EU, Mỹ tạm ngưng nhập hàng dệt may Việt Nam

Thông tin từ Hiệp hội Thêu đan TP.HCM, thị trường xuất khẩu hàng dệt may lớn nhất của Việt Nam là Mỹ vừa có thông báo ngưng nhập hàng may mặc từ Việt Nam trong 3 tuần tới. Trước đó, các nhà nhập khẩu từ EU cũng thông báo ngưng nhập hàng dệt may trong vòng 1 tháng.

Khó chồng khó

Ông Phạm Văn Việt, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Việt Thắng Jean (VITAJEAN), xác nhận doanh nghiệp (DN) của ông đã nhận thông báo ngưng xuất hàng sang các nước EU từ ngày 13.3 và ngưng xuất sang Mỹ từ ngày 18.3.

“Thông báo họ nói vậy nhưng tôi dự đoán phải ngưng ít nhất 2 tháng. Vì bây giờ chưa là đỉnh điểm của dịch Covid-19. Tại châu Âu bệnh lại lan truyền quá nhanh khiến nhiều ngành, trong đó có thương mại dịch vụ tê liệt, không ai mua bán, ngoài việc tranh nhau trữ hàng thực phẩm. Chờ đến khi châu Âu kiểm soát được dịch này, mọi cái tạm ổn, ngành bán lẻ khởi động lại, lúc đó mới mở lại kho nhập hàng hóa vào”.

Hiện hàng thời trang của VITAJEAN xuất khẩu đi Mỹ chiếm 30 – 35% tổng kim ngạch xuất khẩu của công ty, thị trường EU chiếm 20%, Nhật và Hàn Quốc chiếm 40%…

Trong đó, Hàn Quốc, Mỹ và EU đến nay đã đóng cửa, riêng thị trường Nhật vẫn còn nhập lai rai nhưng lượng đơn hàng bị bỏ chiếm 50%.

“Hàn Quốc không ra thông báo công khai đóng cửa thị trường, nhưng cả 3 tuần nay họ ngưng nhập hàng, chỉ nói có gì mới sẽ thông tin lại. Hàng chúng tôi làm là hàng thời trang bán theo mùa. Vải nhập luôn chuẩn bị trước 6 tháng, các đối tác ngưng nhập hàng đồng nghĩa toàn bộ kho vải chuẩn bị may bán cho mùa hè năm nay phải chuyển sang năm sau. Khi đó đã lỗi thời hết rồi, 40% số vải phải bỏ hoặc bán cân ký”, ông Phạm Văn Việt cho biết và thông tin thêm, cửa hàng của công ty đã đóng cửa tại Hàn Quốc hơn 3 tuần trước, đóng cửa tại Tây Ban Nha, Ý và Đức hơn 1 tuần nay.

Tương tự, bà Cecile Phạm, Tổng giám đốc Tập đoàn Dacotex, cho biết nhiều DN sẽ tiếp tục gặp khó khăn vì gần 2 tháng nay, các đơn hàng đã ký hợp đồng bị đối tác EU bỏ nhiều quá.

“Họ nói giữ hàng đó để xuất cho năm sau do dịch bệnh khó khăn. Thông tin này gây hụt hẫng vô cùng. Chúng tôi chỉ mới “mon men” khởi động lại do nguyên liệu vải vừa về…”, bà Cecile Phạm chia sẻ.

Ngày 18.3, lô vải mới nhập khẩu của Dacotex về Việt Nam, chuẩn bị cắt may xuất đi Đan Mạch cuối tháng này. Tuần trước, công ty đã xuất khẩu được một đơn hàng áo jacket sang Pháp và dự tính sang tuần sẽ triển khai mạnh lô hàng mới. “Đến bây giờ, hơn 700 công nhân tại 3 nhà xưởng của tập đoàn vẫn chưa cho nghỉ một người nào. Tuần này đã có thông báo quay trở lại làm việc cho các đơn hàng xuất đi EU kế tiếp, nhưng nay chịu rồi”, bà Cecile Phạm nói.

Một DN sản xuất hàng thời trang tại Q.Gò Vấp, TP.HCM nói: “Từ sau tết, không nhập được vải để làm đơn hàng xuất đi Đức. Chúng tôi “bắt mối” với Hội Dệt may Thái Lan, tìm đúng nguồn vải, chuyển mẫu qua đối tác duyệt, ký hợp đồng số lượng lớn.

Cả tuần nay chúng tôi lên “dây cót” tinh thần công nhân, làm cật lực để hy vọng đưa hàng lên tàu sớm vì lo ngại trục trặc hãng tàu mùa dịch. Thế nhưng ngày 17.3, chúng tôi nhận được email báo tạm hoãn đơn hàng… Tình hình này đã khó càng thêm khó”.

Tìm được nguyên liệu lại mất thị trường

Mỹ và EU là hai thị trường xuất khẩu dệt may lớn và quan trọng của Việt Nam. Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy năm 2019, xuất khẩu dệt may vào Mỹ đạt 14,85 tỉ USD, tăng 8,4% so với năm 2018 và chiếm 45,2% kim ngạch xuất khẩu dệt may cả nước. 2 tháng đầu năm nay rơi vào dịch Covid-19, nhưng dệt may vẫn là một trong 3 nhóm hàng xuất khẩu đạt mốc tỉ USD sang Mỹ, đạt gần 2,25 tỉ USD. Với thị trường EU, năm 2019, khối này nhập khẩu 4,3 tỉ USD hàng dệt may từ Việt Nam, tăng 4% so với năm trước. Thị trường EU được kỳ vọng sẽ tăng mạnh sau khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực.

Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hiệp hội Thêu đan TP.HCM, xác nhận việc các đối tác từ nước ngoài thông báo tạm ngừng nhập hàng là có thật do các nước này đang tạm đóng cửa. Không chỉ hàng may mặc mà nội thất cũng tạm ngưng.

Do phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ và EU nên vấn đề này khiến DN dệt may lo lắng. “Sáng 19.3, có DN phản ánh với tôi khách hàng ở nước ngoài gửi email viết: “Nếu hàng chưa cắt thì ngưng, nếu cắt rồi để đó không may, nếu may rồi xin giữ tại kho vì không thể nhận hàng lúc này được”, ông Hồng kể và nhận định: “Thách thức lớn nhất của DN may xuất khẩu lúc này là đã nhập được nguyên phụ liệu nhưng không sản xuất được. Thứ hai là nguyên liệu vải nhập để làm các đơn hàng OEM/FOB đã trả số tiền rất lớn, vốn “chôn” vào đó không biết khi nào mới lấy ra được. Trong khi lãi vay ngân hàng và tiền lương công nhân phải trả. Bộ Công thương, Bộ Tài chính cần rốt ráo chung tay giúp DN giảm lãi vay, cho vay lãi suất thấp nhất để DN trả lương cho nhân viên chứ không thể để công nhân may không có việc làm lúc này”. Bà Cecile Phạm cũng đề nghị Chính phủ cho vay không lãi suất để DN có thể dùng chi trả lương cho công nhân may mặc ít nhất trong 2 tháng tới.

Sắp tới, với 2 gói “giải cứu” tổng cộng 280.000 tỉ đồng của Chính phủ, nên góp thêm một tay để DN tiếp tục chi trả lương cho công nhân, để họ không phải nghỉ việc, gây xáo trộn xã hội. Công nhân đã ký hợp đồng với DN, nhưng không có việc làm. DN trong mùa dịch vẫn phải trả lương, bảo hiểm đầy đủ. Vậy tiền lương trợ cấp thất nghiệp đó có thể dùng quỹ hỗ trợ thông qua DN chi trả lương tạm thời cho công nhân… Ông Phạm Văn Việt, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Việt Thắng Jean