Bầm dập vì thuế

Theo báo cáo thường niên về môi trường kinh doanh của Việt Nam và thế giới vừa được Nhóm Ngân hàng Thế giới công bố, trong 189 nền kinh tế được đánh giá, Việt Nam nằm ở vị trí thứ 99 về môi trường kinh doanh, thấp hơn một bậc so với năm 2011. Đặc biệt, trong lĩnh vực thuế, doanh nghiệp (DN) Việt Nam mất tới 1/3 thời gian làm việc trong năm để đi đóng thuế, tương đương 872 giờ, nhiều gấp 10 lần so với Singapore. Qua thực tế của các DN trong nước, chúng tôi nhận thấy có rất nhiều khổ ải về thuế khiến DN kêu trời không thấu.

Cơ quan chức năng bất nhất

Trở về từ hội nghị đối thoại với DN về chính sách thuế – hải quan khu vực phía Bắc mới đây, ông Nguyễn Cảnh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Hoàng Trà (Hà Nội), bức xúc khi những kiến nghị, thắc mắc của DN đã không được lãnh đạo Bộ Tài chính trả lời thỏa đáng.

Ông Tuấn cho biết từ năm 2008 đến nay, năm nào ông cũng có đơn gửi Chính phủ và Bộ Tài chính khiếu nại về việc hoàn thuế với các tờ khai có mức nộp thuế khác nhau đối với mặt hàng ô tô tải tự đổ trọng tải dưới 45 tấn và trên 24 tấn nhập khẩu kể từ năm 2006. Sau nhiều lần đeo đuổi khiếu kiện, đến năm 2010, Công ty Hoàng Trà mới được giải quyết hoàn thuế cho các năm 2009 và 2010. Năm 2011, Chính phủ tiếp tục đồng ý cho truy hoàn thuế với hàng nhập về năm 2008 nhưng thực tế không hoàn thuế được vì Bộ Tài chính đưa ra điều kiện khá trớ trêu về một số tiêu chí kỹ thuật của xe, trong khi những tiêu chí này DN không thể có được tài liệu vì đã nhập khẩu lâu rồi.

“Số tiền hoàn thuế theo mức 10% là 580 triệu đồng với số lượng 10 xe nhập về năm 2008 của DN chúng tôi đã không được Bộ Tài chính giải quyết sau quyết định của Chính phủ năm 2011. Mãi đến mới đây, tháng 7-2013, sau nhiều lần DN kiên trì kiến nghị, Công ty Hoàng Trà mới được hoàn thuế đối với những xe đã nhập năm 2008” – ông Nguyễn Cảnh Tuấn cho biết.

Riêng giai đoạn 2006-2007, DN đã nộp thuế nhập khẩu ở mức 20% nhưng đến nay vẫn không được Bộ Tài chính chấp thuận hoàn thuế với rất nhiều lý do. “Trong các văn bản đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, Bộ Tài chính đều đưa lý do trước đây đã được Chính phủ phê duyệt không truy thu, truy hoàn thuế giai đoạn này nên tiếp tục bảo lưu ý kiến. Nhưng khi trả lời DN tại hội nghị đối thoại thuế – hải quan thì Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn lại nói thời hạn khiếu nại là 60 tháng nên đối với những lô hàng nhập từ giai đoạn 2006-2007 đến nay đã quá thời gian. Trả lời như thế là bất nhất” – ông Tuấn bức xúc.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, Luật Thuế xuất nhập khẩu quy định thời hạn khiếu nại là trong vòng 60 tháng từ khi nhập khẩu, nếu từ đơn khiếu nại đầu tiên đến đơn khiếu nại tiếp theo cách nhau không quá 60 tháng thì hiệu lực khiếu nại được tính từ đơn gần nhất. Tuy nhiên, trong trường hợp của Công ty Hoàng Trà, suốt từ năm 2008 đến nay, năm nào DN cũng có đơn khiếu nại, tức là khiếu nại của công ty này vẫn nằm trong thời hạn cho phép nhưng vẫn không được giải quyết!

Mỗi nơi giải quyết một kiểu

Là một DN hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu sản phẩm từ nhựa sang thị trường Campuchia, năm 2012, hồ sơ hoàn thuế GTGT gần 300 triệu đồng cho các lô hàng xuất khẩu của Công ty L.P bất ngờ bị ách lại. Nguyên nhân là do Chi cục Thuế quận 11, TP HCM nghi ngờ tính hợp pháp của tài khoản vãng lai của đối tác Công ty L.P mở tại ngân hàng ở Việt Nam và việc thực hiện các nghiệp vụ thanh toán theo quy chế quản lý ngoại hối hiện hành. Mặc dù Công ty L.P đã giải thích rõ trường hợp này, giao dịch mua bán giữa DN và thương nhân người Campuchia tại khu vực biên giới Việt Nam – Campuchia là đặc thù, được thực hiện theo quy chế riêng do Ngân hàng Nhà nước ban hành. Ngoài ra, ngân hàng S. – nơi thương nhân nước ngoài có tài khoản vãng lai tại Việt Nam – đã xác nhận việc mở tài khoản vãng lai được thực hiện đúng pháp luật.

“Trước đó, chúng tôi vẫn được giải quyết hoàn thuế bình thường và các địa phương có giao dịch biên giới như Long An, Kiên Giang giải quyết hoàn thuế rất nhanh. Thế nhưng, 1 năm nay, hồ sơ xin hoàn thuế của chúng tôi tại Chi cục thuế quận 11 vẫn không được giải quyết. Cơ quan thuế cũng không trả lời dứt khoát cho chúng tôi là có được hoàn hay không. Hồ sơ này chưa được hoàn kéo theo một số hồ sơ khác phải xếp hàng chờ. Tình hình tài chính của công ty hết sức khó khăn nhưng chúng tôi không có cách nào khác ngoài chờ đợi” – đại diện Công ty L.P than thở.

Kỳ tới: Đụng đâu phạt đó!

Hoàn rồi kiểm, kiểm rồi hoàn

Ông Đỗ Hướng Dương, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Dịch vụ Phú Nhuận (Maseco), bức xúc cho rằng Maseco đang có 3 bộ hoàn thuế gửi Cục Thuế TP HCM với tổng số tiền đề nghị được hoàn là trên 35 tỉ đồng. Trong đó, bộ hồ sơ đầu tiên nộp từ cuối tháng 5-2013, sau nhiều lần bổ sung, điều chỉnh, đến nay vẫn chưa được hoàn. “Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, Maseco thuộc diện được hoàn trước, kiểm sau nhưng đầu tháng 11-2013, Cục Thuế TP HCM lại có công văn yêu cầu DN phải thực hiện kiểm trước hoàn sau đối với bộ hồ sơ hoàn thuế đầu tiên, 2 bộ hồ sơ hoàn thuế còn lại DN vẫn chưa nhận được thông tin phản hồi của cơ quan thuế” – ông Dương cho biết.