Cảnh giác với COPD

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hiện có trên 600 triệu người trên thế giới bị COPD, hơn 3 triệu người chết mỗi năm. COPD là nguyên nhân gây tử vong cao thứ tư trên thế giới, sau các bệnh mạch vành, ung thư và tai biến mạch máu não.

Đây là tình trạng bệnh lý ở phổi, với sự giới hạn thông khí không thể hồi phục hoàn toàn, gây nên tình trạng tắc nghẽn lưu thông khí, gia tăng lượng khí cặn trong phổi, làm bệnh nhân khó thở. Bệnh thường xảy ra ở các đối tượng: nam giới, tuổi trên 40; những người hút thuốc lá, thuốc lào; tiếp xúc thường xuyên với khói, bụi nghề nghiệp, với khói bếp than; bị nhiễm khuẩn hô hấp khi còn nhỏ.

Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của COPD (80-90% bệnh nhân COPD đang hút hoặc có tiền sử hút thuốc lá). Hít phải khói thuốc lá (do người khác hút) cũng có thể tăng nguy cơ COPD. Khi mắc bệnh này, đường dẫn khí hẹp lại, không khí khó đi vào phổi vì thành của đường dẫn khí dày lên, sưng phù, hóa xơ; tăng tiết đờm, cơ bao quanh đường dẫn khí co thắt lại. Các túi khí nhỏ (phế nang) bị phá hủy, gia tăng tình trạng ứ khí trong phổi và giảm khả năng trao đổi khí của phổi.

Ho và khạc đờm dai dẳng thường xuất hiện nhiều năm trước tình trạng tắc nghẽn đường dẫn khí, mặc dù không phải tất cả mọi người ho và khạc đờm sẽ phát triển thành COPD. Bệnh thường khó phát hiện ở giai đoạn sớm. Vì vậy, nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao và có các triệu chứng ban đầu là ho, khạc đờm kéo dài, khó thở khi gắng sức, thì nên đến gặp ngay bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán. Muốn chắc chắn có phải COPD hay không, phải đo chức năng phổi. Bệnh nhân thổi qua một máy đo gọi là hô hấp kế. Máy sẽ cho biết bệnh nhân có bị tắc nghẽn hay không.

Đến bác sĩ ngay khi bạn có dấu hiệu mắc bệnh: ho, khạc đờm và khó thở khi làm nặng. Hãy đo chức năng hô hấp để xác định bệnh. Dùng đúng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Cần khám lại định kỳ hằng tháng và mỗi khi có đợt bùng phát của bệnh.

Bỏ hút thuốc lá, thuốc lào. Giữ không khí trong nhà thật sạch, thoáng. Tránh tiếp xúc với khói và các loại khí gây khó thở.

Luyện tập, giữ cho thân thể khỏe mạnh. Tập thở theo hướng dẫn của bác sĩ, tập thể dục đều đặn, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng.

Nếu bạn bị COPD mức độ nặng, hãy sống lạc quan và hoạt động tối đa trong điều kiện sức khỏe cho phép. Làm mọi việc thường ngày một cách chậm rãi, đơn giản; chọn chỗ ngồi để có thể nghỉ ngơi thoải mái khi cần.

Đến bệnh viện hay gặp bác sĩ ngay nếu tình trạng của bạn của bạn xấu đi. Cần chuẩn bị sẵn: số điện thoại của bác sĩ, bệnh viện mà bạn có thể đến ngay được, danh sách các thuốc bạn đang dùng.

Đi cấp cứu ngay nếu bạn có dấu hiệu nguy hiểm: nói chuyện, đi lại khó khăn; môi hay móng tay tím tái; nhịp tim, mạch rất nhanh hay không đều; thuốc thường dùng không còn tác dụng đủ lâu, hay không còn tác dụng khiến thở vẫn gấp và khó.