Kỳ 2: Cả dân tộc cùng hướng về ngày giỗ tổ

Có lẽ trên thế giới này hiếm có nơi nào lại có được hình thức tín ngưỡng thờ Tổ độc đáo như ở Việt Nam khiến chúng ta phải nhìn nhận nó như một hiện tượng xã hội mang bản sắc riêng của Việt Nam, góp phần tạo nên hệ giá trị tinh thần và bản lĩnh văn hóa Việt Nam. Đó là truyền thống thờ gia tiên trong từng gia đình, thờ tổ họ của dòng họ, thờ Thành Hoàng của làng và thờ Tổ chung của đất nước ở Đền Hùng. Ngày Giỗ Tổ đang đến gần; người dân Việt Nam ta ở mọi miền đất nước và ở xa Tổ quốc, đều hướng về Đền Hùng, hướng về cội nguồn dân tộc với lòng biết ơn công lao các Vua Hùng và với niềm tin vào sự trường tồn và sức mạnh của dân tộc. Nhân dịp này, báo Giáo dục TP.HCM trân trọng giới thiệu đến độc giả tập sử thi “Quốc Tổ Hùng Vương” của tác giả Huỳnh Uy Dũng.

 

… Ơi cái nghĩa đá vàng non biển

Nghĩa vuông tròn bất biến tùy duyên

Nghĩa cha Rồng, nghĩa mẹ Tiên.

Nghìn năm Văn Hiến đẹp duyên Tiên Rồng (140)

Những pho sử Vua Hùng thần thoại

Mỗi pho là mỗi dải sông Ngân

Mỗi chương một đóa Tường Vân.

Mỗi trang là một điệu vần trái sim

Đói lòng ăn trái sim nửa trái

Một cõi lòng vạn đại dung thân

Trở về nguồn cội tiên nhân.

Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân… bao đời

 

Kinh Dương Vương mở đời tự chủ

Dựng gầy ngôi cửu ngũ Văn Lang (150)

Chi Càn trải mấy đời Vương.

So ngang thời đại Bắc phương: Tam Hoàng

 

Tám sáu (86) năm Chi Càn dựng nước

Đến Lạc Long Quân, tức Hùng Hiền

Chuyển qua Chi Khảm nối truyền.

Từ Mậu Tí đến Bính Thân nhớ chăng?

 

Là hai sáu chín (269) năm bình trị

Sánh ngang đời Ngũ Đế Trung Hoa

Rồi sang Chi Cấn nguy nga.

Hùng Quốc Vương tên húy là Hùng Lân (160)

Với hai bảy hai (272) năm thống trị

Kể từ năm Đinh Tỵ – so ra

Ngang đời Đế Thuấn Trung Hoa

Vua, tôi trung dựng Sơn Hà Lạc Long

 

Qua Chi Chấn ngôi Rồng chuyển hệ

Sang Hùng Hoa Vương, húy Bửu Lang

Từ Đinh Hợi, một thời gian

Ba bốn hai (342) năm sang năm Mậu Thìn

 

Trung Quốc Sử: niên biên nhà Hạ

Chi Tốn: truyền nghiệp cả Bảo Lang (170)

Hùng Hy Vương: một đăng quang

Hai trăm (200) năm khéo vẻ vang Tiên Rồng

 

Chi Ly: ấy Vua Hùng thứ sáu

Hùng Hồn Vương: Tân Dậu tuổi người

Hồn Vương truyền được hai đời

So Trung Quốc sử vào đời nhà Thương

Chi Khôn: Hùng Chiêu Vương kế vị

Hai trăm (200) năm ngự trị ngai rồng

Năm đời vua, một non sông.

Mang chung vương hiệu ấy: Hùng Chiêu Vương

Chi Đoài: Hùng Vỹ Vương trị nước (181)

Năm đời vua chung một hồng danh

Trăm năm (100) vận nước Thái Bình.

Canh Ngọ – Kỷ Dậu thêm xinh Việt Thường

 

Chi Giáp: Hùng Định Vương cũng gọi

Ba đời Vua bằng mỗi tên này

Tám mươi (80) năm thoảng mây bay

So Trung Quốc sử ngày rày nhà Ân

 

Chi Ất: Hùng Uy Vương kế vị

Chín mươi (90) năm, nối trị ba đời (190)

Chi Bính: Trinh Vương lên ngôi

Trăm lẻ bảy (107) năm, với bốn đời chung tên

Chi Đinh: tính từ niên Đinh Hợi

Tám sáu (86) năm cũng mỗi tên này

Hùng Vũ Vương nối nghiệp dầy

So Trung Quốc sử: ngày rày Tây Chu

 

Chi Mậu: ấy triều vua Hùng Việt

Trăm mười lăm (115) năm đẹp hùng tâm

Năm đời chung dựng mùa xuân

So Trung Quốc sử: ngang tầm Lệ Vương (200)

Chi Kỷ: Hùng Anh Vương trị nước

Chín chín (99) năm truyền được bốn đời

So Trung Quốc sử ấy thời

Bình Vương dựng nghiệp mở đời Đông Chu.

 

Chi Canh: ấy đời vua Hùng Triệu

Ba đời vua chung một hiệu này

Chín bốn (94) năm kể từ ngày

Từ Đinh Hợi tới ngày rày Canh Thân

 

Chi Tân: ấy đời Vương Hùng Tạo

Ba đời vua lãnh đạo Sơn Hà (210)

Chín hai (92) năm dựng nước nhà

So Trung Quốc sử vẫn là Đông Chu

 

Chi Nhâm: ấy đời vua Hùng Nghi

Bốn đời vua ngự trị Văn Lang

Trăm sáu mươi (160) năm đá vàng

Vũ công văn nghiệp mở trang sử hồng

 

Chi Quý: ấy thuộc dòng Hùng Duệ

Lên ngôi từ năm Qúy Dậu kia

Đến năm Quý Mão vị chi

Một trăm năm chục (150) năm quy ba đời (220)

So Trung Quốc sử thời ngang với

Hai đời vua thuộc mỗi Đông Chu

Tổng cộng Mười Tám Chi Vua

Hai mươi sáu thế kỷ thừa hai mốt (2621) năm

 

Như vậy, họ Hồng Bàng khai sáng

Không chỉ là mười tám đời vương

Mà là mười tám chi Vương

Mỗi chi lại có nhiều vương nối đời

 

Ôi! pho sử tuyệt vời Âu Lạc

Pho sử thi sinh hoạt giống nòi (230)

Dẫu văn tự mất đi rồi

Nhưng còn di chỉ vẫn ngời ánh dương

 

Những hiện vật Đông Sơn Ngọc Lũ

Những lưỡi rìu lưỡi búa vân vân…

Những muôn xưa tiếng Trống Đồng

Đã ngân nga khắp núi sông Việt Thường

 

Nói lên những bước đường khôi vĩ

Tiến lên chân thiện mỹ huy hoàng

Trong dẻo thơm hạt lúa vàng

Trong xinh thắm của y trang con người. (240)

Trong ấm đẹp của ngôi nhà ở

Lại trong phong vân của bài thơ

Câu hò điệu hát hò lơ

Lại trong tiếng sáo lửng lơ non ngàn

 

Lại trong khúc múa đàn xinh khỏe

Chở chuyên tròn nghĩa mẹ tình cha

Tình non nghĩa nước bao la

Lại trong pho cổ tích hoa gấm vàng

 

Những cổ tích chiến công Phù Đổng

Gọi nôm là Thánh Gióng anh nhi (250)

“ Ngày xưa có chàng Trương Chi

Trang cổ tích đẹp vần thi tình người

 

Chuyện Tấm Cám mở trời nhân nghĩa

Chuyện nghĩa nhân ăn khế trả vàng

Thạch Sanh với một cây đàn

Cây rìu để đẵn, cây đàn để ngân

 

Đàn những cái bất nhân bất nghĩa

Nhân những điều trí tuệ từ bi

Ơi cây đàn của lương tri

Ngàn năm đồng vọng tư duy Lạc Hồng (260)

Lại còn nữa: Chử Đồng Tử với

Nàng Tiên Dung vời vợi tình yêu

Dù cho rào giậu bao nhiêu

Cũng khôn ngăn đắp tình yêu con người

 

Còn nữa: chuyện nắm xôi huyền thoại

Chuyện Thằng Bờm có cái quạt mo

Chuyện Trầu Cau đẹp bài thơ

Chuyện Sơn Tinh, Thủy Tinh… như cuộc đời

 

Cơ man chuyện ngời ngời cổ tích

Lại ngời ngời lai lịch thiên lương (270)

Trời sinh dân nước Việt Thường

Lại cho trọn vẹn sắc hương của lòng

 

Đẹp nhất chuyện Tiên Rồng dã sử

Là chuyện trăm trứng nở trăm con

Ôi sao quan niệm vuông tròn

Như ôm bốn biển năm non vào lòng

 

Thiên hạ vạn vật đồng nhất thể

Điều những nhà “vạn thể” lập ngôn

Việt Nam từ thuở Hùng Vương

Đã trao thông điệp trong nguồn tích xưa (280)

Này: trăm trứng nở từ một mẹ

Có khác chi “nhất thể đại đồng”

Một lòng mẹ cõi phương đông

Chở chuyên trăm trứng tiên rồng âm dương

 

Từ nhất bổn tỏa muôn phù phẩm

Lại từ muôn phù phẩm quy nguyên

Những lời chư vị thánh hiền

Sao nghe gói trọn trong truyền thuyết kia

 

Những cổ tích tiền đề Văn Hiến

Như chuyện bánh dày chuyện bánh chưng (290)

Món ăn sao đẹp quá chừng

Sao nghe cao rộng muôn trùng biển non

 

Một bánh dày nó tròn nó trăm

Một bánh chưng vuông vắn mượt mà

Một tượng trời rất bao la

Một tượng đất rất Sơn Hà thế gian

 

Một tượng cho vô vàn che chở

Lại muôn vàn hớn hở trăng sao

Một tượng mẹ luôn rì rào

Như con nước chảy nao nao trong nguồn (300)

Một tượng dương với muôn kỳ vĩ

Muôn hào hùng hạo khí hạo nhiên

Một tượng âm rất đa duyên

Lại rất dịu lại rất hiền như thơ

 

Nước Việt có hai tờ thơ đẹp

Một tờ thơ là nét mạ xinh

Lại là hạt thóc lung linh

Lại là hạt nếp trắng tinh trong ngần… (Còn tiếp)

Nguyễn Điệp (thực hiện)