cho phía TQ nên DN VN làm dịch vụ sẽ chi trả rồi thanh toán với chủ hàng phía TQ. Nếu thời gian lưu kho bãi kéo dài, chi phí đội lên rất cao, thậm chí lớn hơn giá trị hàng trong container dẫn đến chủ hàng TQ bỏ hàng. Khi đó, DN VN phải chịu mọi tổn thất, bởi hai bên ít khi có ràng buộc hoặc nếu có thì DN VN cũng nắm đằng lưỡi.