Nghị quyết 98: Điều kiện cần để TP.HCM bứt phá

Theo các chuyên gia, nhà quản lý, việc trao những cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội có ý nghĩa lớn trong việc giúp TP.HCM tháo gỡ những vướng mắc về mặt thể chế. Đặc biệt, huy động được các nguồn lực ngoài xã hội cho đầu tư, phát triển; tạo điều kiện cho TP.HCM phát huy vai trò đầu tàu kinh tế, dẫn dắt cả nước như mục tiêu được đặt ra trong các nghị quyết (NQ) của Bộ Chính trị và Quốc hội.

Với “đòn bẩy” Nghị quyết 98, TP.HCM sẽ có cơ hội phát triển vượt bậc

NQ 98 thay thế NQ 54 về thí điểm cơ chế đặc thù phát triển TP.HCM được Quốc hội thông qua chiều 24-6 với 481/487 đại biểu tán thành chiếm 97,37% tỷ lệ đại biểu, NQ có hiệu lực thi hành từ 1-8-2023. NQ gồm 12 điều, trong đó có 7 điều (từ điều 4 đến điều 10) quy định 44 cơ chế, chính sách khá toàn diện trên 7 lĩnh vực: Quản lý đầu tư; Quản lý đô thị và Tài nguyên môi trường; Quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; Tổ chức bộ máy TP.Thủ Đức; Tài chính ngân sách; Thu hút nhà đầu tư chiến lược; Tổ chức bộ máy TP.HCM.

TP.HCM đã sẵn sàng triển khai nghị quyết

Ông Bùi Hòa An – Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP – cho biết, trong đề án phát triển kết cấu hạ tầng giao thông TP đến năm 2025, tầm nhìn 2030 cần khoảng 266.000 tỷ đồng để có thể hoàn chỉnh khoảng 50% quy hoạch giao thông do Thủ tướng ký quyết định. Hiện nay dự kiến vốn đầu tư trung hạn cần 92.000 tỷ đồng, chiếm 34,6%. Với việc có thêm nguồn lực từ hợp tác công tư mà Quốc hội vừa thông qua trong NQ 98 thì cơ hội để TP hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng nâng cao năng lực cạnh tranh, phục vụ tốt cho sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân, doanh nghiệp sẽ tốt hơn rất nhiều.

Với NQ 98, Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP.HCM (HFIC) được thực hiện các nhiệm vụ quan trọng, đó là cho vay các dự án thuộc lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế xã hội của TP. Theo ông Nguyễn Quang Thanh – Phó Tổng giám đốc HFIC, đây là một chương trình kích cầu mà TP đang mong muốn được phát triển ngay trong năm nay.

“Tôi hy vọng giai đoạn tới, chương trình sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ hơn vào chuỗi kích cầu trên các lĩnh vực GD-ĐT, y tế, thể thao, văn hóa, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chế biến lương thực phẩm, môi trường, 4 ngành công nghiệp trọng điểm của TP. HFIC cũng đang nghiên cứu phát hành trái phiếu quốc tế để thực hiện dự án lớn hơn như các tuyến metro mà không dùng vốn ODA”, ông Thanh nói.

Bà Lê Thị Huỳnh Mai – Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP – nhấn mạnh, NQ 98 là một trong những NQ có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, đồng bộ tất cả các chính sách, từ khơi thông nguồn lực, tạo năng lượng lớn để TP bứt phá, phát triển bằng chính nguồn lực của mình.

“Đến nay, TP đã ban hành kế hoạch thực hiện, trong đó đề ra các nhiệm vụ từ chuẩn bị trình HĐND 8 tờ trình để cụ thể các cơ chế chính sách. Mỗi quý đều có các nhiệm vụ cụ thể, từng sở ngành phải có trách nhiệm triển khai những nội dung liên quan trong 44 cơ chế chính sách”, bà Mai nói.

Bà Mai tin tưởng với sự quyết tâm của đội ngũ cán bộ, công chức, sự hỗ trợ của HĐND TP, các cơ quan Trung ương trên địa bàn TP sẽ thực hiện có hiệu quả NQ.

Cũng theo bà Mai, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang chủ động phối hợp với TP hoàn thành nghị định để thực hiện NQ 98.

HĐND TP cũng đang trên tâm thế sẵn sàng quyết liệt để cùng tham gia triển khai NQ 98. Ông Lê Trương Hải Hiếu – Trưởng ban Kinh tế Ngân sách HĐND TP – cho biết, Quốc hội cho TP.HCM một cơ chế mở để có thể tối đa huy động các nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, kinh tế xã hội phát triển TP. Thường trực HĐND TP đã phân công cho các ban thảo luận để hoàn thành kế hoạch triển khai NQ 98.

“Với vai trò trách nhiệm của HĐND, chúng tôi hứa sẽ phối hợp cùng UBND TP, cùng các ngành làm sao đưa NQ 98 đi vào thực tiễn, phát huy tối đa nội lực, hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu mong mỏi của nhân dân TP”, ông Hiếu nói.

Nên tạo sự chủ động lớn hơn cho cơ sở

Bà Phạm Phương Thảo – nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP – cho rằng, quá trình triển khai những vấn đề về kinh tế, ngân sách thì dự án giao thông đóng vai trò rất quan trọng. Do đó, với những dự án đóng băng hiện nay phải khởi động nhanh, cùng với đó triển khai các dự án mới để tạo niềm tin và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội nhanh hơn. Không chỉ có công trình giao thông mà phải cả những công trình về văn hóa, xã hội.

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cho biết, TP đang khẩn trương chuẩn bị các nội dung, tâm thế thực hiện. TP cũng đang phối hợp các cơ quan Trung ương, viện trường, chuyên gia để cụ thể hóa các chủ trương, cơ chế triển khai thời gian tới. Việc triển khai NQ 98 sẽ khó khăn. TP mong muốn các cơ quan Trung ương hỗ trợ TP để triển khai NQ đạt kết quả cao nhất.

Bà Thảo lưu ý, trong quá trình triển khai cần phân công, phân cấp trách nhiệm rõ ràng để tạo sự chủ động lớn hơn cho cơ sở. Đồng thời, phối hợp với Trung ương, địa phương, các tỉnh trong vùng trong tổ chức thực hiện. Từ đó, vấn đề nào còn vướng mắc thì tiếp tục tháo gỡ, tạo sự đột phá mạnh hơn, không chờ 5 năm – một vòng đời NQ, cũng không chờ 3 năm khi sơ kết mới phát hiện, đề xuất.

Nhấn mạnh một NQ đột phá phải có dự án đột phá, bà Thảo cho rằng, trung tâm tài chính tại TP.HCM, cảng trung chuyển Cần Giờ… cần được xem xét có đề án riêng. Trung ương cần cho TP.HCM chủ động hơn nữa trong phân cấp, phân quyền để khắc phục được cơ chế xin – cho.

“Vừa qua TP đấu thầu một trường học cũng phải xin ra Thủ tướng, cho thấy ôm việc lên cấp trên nhiều quá, còn nặng nề xin – cho. Vì vậy phải tạo một sự chủ động hơn nữa cho TP.HCM để làm sao thực hiện thành công mô hình chính quyền đô thị”, bà Thảo nói.

TS. Trần Du Lịch – thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia – đánh giá, NQ 98 rất đặc biệt. Lâu nay các tiêu chí phải chờ thông tư của các bộ, ngành, kể cả các định mức giao HĐND TP thì nay giao cho TP quyết, qua đó nâng cao vai trò giám sát, quản lý Nhà nước sát với người dân hơn. Đây là một động lực quan trọng để TP gỡ điểm nghẽn thể chế và hạ tầng trước đây. Đây là hai nền tảng quan trọng nhất để TP hướng tới giai đoạn phát triển mới. Ngày 1-8 khi NQ 98 có hiệu lực thì mọi thứ bắt đầu đi vào thực tiễn cuộc sống. Với đội ngũ nhân sự hiện nay, nếu được tạo điều kiện thì cán bộ, công chức TP sẽ không trốn tránh trách nhiệm trong thực hiện công việc.

“Tổ chức sắp xếp bộ máy, nâng cao năng lực và tạo sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị để thực thi là yếu tố quyết định cho sự thành công của việc đưa NQ 98 vào cuộc sống”, ông Lịch nói.

Nguyễn Trinh