“Xanh hóa” phương tiện giao thông đô thị

Gần đây, người dân có xu hướng sử dụng xe đạp điện, xe máy điện để đi lại. Phương tiện này không chỉ tiết kiệm tiền xăng mà lợi ích lâu dài là góp phần bảo vệ môi trường, giảm thiểu bệnh tật liên quan đến ô nhiễm không khí.

Tuấn Kiệt sạc bình xe máy điện tại một trạm sạc miễn phí

Xe điện: Xu hướng của đô thị hiện đại

Tuấn Kiệt (kỹ sư, TP.HCM) cho biết mình đã sử dụng xe máy điện thay thế xe máy xăng để đi lại từ hai năm nay. Thay đổi này một phần vì giá nhiên liệu tăng, phần vì nguy cơ xảy ra cháy nổ thấp và hơn hết là chung tay giảm thiểu ô nhiễm khí thải. Theo Kiệt, xe máy điện đang sử dụng có giá khoảng 50 triệu đồng, đây là giá khá cao nhưng tiền nào của đó. Thị trường xe máy điện có nhiều mẫu mã mới đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng. Có những mẫu xe khá “ngầu”, phong cách thể thao, nam tính phù hợp với xu hướng.

Kiệt chia sẻ, trước khi quyết định mua xe máy điện cũng đã tìm hiểu kỹ tiện ích và độ an toàn của từng dòng xe của các nhà sản xuất trong và ngoài nước để có lựa chọn tối ưu nhất. Mỗi ngày, từ TP.HCM di chuyển đến các nhà xưởng ở Bình Dương, Đồng Nai để làm việc với quãng đường đi về cũng trên dưới 100km nên sử dụng xe máy điện là phù hợp, tiết kiệm khá nhiều chi phí.

“Một lần sạc đầy pin mất khoảng 6kg điện, tính trung bình khoảng 18.000 đồng, đi được 200km. Trong khi đó, nếu đi xe máy thông thường với quãng đường này mất ít nhất 4 lít xăng, tức khoảng 90.000 đồng. Đó là cái lợi trước mắt, còn về lâu dài đó là bảo vệ sức khỏe của chính bản thân, lan tỏa việc sử dụng phương tiện giao thông xanh giảm thiểu ô nhiễm môi trường” Kiệt nói.

Bên cạnh chủ động sử dụng xe đạp điện, xe máy điện, không ít người tiêu dùng lo ngại những phiền toái khi sử dụng loại phương tiện này nên chưa mạnh dạn thay đổi mặc dù đã thấy được cái lợi. Là người sử dụng, Tuấn Kiệt khẳng định các dòng xe máy điện hiện đã khắc phục những nhược điểm trước đó, trong đó có độ bền của bình ắc quy. Nếu tìm hiểu kỹ, chọn xe của nhà sản xuất có uy tín thì tuổi thọ của bình có thể lên đến 10 năm. Trong thời gian này, nếu có vấn đề gì thì hãng sẽ đổi bình mới mà không mất một khoản phí nào. Tuy nhiên, với bất kỳ dòng xe nào, tuổi thọ của bình còn tùy thuộc vào quá trình vận hành, bảo quản của người sử dụng.

Tương tự, anh Nguyễn Văn Tuấn (nhân viên thiết kế, quận 7, TP.HCM) lựa chọn xe máy điện đi lại để cân đối chi tiêu trong gia đình. Anh Tuấn tính toán, quãng đường đi lại mỗi ngày 5-7km thì không vấn đề gì nhưng khoảng 50km cả đi lẫn về mỗi ngày thì cả tháng mất bộn tiền xăng. Ban đầu cũng ngại đi xe máy điện sẽ gặp rắc rối, lỡ hỏng hóc dọc đường không biết sửa ở đâu, giá cả thế nào nhưng một khi chịu khó tìm hiểu về các dịch vụ chăm sóc, bảo trì sau bán hàng thì không phải lo. Hơn nữa, các dòng xe điện hiện nay nếu sạc đủ pin có thể di chuyển với quãng đường hơn 150-200km nên không lo hết pin dọc đường. Nếu cần thiết, không có trạm sạc thì có thể sạc ké tại các quán cà phê dọc đường.

Giảm thiểu ô nhiễm không khí

Anh Tuấn cho biết thêm, trong gia đình không chỉ mình anh sử dụng xe điện mà ngay cả vợ và con anh cũng lựa chọn xe điện, xe đạp điện để làm phương tiện đi làm, đi học. Một chiếc thì thấy con số tiết kiệm nhỏ nhưng 3 chiếc thì mỗi tháng tiết kiệm khoảng 1,4 triệu tiền xăng, đó là chưa kể nếu sử dụng xe máy xăng thì có thể tốn thêm các khoản chi khi xe hư hỏng vặt.

Xe máy điện được nhiều bạn trẻ lựa chọn. Ảnh: IT

Theo người sử dụng, trên thị trường hiện nay có nhiều dòng xe đạp điện, xe máy điện an toàn, dễ sử dụng, đa phong cách dành cho mọi lứa tuổi và giá cả cũng khá hợp lý. Tuy nhiên, cũng cần cân nhắc kỹ trước khi lựa chọn bởi giá cả luôn đi đôi chất lượng.

Thống kê của Sở GTVT TP.HCM, trên địa bàn TP, xe máy chiếm 90% tổng số xe cơ giới nên phát thải lượng lớn các chất cực độc. Đối với nhóm khí thải nitơ ôxít (gọi chung là NOx) phát thải từ xe máy chiếm đến 29% trong tổng số phát thải NOx, gây tác động trực tiếp đến sức khỏe.

Nhận thức về phương tiện xanh đang ngày càng được nâng lên trong người dân, đặc biệt là người dân đô thị. Ông Lê Bảo Toàn, đại diện một hãng xe máy điện tại TP.HCM chia sẻ, từ đầu năm 2022, khách hàng mua xe máy điện tăng gấp 4 lần so với trước đó. Đây là tín hiệu vui không chỉ đối với doanh nghiệp sản xuất, phân phối mà còn là tín hiệu tích cực về nhận thức của người tiêu dùng, chung tay xây dựng môi trường xanh, xây dựng lối sống đô thị văn minh, hiện đại.

“Mỗi cá nhân cần có ý thức tự giác, nếu thuận tiện có thể sử dụng xe máy điện, xe đạp điện để đi lại. Thay đổi này không chỉ cho bản thân, cho gia đình mà còn tác động lớn đến xã hội. Hiện nay, không riêng Việt Nam mà cả thế giới đang đối mặt với gánh nặng môi trường, gây thiệt hại lớn về kinh tế, sức khỏe. Ô nhiễm không khí từ nhiều nguồn, sử dụng phương tiện giao thông xanh cũng là giải pháp kéo giảm ô nhiễm, hạn chế bệnh tật có liên quan”, TS. Phạm Xuân Mai – nguyên Trưởng khoa Kỹ thuật giao thông, Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM) khuyến cáo.

Ở góc độ chăm sóc sức khỏe, bác sĩ Nguyễn Thị Phương Anh (Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Gia An 115) cho rằng, sử dụng xe máy điện sẽ giảm thiểu ô nhiễm môi trường bởi trong khói bụi xe máy có chứa nhiều chất cực độc như CO, hợp chất NOx… Về lâu dài, các chất độc này là nguyên nhân chính gây các bệnh về tim mạch, vô sinh, thậm chí là ung thư…

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hàng năm trên toàn cầu có khoảng 7 triệu ca tử vong do ô nhiễm không khí cả trong nhà và bên ngoài, riêng khu vực Tây Thái Bình Dương có khoảng 2,2 triệu người tử vong hàng năm. Tại Việt Nam ô nhiễm không khí đến mức báo động với 60.000 người tử vong mỗi năm.

Tại Việt Nam hiện chưa có thống kê chính xác số ca tử vong liên quan đến ô nhiễm khí thải xe máy, tuy nhiên trước tình trạng ô nhiễm không khí, nhất là các thành phố đông dân có lưu lượng xe máy lớn như hiện nay thì giải pháp sử dụng phương tiện giao thông xanh là cấp thiết.

A.Trần