Không có loại sữa nào thay thế được sữa mẹ

Đó là khẳng định của GS.TS Nguyễn Công Khanh, Phó chủ tịch Hội Nhi khoa Việt Nam tại hội thảo chuyên đề “tiêu chuẩn vàng trong dinh dưỡng nhũ nhi” do Mead Johnson cùng Hội Nhi khoa Việt Nam tổ chức ngày 8-11-2008 tại Hà Nội. Tại hội thảo, các chuyên gia y tế Việt Nam đã tái khẳng định tầm quan trọng của sữa mẹ đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhũ nhi. Đồng thời, hội thảo cũng đề cập đến một số giải pháp dinh dưỡng thay thế cho những trẻ kém may mắn, không được nuôi bằng sữa mẹ.

Không bú sữa mẹ trẻ sẽ mắc nhiều bệnh

Cơn bão Melamine trong sữa đã khiến nhiều bà mẹ lo lắng và thay đổi cách nhìn về việc nuôi con bằng sữa mẹ. Chị Hoàng Hạnh Hoa (Định Công, Hà Nội) đang mang thai tháng thứ 8 cho biết, trước đây thấy nhiều người nói có thể nuôi con “bộ”, không cần đến sữa mẹ nhờ có một số loại sữa thay thế. Nhưng từ khi phát hiện trong sữa có Melamine, chị đã thay đổi hoàn toàn quyết định này. Đây là lần sinh con thứ hai của chị Hoa, cháu đầu năm nay đã 5 tuổi, chị cho cháu bú đến 18 tháng tuổi. Đến lần thứ hai, chị sợ cho con bú sẽ làm hỏng “phom người” nên định sẽ nuôi “bộ”. Theo GS.TS Nguyễn Công Khanh, có nhiều nguyên nhân khiến cho các bà mẹ “từ chối” quyền nuôi con bằng sữa mẹ của mình. Do công việc bận, do phải đi làm sớm, do không có sữa… GS. Khanh cũng cho biết, tỷ lệ các bà mẹ Việt Nam cho trẻ bú khá cao, khoảng 95 – 96%, nhưng tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 4 – 6 tháng đầu đời chỉ chiếm khoảng dưới 10%. Còn trong thống kê của Viện dinh dưỡng Quốc gia năm 2006, chỉ có 19% trẻ Việt Nam được bú mẹ hoàn toàn trong 4 tháng đầu đời. Theo số liệu thống kê của công ty nghiên cứu thị trường ACNielsen quý I năm 2008, chỉ có 25% trẻ Việt Nam được bú mẹ hoàn toàn trong 3 tháng đầu đời. GS.Nguyễn Công Khanh khẳng định nếu trẻ không được bú sữa mẹ thì trẻ sẽ chậm phát triển về thể chất và tinh thần hơn những trẻ được bú sữa mẹ. Không những thế, nếu không được bú sữa mẹ, sức đề kháng kém, trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng.

Đối với việc lựa chọn sữa bổ sung cho trẻ, GS. Nguyễn Công Khanh khuyến cáo: Phải chọn loại sữa nào tương đồng với sữa mẹ nhất. Các bà mẹ nên xem thành phần có trong sữa. Hội Nhi khoa VN cũng đã khuyến cáo, đưa ra các thành phần có trong sữa và bảng hướng dẫn để các bà mẹ có thể tìm hiểu thêm.

Hãy nuôi con đúng phương pháp

GS.Nguyễn Công Khanh cho rằng, con số phụ huynh nuôi con không đúng của Việt Nam hiện nay có thể lên tới 50 – 60%. Tỷ lệ này đã ảnh hưởng tới tỷ lệ trẻ biếng ăn của Việt Nam ngày một gia tăng. “Số liệu báo cáo mới đây của Hội Nhi khoa VN, tỷ lệ trẻ biếng ăn ở VN đang tăng khoảng từ 20-45%, nguyên nhân chính là do các bà mẹ cho con ăn uống chưa đúng cách, ngoài nguyên nhân bệnh lý”- GS. Khanh nói. Ông cũng khẳng định theo khuyến cáo của WHO (Tổ chức Y tế thế giới), đầu tiên là phải đảm bảo cho trẻ bú sữa mẹ, bú sớm ngay sau khi sinh 1 giờ. Bú sữa mẹ hoàn toàn kéo dài 6 tháng và bắt đầu ăn thêm từ sau 6 tháng. Trẻ có thể bú mẹ kéo dài trong 2 năm. Vì sữa mẹ sang năm thứ 2 vẫn đảm bảo chất dinh dưỡng cho trẻ. Hiện nay các bà mẹ có rất nhiều hoàn cảnh như phải đi làm sớm, bận công việc, không có sữa hoặc nhiều khi lại nghe dư luận là cho trẻ ăn sớm để trẻ cứng cáp, như thế là sai lầm. Nếu bà mẹ có sữa thì 4 tháng đầu đời không nên cho trẻ ăn dặm. Vấn đề thứ hai là khi cho trẻ ăn cần chú ý một số vấn đề như trẻ được 5 – 6 tháng chỉ có thể cho ăn bột lỏng, nhưng nhiều khi các bà mẹ lại cho trẻ ăn đặc, hoặc là nhiều khi cho trẻ ăn giống người lớn. Đây cũng là một sai lầm. Hệ thống tiêu hóa của trẻ phát triển từ từ, men tiêu hóa cũng hình thành dần dần nên nguyên tắc là cho ăn từ từ, ít một, từ chỗ chưa quen đến quen dần. 5 – 6 tháng có thể hầm lấy nước, hoặc xay nghiền nhỏ vì trẻ chưa thể tiêu hóa được. Phải bổ sung đủ dưỡng chất, từ nguồn động vật đến nguồn thực vật, kể cả rau xanh, không phải chỉ có thịt, hoặc các chất đạm, và nhân tố vi lượng.

“Nhưng không có sữa nào có thể thay thế được sữa mẹ” – GS. Nguyễn Công Khanh khẳng định chắc chắn.

Hiện nay, theo bác sĩ Hoàng Thị Lệ Hằng, Giám đốc kênh y tế của Mead Johnson thì nghiên cứu cập nhật nhất mới đây cho thấy, Enfalac A+ hỗ trợ nhũ nhi phát triển thể chất, thị lực và nhận thức giống như sữa mẹ. Để đánh giá một công thức sữa tốt phải thông qua một số tiêu chí sau: tốc độ tăng trưởng; sự phát triển thị lực, nhận thức; hấp thụ tốt các chất dinh dưỡng; an toàn cho bé.

Nghiêm Huê