“Tam dịch” bủa vây nhiều nước

"Chúng tôi khá sợ hãi mùa đông. Tôi không biết rằng nhân viên của chúng tôi có thể theo kịp không" – bác sĩ Daniel Rauch, Giám đốc bệnh viện nhi khoa trực thuộc Trung tâm Y tế Tufts ở TP Boston, thừa nhận, giữa lúc mùa cúm đến sớm và RSV dường như cùng đạt đỉnh với số ca nhập viện kỷ lục.

Điều này xảy ra giữa lúc một làn sóng COVID-19 mới – thúc đẩy bởi BQ.1/BQ.1.1 – đang manh nha, với số tử vong ghi nhận vào tuần trước ở Mỹ là gần 3.000 người, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

RSV hầu hết chỉ gây triệu chứng nhẹ ở trẻ trên 2 tuổi và người trẻ tuổi nhưng hay dẫn đến một bệnh khá nặng là viêm tiểu phế quản ở trẻ dưới 2 tuổi. Với trẻ sơ sinh, tỉ lệ nhập viện do RSV ở Mỹ hiện cao gấp 7 lần năm 2018.

RSV cũng khiến 60.000-120.000 người cao tuổi nhập viện; trong các năm "bình thường" trước, khoảng 6.000-10.000 người tử vong vì RSV song năm nay có thể tồi tệ hơn. Với bệnh cúm, ít nhất 150.000 ca nhập viện và 9.300 ca tử vong ở Mỹ chỉ trong mùa này, trong bối cảnh chỉ 15% người Mỹ trên 65 tuổi được tiêm phòng.

Bác sĩ khám cho bệnh nhi nhiễm RSV tại phòng chăm sóc đặc biệt của Phòng khám Asklepios ở Sankt Augustin – Đức hôm 6-12. Ảnh: Reuters

Tại Đức, mùa RSV đặc biệt tồi tệ. Nhiều khoa nhi thừa nhận "không còn chỗ trống" khi hàng loạt trẻ em cùng tiếp xúc lần đầu với virus này. Báo cáo mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh châu Âu (ECDC) cho biết Pháp, Ireland, Tây Ban Nha, Thụy Điển cũng đang trải qua sự gia tăng bất thường của RSV – tất nhiên song hành với cúm và COVID-19.

"Với tác động liên tục của đại dịch COVID-19 và sự lưu thông của các mầm bệnh hô hấp khác, rất khó để dự đoán giai đoạn mùa đông mới sẽ phát triển như thế nào" – một tuyên bố chung của ECDC, Ủy ban châu Âu và WHO cho biết.

Tổ chức Y tế Liên Mỹ (PAHO) đưa ra tuyên bố tương tự vào tháng trước khi "tam dịch" gây ra gánh nặng cho hệ thống chăm sóc sức khỏe trên khắp Canada, Mexico, Brazil, Uruguay và Mỹ. Hôm 15-12, WHO đã cảnh báo sự gia tăng bất thường của một bệnh khác là nhiễm liên cầu khuẩn A ở Pháp, Ireland, Hà Lan, Thụy Điển và Anh, trong đó có trẻ đã tử vong ở Anh.

 Hiện tượng đủ loại dịch bệnh cùng phát tác sau khi các hạn chế COVID-19 được dỡ bỏ cũng xảy ra ở nhiều nước khác, bao gồm Việt Nam. Các chuyên gia gọi nôm na hiện tượng này là "trả nợ" miễn dịch, tức một cộng đồng hoàn toàn không bị các bệnh đó trong 2-3 năm giãn cách, đeo khẩu trang, nay "thả cửa" thì dễ bệnh vì không có miễn dịch và sẽ có nhiều người bệnh cùng lúc.

Không nhấn mạnh RSV nhưng Nhật Bản và Hàn Quốc từ tháng 11 đều cảnh báo về "song dịch" mùa đông là cúm và COVID-19. Hồi giữa tháng 11, các quan chức y tế Nhật đã khuyến cáo người dân tiêm vắc-xin COVID-19 lẫn cúm, mua sẵn bộ xét nghiệm COVID-19 nhanh và thuốc hạ sốt. Tiêm ngừa cũng là khuyến cáo của giới chức y tế Mỹ, khi các loại vắc-xin có sẵn ngăn ngừa hiệu quả các chủng của COVID-19 và cúm.