Tắc mạch ối

Một trường hợp thai phụ đã thoát chết hết sức hy hữu khi bị biến chứng tắc mạch ối trong lúc chuyển dạ cặp song sinh tại Anh. Đó là cô Angela Cottam, 32 tuổi, giáo viên tiểu học tại Flintshire, Xứ Wales. “Tôi có cảm giác bị buồn ho”, cô Cottam cho biết, nhưng trên thực tế lúc đó dịch ối trong bào thai đã tràn vào hệ tuần hoàn và đe dọa tính mạng thai phụ. Phổi của bệnh nhân đã bị suy và gần như thiệt mạng vì mất máu quá nhiều.

May mắn là Cottam và hai bé gái sinh đôi đã sống sót, dù người mẹ lâm vào tình trạng hôn mê suốt 22 giờ tại Bệnh viện Nữ bá tước Chester ở Anh. Các bác sĩ phải gắn ống thở vào cổ họng bệnh nhân, trong khi cô mất đến 3,3 lít máu và được truyền máu đến 22 lần, theo ABC News.

Cottam mắc phải một tình trạng hiếm nhưng cực kỳ nguy hiểm khi chuyển dạ, chứng tắc mạch ối, vốn xảy ra với tỷ lệ 1:10.000 ca. Nước ối, chứa đầy các tế bào ngoại lai từ thai nhi, đã di chuyển đến phổi người mẹ, kích hoạt một loạt các dây chuyền phản ứng nhanh chóng có thể dẫn đến tình trạng suy hệ tuần hoàn. Theo bác sĩ Maurice Druzin, Trưởng khoa Sản Bệnh viện Nhi Lucille Packard thuộc Đại học Stanford (Mỹ), tỷ lệ tử vong do tắc mạch ối cực cao, hơn 80% trường hợp.

Bác sĩ Druzin cho hay, về bản chất, một lượng lớn dịch ối từ túi ối đã xâm nhập hệ tuần hoàn của người mẹ. Đây thực sự là biến chứng phức tạp và đến nay vẫn chưa rõ lý do dẫn đến tình trạng này. Chỉ một điều chắc chắn: sản phụ sẽ chết rất nhanh. Trong trường hợp ở Wales, sản phụ bị tắc mạch phổi, và chuỗi phản ứng chống dị ứng diễn ra. Cottam nhập viện do tiền sản giật, một tình trạng nguy hiểm đối với thai phụ. Cô được chỉ định gây tê ngoài màng cứng, nhưng chu trình này chưa kịp thực hiện thì bác sĩ đỡ đẻ nhận thấy Cottam ho dữ dội và cố gắng để thở. Họ nhanh chóng chuyển sang biện pháp mổ để lấy thai. Về phần thai nhi, trong trường hợp của bệnh nhân Cottam, cặp song sinh Amelie và Ava thoát nạn nhờ vào sự can thiệp kịp thời và chính xác của các bác sĩ và y tá. Ava ngưng thở 3 phút và phải được thực hiện hồi sức cấp cứu.

Bác sĩ Leo Brancazio, Phó giáo sư của Đại học Duke (Mỹ), thừa nhận đến nay những ca tắc mạch ối vẫn chưa được tìm hiểu kỹ càng, một phần do sản phụ suy sụp rất nhanh, khó có thể quan sát hoặc nghiên cứu. Một khi dịch ối tràn vào hệ tuần hoàn, cơ chế phản ứng mẫn cảm được kích hoạt, làm tắc cuống phổi và khóa đường hô hấp của sản phụ. Cùng lúc, một hiện tượng gọi tắt là DIC diễn ra: máu mất khả năng hình thành khối đông và bệnh nhân bị tụt huyết áp mạnh. Hậu quả là sản phụ vừa nghẹt thở vừa mất máu ồ ạt, não cũng bị tổn hại do thiếu oxygen.

Trước đây, nếu bị tắc mạch ối thì thường không cứu được sản phụ, nhưng trong điều kiện thiết bị y khoa đầy đủ, vẫn có cơ hội cứu sống bệnh nhân, như máy trợ thở, thuốc điều chỉnh huyết áp, dịch và các sản phẩm máu để khởi động lại quá trình đông máu, khôi phục hệ thống tuần hoàn…