Rau, củ xấu có an toàn?

Trước thông tin các loại rau, củ, quả ngâm, tẩm hóa chất, thuốc tăng trưởng nên có kích thước to, màu sắc tươi đẹp, nhiều người tiêu dùng đã tìm mua những sản phẩm có kích thước nhỏ, bên ngoài sần sùi… vì cho rằng đây là những sản phẩm an toàn. Tuy nhiên, niềm tin này hoàn toàn không có cơ sở…

Từ 4g chiều, bên trong cửa hàng tiện lợi Co.op Food (Trần Chánh Chiếu, Q.5, TP.HCM) tấp nập khách mua thực phẩm. Tại quầy rau, củ, qua lớp túi ni lông mỏng, người mua thấy rõ các loại rau muống, rau dền, cải xanh, cải ngọt trên bề mặt lá có nhiều vết rỗ do sâu ăn, kích thước các cọng rau không đồng đều… Ngay các loại rau, củ khác như: khoai tây, bắp cải, đậu cove, cà rốt, bí đao… kích thước cũng nhỏ, vỏ sần, nhiều chấm đen, số khác bị đèo, cong. Chị Nguyễn Thị Mỹ Trang (Hàn Hải Nguyên, Q.11, TP.HCM) nói: “Tôi không chọn rau, củ to đẹp vì nghĩ rằng hình thức sản phẩm đẹp là do thuốc kích thích tăng trưởng”.

Theo nhiều tiểu thương tại chợ Phú Lâm (Q.6), các loại rau dền cơm, rau má đồng, đọt nhãn lồng, bông thiên lí mọc tự nhiên, không phun xịt thuốc trừ sâu dù giá cao gấp hai – ba lần rau trồng nhưng vẫn “hút” khách. Cùng một loại khoai tây Đà Lạt nhưng loại có kích thước nhỏ bán chạy hơn.
Nhiều người vẫn có thói quen mua rau, củ "xấu" vì nghĩ là an toàn

Bà Hai, chủ sạp rau, củ chợ Phú Lâm cho biết: “Trước đây rau, củ Trung Quốc thường rất to, người mua dễ phân biệt được với rau, củ Việt Nam. Nhưng giờ các loại hành tây, bông cải, khoai tây, cà rốt của Trung Quốc hay Việt Nam kích thước cũng gần như nhau. Chỉ có người bán mới biết rõ nguồn gốc của các loại rau, củ này”. Theo bà Hai, nếu để ý kỹ, người mua có thể phân biệt được một số rau, củ trong nước với hàng Trung Quốc. Cà rốt Đà Lạt có màu cam nhạt, trên vỏ có những chấm đen giống vết đồi mồi, còn cà rốt Trung Quốc vỏ trơn láng, màu cam sậm, không có cuống lá. Tương tự, vỏ hành tây Trung Quốc thường dày hơn vỏ hành tây Đà Lạt. Củ khoai tây Đà Lạt to bè còn khoai tây Trung Quốc củ thon dài. Chủ một vựa kinh doanh các loại củ gia vị (Phan Văn Khỏe, Q.6) thừa nhận: Tỏi, hành, gừng trong nước tuy tép nhỏ nhưng rất thơm. Các loại hành, tỏi, gừng… của Trung Quốc có tép lớn hơn, nhìn thì đẹp nhưng chất lượng kém.

Đại diện HTX Phước An, ông Phan Minh Khải cho biết: Người tiêu dùng nên hạn chế mua các loại rau, củ có vẻ ngoài “bắt mắt”, màu sắc xanh mướt, kích thước to bất thường, vì nguy cơ chứa hàm lượng thuốc trừ sâu, thuốc kích thích tăng trưởng rất cao. Các loại rau, củ trồng theo tiêu chuẩn an toàn dù được chăm sóc tốt, nhưng kích thước chỉ vừa phải hoặc hơi nhỏ, không đẹp và to như rau, củ Trung Quốc.

Theo ông Nguyễn Đức Việt, Giám đốc Công ty GWall (Q.Tân Bình, TP.HCM), không phải bất kỳ loại rau, củ, quả nào có ngoại hình xấu đều là rau, củ, quả an toàn. Vì không ít loại sâu bệnh kháng thuốc, người trồng dù xịt thuốc nhiều và liên tục, các rau, củ này vẫn bị sâu bệnh tấn công, dẫn đến có bề ngoài không đẹp. Điều kiện bảo quản sau thu hoạch cũng rất quan trọng, vì nhiều loại rau, củ, quả được trồng theo đúng tiêu chuẩn an toàn, nhưng trong quá trình vận chuyển, đóng gói, sử dụng chất bảo quản, không đúng tiêu chuẩn… cũng ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng.

Theo ông Hoàng Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao, việc nhận biết rau, củ, quả an toàn qua quan sát kích thước, màu sắc chỉ ở mức tương đối, không hoàn toàn đúng với mọi loại sản phẩm. Với các loại rau ăn lá nếu dư đạm thường có màu xanh đậm, lá to, nhẵn bóng. Với rau muống, nếu dư đạm rau ăn có vị chát, nước luộc khi để nguội có màu xanh đen. Nhưng việc quan sát theo cách này không thể giúp chúng ta nhận biết được các yếu tố khác gây ảnh hưởng đến sức khỏe như dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), kim loại nặng, vi sinh vật… Nhiều người cho rằng rau, quả có vết sâu ăn chứng tỏ ít phun thuốc BVTV và an toàn hơn là hoàn toàn thiếu căn cứ và không chính xác.

Thông thường các loại rau, củ thu hái làm nhiều đợt như cà, dưa leo, đậu bắp, đậu đũa, cove… thì nguy cơ mất an toàn do thuốc BVTV sẽ cao hơn nhiều so với những loại rau chỉ thu hoạch một lần như rau cải, rau muống trồng bằng hạt… Nhằm hạn chế phần nào dư lượng thuốc BVTV, đối với rau ăn lá trước khi ăn hoặc chế biến nên rửa kỹ dưới vòi nước, đối với củ, quả rửa và gọt vỏ sâu hơn.

Theo Phụ Nữ Online