Chinh phục cửu thác Tú Sơn

Bản làng bên sườn núi – Ảnh: Tiến Thành

Hành trình chinh phục cửu thác Tú Sơn bắt đầu từ ngã ba Bãi Chạo (xã Tú Sơn) sau khi mất gần 3 giờ khởi hành từ Hà Nội bằng xe khách. Bảng chỉ dẫn khu danh thắng cho biết chỉ đi 2 km nữa là tới. Nhưng quãng đường có vẻ xa hơn khi phía trước là dốc Cun dài 12 km, một con dốc gấp khúc, bề mặt trải nhựa và sâu hun hút.

Hai bên dốc lưa thưa nhà dân với những ruộng mía, ruộng ngô xanh mượt… Xa xa có thể ngắm cảnh mây trắng bồng bềnh cuộn chặt những đỉnh núi, bản làng giống như một Sa Pa thu nhỏ huyền ảo. Tôi thênh thang trên cung đường, cảm nhận một chút quạnh quẽ lẫn vẻ thanh bình của mảnh đất xứ Mường.

Dòng suối Vaitu gắn liền với cuộc sống sinh hoạt của bà con bản Mường Rếch – Ảnh: Tiến Thành

Mường Rếch, còn gọi là làng văn hóa Quê Kho, nằm ngay dọc đường dốc Cun đơn sơ, với những ngôi nhà sàn gỗ thấp lè tè. Nhà nào cũng ăm ắp những bắp vàng phơi trước sân. Đang là ban trưa nên cả làng im ắng tiếng người, chỉ có dòng suối Vaitu chảy róc rách từng hồi.

Hai phụ nữ Mường đang giặt giũ dưới suối thấy người lạ chụp ảnh cứ xua tay tỏ vẻ ngại ngùng, nhưng miệng vẫn nhoẻn cười thân thiện.

Nhà cổ bằng đá, một kiến trúc đặc sắc của người Mường ở Kim Bôi – Ảnh: Tiến Thành

Ruộng bậc thang kiểu dáng tròn và bậc thấp đặc trưng ở Tú Sơn – Ảnh: Tiến Thành

Đúng như sự chỉ dẫn, đi tiếp 1 km thì cổng chào khu du lịch Cửu thác Tú Sơn hiện ra trước mắt. Nhưng chưa kịp mừng thì một tấm biển khác chỉ dẫn tiếp: đường đến Thác Bạc dài 4 km. Hỏi người dân mới rõ đây chỉ là địa phận xóm Củ. Thắt chặt chiếc balô trên vai và rửa mặt bằng nước suối, tôi tiếp tục lê bước qua con dốc cao 10 độ – cũng là thử thách đầu tiên của chặng đường đến thác Bạc.

Độ dốc tăng dần từ 10, 11, 12 và cuối cùng là 13 độ, gợi nhớ đến câu thơ “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm” (Tây tiến). Nhưng có lẽ cửu thác Tú Sơn không heo hút như Mường Lát hay Pha Luông bởi sự xuất hiện của những ngôi nhà sàn, con suối dọc đường, với những bông hoa đỏ thắm điểm tô, những tiếng lộc cộc vui tai phát ra từ cái mõ gỗ mà đồng bào Mường đeo cho mỗi con trâu…

Đây đó có thể nghe tiếng suối chảy rì rào, chim hót ríu rít thôi thúc bước chân lữ khách.

Một góc nhà bình yên ở xóm Củ – Ảnh: Tiến Thành

Rồi những dòng thác đầu tiên cũng hiện ra trước mắt: thác Tiên Tắm hùng vĩ và thơ mộng, thác hồ Âu Cơ huyền bí với hòn đá tảng khổng lồ giữa suối, thác Quan Lang trải chiếu bồng bềnh, êm ru như tình yêu quan lang lén lút hò hẹn với người tình bên dòng suối mà người xưa đã lưu lại thành truyền thuyết.

Choáng ngợp nhất là thác Bạc, cao hơn 20m, tựa như mái tóc của sơn nữ xứ Mường, được trang điểm cầu kỳ bằng thứ màu bạc lấp lánh. Dòng thác tấu lên những tiếng ầm ầm, ào ào nghe như bản hùng ca của núi rừng Tây Bắc. Chốc chốc hơi nước và ánh nắng lại hòa quyện vào nhau tạo thành những chiếc cầu vồng kỳ ảo.

Thác Tiên Tắm thơ mộng – Ảnh: Tiến Thành

Thác hồ Âu Cơ kỳ bí – Ảnh: Tiến Thành

Toàn cảnh thác Bạc hùng vĩ – Ảnh: Tiến Thành

Đi qua cây treo cầu rung rinh trước gió và gần 200 bậc thang đá là đặt chân tới khu vườn Thượng Uyển ở độ cao 1.000m so với mực nước biển. Khí hậu mát mẻ, dõi mắt về bốn phía là những cánh rừng già nguyên sinh, xanh thẳm mờ sương. Ven suối là những nhà sàn nhỏ xinh nằm im lìm bên những tảng đá như đàn voi đá tranh nhau tắm ngụp dưới dòng nước trong mát…

Khung cảnh nguyên sơ và thanh bình đúng như mấy câu dân ca người Mường:

Tôi kết thúc hành trình chinh phục cửu thác Tú Sơn bằng việc đi bộ ngược dốc Cun để đến Bãi Chạo. Trời về chiều, mọi thứ trở nên nhộn nhịp hơn. Màn sương đặc quánh dần bao phủ những dãy núi. Một đàn trâu mộng thong thả ra về. Xa xa, những cuộn khói phủ lấy những nếp nhà sàn báo hiệu một bữa cơm tối…

Trên cung đường gấp khúc chỗ cao – chỗ sâu, tôi gắng thu lại tầm mắt để ghi nhớ lại tất cả: những ngôi nhà sàn, ruộng mía, ruộng lúa, ruộng ngô, khuôn mặt bầu bĩnh của những đứa trẻ gặp ven đường…

Một Hòa Bình ăm ắp những hình ảnh và cảm xúc lạ lẫm ngập tràn!

Cửu thác Tú Sơn hay còn gọi là khu thác 9 tầng nằm trên địa phận xóm Củ, xã Tú Sơn, huyện Kim Bôi. Tới đây du khách sẽ được khám phá: 1. Thác Tiên Tắm luôn xanh mát và rì rào tiếng nước chảy. 2. Thác hồ Âu Cơ: nằm ở thượng ngàn cửu thác Tú Sơn, nơi còn lưu dấu tích một quả trứng Âu Cơ khổng lồ hóa đá. 3. Thác Quan Lang trải đều như chiều dài cái chiếu. 4. Thác Hồ Út Lót: gắn liền với câu chuyện tình yêu trắc trở của nàng Út Lót vừa thông minh, vừa xinh đẹp với chàng Hồ Liêu không lấy được nhau hóa thành đôi bướm trắng rập rờn đùa vui bên dòng suối. 5. Thác Bạc: thác nước cao và đẹp nhất trong cửu thác. 6. Động Long Cung: là một dòng suối cổ xưa được chảy từ đầm hồ ba nhánh. Do trên cao đất đá tuôn xuống đã lấp tắc phía trên làm nước đổi dòng, suối này trở thành hang động huyền ảo. 7. Vườn Thượng Uyển: có không gian mát mẻ như khí hậu Đà Lạt. 8. Thác Thiên Ngọc Thạch: từ chân thác khi nhìn lên trời cao sẽ thấy một hòn đá khổng lồ, tròn vo màu xanh ngọc xung quanh. 9. Thác hồ Trượng Phu cao 100m – dòng thác như từ trên trời nối xuống hồ Tiên Sa. Cá thày nấu với măng chua là một món ăn đặc sản ở Tú Sơn. Loại cá này tập trung nhiều nhất ở thác hồ Âu Cơ – Ảnh: Tiến Thành