Lúng túng thị trường dây cáp điện

Trước ngày 1-10, cơ quan quản lý cần có quy định cụ thể về dây điện có lõi nhôm bọc đồng để bảo vệ người tiêu dùng. Đó là kiến nghị mới đây của một số tổ chức bảo vệ người tiêu dùng.

Hiện nay trên thị trường, ngoài dây điện lõi đồng thông thường (đã có quy định tiêu chuẩn), còn có loại dây điện có lõi nhôm bọc đồng (chưa được quy định tiêu chuẩn).

Trong hội thảo về dây cáp điện tổ chức gần đây tại TP.HCM, ông Phan Minh Đường, kỹ sư công nghệ chế tạo dây và cáp điện, cho biết trên thị trường hiện có loại dây điện lõi nhôm bọc đồng (Copper Clad Aluminiumn – CCA), gọi tắt là dây điện CCA.

Dây điện CCA được hình dung nôm na là có lõi bằng nhôm, bọc bên ngoài lõi nhôm là một lớp đồng, sau đó đến lớp nhựa cách điện.

Ông Đường cho biết do nhu cầu về đồng ngày càng nhiều khiến nguồn nguyên liệu ngày càng khan hiếm, giá thành cao. Hiện một tấn đồng có giá khoảng 8.400 USD. Vì vậy, trên thế giới có nhiều xu hướng sử dụng nguyên liệu thay thế đồng, trong đó có dùng nhôm để thay. Nhôm có giá rẻ, chỉ độ 3.000 USD/tấn. Nhờ đó mà dây điện CCA có ưu thế lớn nhất là giá rẻ hơn so với dây điện lõi đồng.

Ngoài ra, ông Đường cho biết doanh nghiệp (DN) không phải tốn thêm chi phí đầu tư máy móc thiết bị riêng cho việc sản xuất dây điện CCA.

Tại hội nghị, các DN sản xuất dây điện CCA đưa ra so sánh giá khá hấp dẫn. Dây điện CCA có giá chỉ bằng 30%, 50% dây điện lõi đồng.

Tuy nhiên, ngoài ưu điểm giá rẻ, nhôm có nhược điểm là điện trở cao hơn đồng 1,64 lần, nói cách khác là dây nhôm gây tốn điện hơn dây đồng. Do đó để có cùng mức tiêu hao điện, dây điện CCA thường phải có kích thước to hơn dây điện lõi đồng thường là khoảng 1,5 lần.

Trong bảng so sánh giá cũng so sánh dây điện CCA có cùng tiết điện như dây lõi đồng thì giá thành chỉ bằng 30% nhưng hao điện hơn. Dây điện CCA to gấp rưỡi dây lõi đồng thì tiêu hao điện tương đương, giá thành bằng 50%.

Một số DN cũng cho biết nhôm không chịu được nóng chảy như đồng, dễ gặp sự cố khi quá tải nên dây điện CCA chưa phù hợp làm cáp truyền tải, hiện chỉ phù hợp làm cáp lắp đặt cố định.

Hiện nay nhiều DN sản xuất dây điện CCA chỉ ghi trên vỏ nhựa của dây điện là CCA, không giải thích rõ đây là dây điện có lõi nhôm bọc đồng, cũng không có các khuyến cáo sử dụng kèm theo sản phẩm. Trong khi đó, nhiều người tiêu dùng chưa biết cách phân biệt các loại dây này cũng như chưa hiểu rõ tính năng sử dụng của từng loại.

Trước tình hình trên, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam cho rằng cơ quan quản lý cần sớm ban hành quy định tiêu chuẩn chất lượng và an toàn đối với dây điện CCA, làm rõ phạm vi, mục đích sử dụng của loại dây điện này và yêu cầu DN thực hiện công bố hợp quy để bảo vệ người tiêu dùng.

Ngoài ra, nếu ban hành quy định, tiêu chuẩn về dây điện CCA thì cũng phải quy định tỉ lệ đồng so với nhôm trong dây điện (hiện có ba tỉ lệ chính là 5%, 10%, 15%). Đồng thời, buộc DN ghi rõ trên lớp nhựa bọc cách điện và trên nhãn hàng hóa là “lõi nhôm bọc đồng” để người tiêu dùng dễ nhận biết hơn.

Mong sớm có quy định Ban hành quy định tiêu chuẩn không chỉ có lợi cho người tiêu dùng mà còn có lợi cho DN yên tâm sản xuất, cạnh tranh lành mạnh với nhau. Ông ĐOÀN TUẤN ANH, Công ty Đa Phát Khó kiểm định Ngoài lõi CCA do các DN trong nước sản xuất thì có lõi CCA nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc. Một vướng mắc hiện nay là chưa có máy móc thiết bị để kiểm định tỉ lệ đồng trong lõi CCA. Tỉ lệ được khuyến khích là trên 10%. Ông Nguyễn Văn Tuấn, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần châu Âu Vina (Eurovina), cho biết mỗi tháng công ty sản xuất khoảng 35 tấn lõi CCA, trong khi số lõi CCA nhập khẩu về thị trường TP.HCM khoảng 150 tấn. Nếu không có quy định tiêu chuẩn, DN và người tiêu dùng có thể bị thiệt hại bởi lõi CCA kém chất lượng.