Vụ nhà vệ sinh “khủng” ở Quảng Ngãi: Cần nhìn nhận chính xác sự việc

Mới đây, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có kết luận thanh tra các dự án, công trình nước sạch và nhà vệ sinh trường học do Sở GD-ĐT Quảng Ngãi làm chủ đầu tư. Kết luận nêu rõ: Qua thanh tra 24 công trình, đoàn thanh tra đã phát hiện một số khối lượng công trình thi công chưa đúng thiết kế như: Xây tường, đổ bê tông lanh tô, trát tường, láng nền sàn, ốp đá hoa cương, ống thép tráng kẽm phi 15mm, không thi công phễu thu nước, dây dẫn cấp điện vào máy bơm… Một số khối lượng sai do lỗi số học: Ván khuôn, đơn giá nhân công… với tổng giá trị gần 317 triệu đồng. Sai phạm về tư vấn lập báo cáo kinh tế kỹ thuật, thiết kế, dự toán là gần 42 triệu đồng. Tổng số tiền sai phạm của 24 công trình nhà vệ sinh hơn 349 triệu đồng.

Cũng theo kết luận thanh tra của Chủ tịch UBND tỉnh, nguyên nhân tăng tổng mức đầu tư là do có một số chi tiết thiết kế được áp dụng, vận dụng theo thực tế khác với thiết kế mẫu. Việc vận dụng này cơ bản phù hợp với điều kiện thực tế, đảm bảo mỹ quan tăng chất lượng công trình và cũng làm cho mức đầu tư tăng hơn. Chẳng hạn, theo mẫu thiết kế thì hệ thống bê tông lanh tô liền giằng tường kết hợp ô văn là không có, nhưng thiết kế và thi công các công trình có thực hiện.

Như vậy, với kết luận thanh tra của UBND tỉnh Quảng Ngãi, việc sai phạm không “khủng” như một số báo đã đăng trong thời gian gần đây. Trách nhiệm sai phạm cũng thuộc về nhiều bên liên quan.

Ngoài phần kiểm điểm trách nhiệm đối với ngành giáo dục, kết luận thanh tra của UBND tỉnh nêu rõ, Sở Kế hoạch và Đầu tư phải kiểm điểm trách nhiệm thẩm định, phê duyệt dự án chưa sâu sát, chưa phát hiện những bất cập của hồ sơ dự án. Ngoài ra, Sở Xây dựng phải xử lý các sai phạm của các đơn vị tư vấn lập hồ sơ dự án, tư vấn thẩm tra, tư vấn giám sát, đơn vị thi công.

Trao đổi với chúng tôi, ông Thái Văn Đồng – Giám đốc Sở GD-ĐT Quảng Ngãi bức xúc vì một số báo đã nói quá sự thật. Chẳng hạn như nhà vệ sinh THCS Long Hiệp (huyện Minh Long), có báo đưa tổng mức đầu tư xây dựng gần 600 triệu đồng. Nhưng thực chất, xây dựng có 185 triệu đồng, kết luận thanh tra của UBND tỉnh Quảng Ngãi thì mức sai phạm đối với nhà vệ sinh này chỉ gần 2,4 triệu đồng. “Không biết các báo lấy số liệu này từ nguồn nào mà sai lệch đến như vậy” – ông Đồng chia sẻ.

Ông Thái Văn Đồng cũng đã thẳng thắn nhìn nhận: “Cái được của báo chí là nêu lên các vấn đề mà xã hội quan tâm, để ngăn ngừa sự sai trái. Đó là điều tốt. Nhưng có báo nêu vẫn chưa thật công bằng, khách quan. Những sai sót trong việc thực hiện các công trình, về trách nhiệm của sở và Ban quản lý dự án, chúng tôi chịu trách nhiệm và sẽ thực hiện đúng kết luận thanh tra. Sai phạm là có, trong đó có nguyên nhân khách quan và chủ quan song không quá mức như báo chí đã nêu. Còn việc đề nghị giao lại chương trình này cho các huyện làm chủ đầu tư là do chính tôi đề nghị, và đã được UBND tỉnh đồng ý, chứ không phải vì Sở GD-ĐT làm sai sót mà Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi giao về cho huyện”.

Trong tổng số 723 điểm trường thuộc 618 trường có nhu cầu đầu tư công trình nước sạch và nhà vệ sinh trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. Từ năm 2010-2013 Sở GD-ĐT được UBND tỉnh giao thực hiện 24 dự án (đầu tư xây dựng cho 24 trường). Trong đó, 20 dự án được Sở Kế hoạch và Đầu tư phê duyệt dự án và phân bổ vốn thực hiện đầu tư, 4 dự án có quyết định phê duyệt đầu tư nhưng chưa phân bổ vốn thực hiện đầu tư. Sau khi giao kế hoạch, chủ đầu tư tổ chức khảo sát và lập báo cáo kinh tế kỹ thuật, thiết kế, dự toán cho từng công trình cấp nước và nhà vệ sinh tiểu học, THCS và THPT trình Sở Kế hoạch và Đầu tư thẩm định phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng các công trình theo quy định hiện hành. Trong quá trình thực hiện dự án, Sở GD-ĐT đã có văn bản mời hiệu trưởng các trường tham gia giám sát đầu tư công trình và bàn giao hồ sơ xây dựng công trình cho nhà trường trước thời điểm khởi công công trình. Việc lập thiết kế, dự toán, thẩm tra thiết kế dự toán, giám sát, Sở GD-ĐT đều thuê các đơn vị tư vấn thực hiện.

Theo kết luận thanh tra của UBND tỉnh Quảng Ngãi: Đơn vị tư vấn thiết kế lập báo cáo kinh tế kỹ thuật và tổng dự toán tính toán một số nội dung công việc còn trùng lắp, sai lỗi số học… vận dụng thiết kế mẫu để lập thiết kế có những điểm chưa thật hợp lý. Công tác thẩm tra thiết kế, dự toán của các đơn vị tư vấn thẩm tra không làm hết trách nhiệm, tư vấn giám sát chưa sâu sát, không phát hiện những khối lượng trùng lắp, sai lỗi số học trong dự toán, đã làm cho tổng mức đầu tư nâng lên cao. Dự án nhỏ, nằm trải rộng trên địa bàn, phần lớn thuộc các trường do các huyện quản lý trực tiếp nên lãnh đạo Sở GD-ĐT khó có điều kiện kiểm tra, giám sát. Phần khối lượng xây dựng thuộc vốn đối ứng, các trường không thực hiện nên phải thay đổi một số chi tiết thiết kế ban đầu cho phù hợp với thực tế. Tuy có yếu tố khách quan tác động, nhưng các thiếu sót, hạn chế trong việc thực hiện các dự án, trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư là Sở GD-ĐT.

Đến thời điểm này, Sở GD-ĐT Quảng Ngãi đã khắc phục số tiền vi phạm và thực hiện đúng những nội dung kết luận thanh tra của UBND tỉnh Quảng Ngãi. Đối với trách nhiệm cá nhân liên quan trực tiếp để xảy ra sai phạm, Giám đốc Sở GD-ĐT Thái Văn Đồng, thẳng thắn: “Chúng tôi sẽ căn cứ vào kết luận thanh tra của UBND tỉnh để xử lý những người có trách nhiệm trực tiếp, nếu sai tới đâu, xử lý đến đó theo đúng trình tự và quy định”.

Bài, ảnh: Phước Trung