Mùa nóng: Cẩn trọng với nước trái cây bẩn

Nước ép trái cây đóng chai được làm từ trái cây tươi ngon như quảng cáo hay chỉ là trái cây loại… bét hoặc pha chế từ hương liệu?

Trong vai người đi tìm mua trái cây nguyên liệu để ép nước trái cây bán, chúng tôi mới biết lâu nay người tiêu dùng đã uống những loại nước ép được làm từ nguyên liệu đáng lý phải bỏ đi. Bà Nguyễn Thị Hương, người có nhiều năm bán trái cây ở chợ Xóm Chiếu, Q.4 thừa nhận sau 5-7 ngày, trái cây các loại như cam, bưởi, mãng cầu… bán không hết, có dấu hiệu hỏng, nặng hơn là thối và mốc meo sẽ có người đến thu mua. “Có bao nhiêu người bán nước trái cây ép đều “thầu” hết. Bán được vài đồng trả tiền thuê chỗ còn hơn tốn tiền xăng đi đổ”, bà Hương nói.

Cũng với mục đích tìm nguồn trái cây về ép để bán, chúng tôi có thêm thông tin gây choáng. Vào cuối ngày, Thúy, người phụ việc cho sạp trái cây phía trước chợ Hòa Hưng (Q.10) đều phải làm công việc là phân loại trái cây. Theo đó, trái cây héo, chín úng, dập và nặng mùi (lên men)… được cho vào một giỏ riêng và mang đến giao cho một cửa hàng chuyên bán nước trái cây ép trên đường Lý Thường Kiệt. Thúy cho biết, chở cả giỏ hơn chục ký các loại đi giao nhưng chỉ có hơn trăm ngàn, trong khi đó giá trị của nó không dưới 500.000 đồng. Bà Hương nói: “Thời tiết nắng nóng, dù bảo quản kỹ nhưng trái cây cũng rất mau hỏng. Đằng nào cũng phải mất tiền cho một chuyến xe nên thường chúng tôi lấy hàng nhiều. Bán hết thì tốt, không hết bán lại cho những người ép trái cây”.

Đường Nguyễn Thượng Hiền, Q.3 nhiều năm nay được biết đến với những địa chỉ bán nước ép trái cây. Phía trước cửa hàng được trưng bày kệ dài với đủ loại trái cây tươi đủ màu sắc trông rất bắt mắt. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, trái cây ấy chỉ để chưng, còn nguyên liệu dùng ép lại là nguyên liệu hạng… bét. Thành, nhân viên giao hàng của một công ty cung ứng trái cây có uy tín tại Q.5 cung cấp: “Hầu hết các cửa hàng bán nước ép đều lấy hàng rẻ riền, chỉ có số ít trái cây ngon để chưng ra bên ngoài nhằm thu hút sự chú ý của khách hàng”.

Nhiều cửa hàng người bán quảng cáo là nước ép làm và bán trong ngày, được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp, tuy nhiên thực tế là đã ướp lạnh trong nhiều ngày. Chúng tôi ghé vào một cửa hàng bán nước ép trái cây trên đường này hỏi mua chai nước ép chanh dây. Cô bán hàng mở nắp thùng xốp lớn đặt gần đó lấy ra một chai. Tôi yêu cầu ép ngay tại chỗ thì được người bán vui vẻ đáp ứng. Chỉ chưa đầy 3 phút, với một trái chanh dây bé tẹo đã cho ra một chai nước ép loại 0,5 lít!? Đây là một trong số ít cửa hàng có máy ép riêng lẻ từng chai mà chúng tôi được biết. Đa phần nhiều nơi sử dụng máy ép công nghiệp với một lần ép cho ra vài chục lít nước.

Nước ép đóng chai sẵn không chỉ đáp ứng được tiêu chí nhanh, rẻ, tiện lợi mà còn lừa được khách hàng bởi sử dụng loại nguyên liệu rẻ tiền, hư hỏng… mà người mua không hề được thấy. Ghé vào một cửa hàng bán nước ép trái cây gần chợ Thị Nghè. Ở đây, không chưng trái cây “hoành tráng” như nhiều nơi khác mà chỉ có một tủ kiếng nhỏ với vài loại trái cây và củ thông thường như cam, bưởi, cà rốt… Bên cạnh đó, ngay lối ra vào đặt một thùng xốp nhỏ chứa nhiều chai nước ép sẵn không hề có nhãn mác, hạn sử dụng. Hỏi một ly nước cà rốt ép, bà chủ quán trả lời: “Ở đây chỉ có nước ép sẵn, cam 15.000 đồng/ chai, bưởi 10.000 đồng/ chai…”. “Thế còn trái cây ở tủ kia?” – tôi hỏi. Bà chủ quán chẳng chút giấu giếm: “Chưng cho đẹp, khách vào 5-7 người mới dùng đến nó. Còn hầu hết khách mua mang đi đều bán nước ép sẵn”.

Khách hàng thật sự choáng ngợp trước một rừng nước ép trái cây mà chính họ còn nghi ngờ về chất lượng. Nếu như trước đây, chỉ có vài loại được dùng ép là cam, bưởi, nho, táo… thì nay hầu như trái cây gì cũng dùng để ép. Loại ép không ngon, thậm chí không đảm bảo chất bổ dưỡng cho cơ thể (vì hư hỏng) thì lại cho vào đó ít mật ong, sữa tươi, đường… thế là trở thành loại thức uống “hảo hạng”.

BS. Đỗ Thị Ngọc Dung, Bệnh viện 175 nói: “Quy trình ép, pha chế nước trái cây không phải ai cũng được thấy, vì lợi nhuận mà họ sử dụng trái cây để lâu ngày hư hỏng. Dù là trái cây tươi ngon, đảm bảo an toàn nhưng môi trường không đảm bảo vệ sinh cũng là nguyên nhân dẫn đến ngộ độc sau khi uống. Đó là chưa kể bảo quản không đúng cách, để lâu ngày khi uống dễ mắc nhiều bệnh về tiêu hóa. Trái cây có nhiều nước, chất xơ, vitamin, chất chống ôxy hóa cao… Tuy nhiên, nhiều loại chỉ cung cấp đầy đủ các thành phần cho cơ thể khi ăn, còn khi đã cắt, ngâm nước một thời gian mới ép thì chỉ giữ được một hàm lượng rất nhỏ các thành phần có trong trái cây.

BS. Dung cho biết thêm, máy ép trái cây nếu không được rửa sạch, xử lý kỹ là môi trường sinh ra nấm, vi sinh nguy hiểm cho đường ruột. Để đảm bảo sức khỏe, đặc biệt là thời điểm phát sinh nhiều dịch bệnh do thời tiết nắng nóng, BS. Dung lưu ý người dân nên thực hiện việc ép trái cây tại nhà. Nước ép ra nên cho vào chai thủy tinh đã tiệt trùng kỹ, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh và không nên để quá 24 giờ.

Bài, ảnh: Trần Anh