LTS: Mặc dù giáo dục được coi là quốc sách hàng đầu, tuy nhiên lương của giáo viên (GV) hiện tương đối thấp. Bởi vậy nhiều GV phải làm thêm nghề “tay trái” để tăng thu nhập; thậm chí có không ít GV đã bỏ nghề. Để trả lại đúng vị trí của giáo dục, mới đây Bộ GD-ĐT đã trình Chính phủ Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục lần hai; trong đó đề xuất lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Điều này đã khiến rất nhiều GV vui mừng nhưng cũng không ít người lo rằng đề xuất này sẽ khó thành hiện thực…
Bài 1: Nhiều nhà giáo khó sống được bằng lương
 |
| Cô giáo trẻ đang hướng dẫn học sinh tiểu học viết chữ (ảnh minh họa). Ảnh: N.Trinh |
Với cách tính lương như hiện nay, nhiều GV phải vừa đi dạy, vừa làm thêm để tăng thu nhập trang trải cuộc sống. Đây cũng là cách để các thầy, cô nuôi lại đam mê nghề nghiệp.
25 năm đi dạy là 25 năm… phải làm thêm
Chỉ gần 1 năm trở lại đây, vợ chồng cô T.T.K.Y (GV môn địa lý) và thầy H.T.H (GV môn thể dục) Trường THCS H.B (Q.5) mới không còn phải đi làm thêm. Lý do không phải là lương đủ sống mà do người con đã tốt nghiệp đại học và đi làm hỗ trợ thêm.
Cô Y. tâm sự: “Tháng nào nhận lương cũng phải chia thành nhiều khoản. Khoản cứng là chi cho ăn uống, điện, nước; khoản mềm thì chi cho cưới hỏi, ma chay, gia đình nội ngoại hai bên… Lo nhất là những tháng có nhiều đám tiệc hoặc công chuyện, con cái ốm đau. Những lúc như vậy đành phải mượn bạn bè, người thân. Cám cảnh nhất là có hôm đứng lớp, bụng đói cồn cào nhưng vẫn cố cười tươi. Bởi trước mặt học trò, GV luôn phải chỉn chu…”.
Cô Y. cho biết thêm, hiện tại lương của vợ chồng cô khoảng 7 triệu đồng/tháng/người. Với mức lương này thật khó để chi tiêu cho cuộc sống ở thành phố đắt đỏ này nếu không làm thêm. Theo đó, vợ chồng cô đã xin dạy hợp đồng tại một số trường, 10-12 tiết/tháng. Nhờ vậy mỗi tháng cũng có thêm vài triệu đồng. Còn chồng cô, ngoài dạy ở trường, dạy thêm còn làm huấn luyện viên tại một số trung tâm.
Vợ chồng cô Y. bắt đầu đi dạy thêm từ năm 1992, bấy giờ lương chỉ 120 ngàn đồng/tháng. Tuy nhiên do có con nhỏ nên dù dạy thêm cũng không đủ sống nên hai vợ chồng cô đã mở quán bán nước, cà phê, rồi chuyển sang quán bi-a… Mặc dù thu nhập có cao nhưng do tính chất công việc nên thường xuyên phải thức khuya. Trong khi đó, ngày hôm sau lại phải dậy sớm đến trường nên hai vợ chồng cô cố gắng gượng được vài năm rồi đành bỏ. Sau đó thì chuyển qua những việc làm thêm khác để tăng thu nhập.
Lương thấp, công việc làm thêm thì không ổn định nên dù đã lấy nhau được 25 năm nhưng vợ chồng cô Y. vẫn ở chung nhà với bà nội và cậu út.
“Nhiều năm đi dạy, đôi lần chúng tôi cũng nản, nhất là giai đoạn có con nhỏ, chi tiêu tăng lên, vợ chồng lúc nào cũng áp lực. Nhưng bởi yêu nghề giáo, vợ chồng thường xuyên động viên nhau cố gắng vượt qua..”, cô Y. chia sẻ.
GV bán hàng online và phục vụ bán trú
Tại Trường Tiểu học Đ.T.Đ (Q.4), ngoài giờ dạy trên lớp, cô Đ.T.H – GV lớp 1 – phải tranh thủ phụ mẹ bán bánh bông lan, bánh su, trà sữa… trên mạng xã hội. Thậm chí còn tranh thủ chiều về giao hàng cho khách. Nhờ vậy mà mỗi tháng cô cũng kiếm được 2 triệu đồng hỗ trợ thêm cho gia đình.
Cô H. tâm sự: “Vì mới tốt nghiệp sư phạm, dạy học được 2 năm nên lương hiện tại chỉ hơn 4 triệu đồng/tháng. Thu nhập này tôi dành cho bản thân 1 triệu đồng chi tiêu đám cưới hỏi, gặp gỡ bạn bè, điện thoại, xăng xe; còn lại phụ mẹ chi tiêu ăn uống. Dẫu biết làm GV vất vả, lương thấp nhưng ngay từ ngày học ở Trường Tiểu học Đ.Đ (Q.4), vì quá yêu cô giáo chủ nhiệm nên tôi đã quyết định theo nghề gõ đầu trẻ”.
|
Lương GV thấp hơn mức lương tối thiểu vùng Trong một báo cáo thực hiện chính sách tiền lương của Bộ GD-ĐT, mức lương GV hiện nay được chia làm 3 mức. Mức thấp – tập trung chủ yếu ở số GV mới ra trường. Nguyên nhân là do mức lương khởi điểm được hưởng của GV thấp, phụ cấp ưu đãi lại tính trên nền của mức lương cơ sở nhân với hệ số lương và chưa được hưởng phụ cấp thâm niên ngành do chưa đủ 60 tháng công tác. Với mức lương cơ sở mới nhất là 1,3 triệu đồng, GV mầm non và tiểu học có hệ số lương khởi điểm là 1,86 (trình độ trung cấp), mức phụ cấp ưu đãi là 35%, không có phụ cấp thâm niên thì mức lương khởi điểm là 3.264.300 đồng; GV THCS có hệ số lương khởi điểm là 2,1 (trình độ CĐ), phụ cấp ưu đãi 30%, mức lương khởi điểm là 3.549.000 đồng; GV THPT có hệ số lương khởi điểm là 2,34 (trình độ ĐH), phụ cấp ưu đãi 30%, mức lương khởi điểm là 3.954.600 đồng. Theo báo cáo của Bộ GD-ĐT, mức lương của GV mầm non và tiểu học mới ra trường hiện đang thấp hơn mức lương tối thiểu vùng I (hiện tại 3.750.000 đồng) và chỉ tương đương mức lương tối thiểu vùng II (hiện tại là 3.320.000 đồng) của người lao động ở các doanh nghiệp. Mức thu nhập trung bình – tập trung ở số GV công tác được khoảng từ 15 đến 25 năm. Cụ thể, với GV công tác 18 năm, mức lương dao động từ 7.205.600 (GV mầm non/tiểu học) tới 7.829.250 đồng (GV THCS) và 8.558.550 đồng (GV THPT và giảng viên ĐH). Mức thu nhập cao – tập trung ở số GV đã công tác được từ 25 năm trở lên. Cụ thể với GV đã công tác được 25 năm thì mức lương dao động từ 9.183.720 đồng (GV mầm non/tiểu học) tới 10.171.200 đồng (GV THCS) và 10.876.320 đồng (GV THPT và giảng viên ĐH). T.Ban |
Dù là đàn ông nhưng để tăng thu nhập thầy V.A – GV dạy thể dục Trường Tiểu học N.V.T (Q.4) – đã không nề hà mà đăng ký phục vụ các lớp bán trú. Cứ mỗi buổi trưa, thay vì về nhà nghỉ ngơi chuẩn bị cho các tiết dạy buổi chiều, thầy V.A ở lại quét dọn lớp học, lau chùi, kê bàn ghế để chuẩn bị chỗ ngủ cho các em học sinh. Thỉnh thoảng học trò cũng thắc mắc sao thầy lại quét dọn lớp học khiến thầy V.A có chút suy tư – thầy sợ học sinh sẽ có cái nhìn khác về mình. Nhưng nghĩ đến việc mỗi tháng có thêm 1,5 triệu đồng cộng với hơn 4 triệu đồng tiền lương khiến thầy bớt chạnh lòng. Mức thu nhập chỉ khoảng 5,5 triệu đồng/tháng được thầy V.A dành một nửa phụ cha mẹ để trang trải tiền nhà trọ, ăn uống, sinh hoạt; còn lại tiết kiệm và chi tiêu cho bản thân.
Thầy V.A tâm tư: “Năm nay tôi đã 28 tuổi nhưng với mức thu nhập này thật sự là có chút lo lắng khi lập gia đình. Chắc chắn tôi phải cố gắng tìm làm thêm một công việc khác mới có thể lo cho gia đình nhỏ sau này của mình”.
Không chỉ cô Y., thầy H., cô H., thầy V.A mà còn rất nhiều GV khác, nhất là GV mới ra trường phải làm nghề tay trái để tăng thu nhập. Thậm chí, như chia sẻ của thầy H.T.H – Trường THCS H.B, nhiều GV đăng ký bán hàng ở căn-tin, phụ bán đồ ăn vặt cho học sinh chỉ để có thêm thu nhập. Có không ít GV trở thành “con nợ” vì tích cóp mãi không đủ trả nợ…
Nguyễn Trinh
Bình luận (0)