Ngưng gia hạn visa cho lao động VN ở Qatar

Lao động VN đang làm việc tại một công trình xây dựng ở Qatar. Ảnh: C.T.V

Không những có hàng ngàn lao động phải về nước trước thời hạn, sự việc này còn đồng nghĩa với việc Qatar ngưng tiếp nhận, tuyển thêm lao động VN

Chính phủ Qatar vừa chính thức thông báo tới Đại sứ quán VN tại Qatar về việc ngừng gia hạn visa cho lao động VN đang làm việc ở nước này. Thông báo trên đồng nghĩa với việc VN đánh mất thị trường XKLĐ Qatar và Hiệp định Hợp tác lao động ký kết giữa hai chính phủ bị phá sản. Hàng ngàn lao động đứng trước nguy cơ phải về nước trước hạn.

Lao động VN gây nhiều phiền toái?

Theo thông tin từ Đại sứ quán VN tại Qatar, có rất nhiều lý do dẫn đến việc Chính phủ Qatar ngừng gia hạn visa cho lao động VN. Về khách quan, hiện Chính phủ Qatar đang thực hiện các biện pháp siết chặt việc tiếp nhận lao động nước ngoài nhằm tiến tới nhất thể hóa hợp tác kinh tế trong khối cộng đồng các nước vùng Vịnh – GCC. Bên cạnh đó, tác động của khủng hoảng tài chính thế giới khiến giá dầu thô giảm mạnh, buộc Chính phủ và các chủ sử dụng lao động Qatar phải điều chỉnh triển khai các dự án lớn trong xây dựng, dẫn tới cắt giảm lao động.

Tuy nhiên, theo Cục Quản lý Lao động ngoài nước, nguyên nhân cốt lõi nhất dẫn đến quyết định trên là do thời gian gần đây lao động VN đã gây ra nhiều sự việc ảnh hưởng đến trật tự xã hội nước sở tại, như đánh nhau, đình công, cho vay nặng lãi, đánh bạc, trộm cắp, trấn lột, nấu rượu lậu… Đặc biệt, mới đây đã xuất hiện băng nhóm tội phạm khoảng 50 người VN ở Qatar. Đây là những lao động bỏ trốn, cư trú và làm việc bất hợp pháp cấu kết với một số lao động sắp hết hợp đồng không sợ bị bắt trục xuất về nước lập ra. Băng nhóm này thường hoạt động từ 23 giờ đến 4 giờ, dùng dao, mã tấu, kiếm, mác tấn công những lao động VN khác để trấn lột tài sản, tiền bạc, điện thoại. Do quá hoang mang, ngày 17-11-2008, đã xảy ra cuộc đình công của hơn 400 lao động VN ở công trường ACC tại Đảo Ngọc, yêu cầu chủ sử dụng đưa về nước với lý do an ninh. Nhiều ngày qua, một số lao động cũng đã đến Đại sứ quán VN gửi tài sản, vật dụng cá nhân để tránh bị trấn lột.

Nhiều phát sinh phức tạp

Việc Chính phủ Qatar ngừng gia hạn visa đồng nghĩa với việc ngưng tiếp nhận, tuyển thêm lao động VN và có nguy cơ VN mất luôn thị trường này sau gần 3 năm cung ứng. Điều đó cũng khiến Hiệp định Hợp tác lao động giữa hai Chính phủ ký kết vào năm 2007 bị phá sản.

Thực ra, kết cục trên đã được cảnh báo ngay từ những ngày đầu tiên VN mở thị trường này vào cuối năm 2005. Tuy nhiên, ngoài những nguyên nhân nói trên, một phần lỗi nữa theo đánh giá của Đại sứ quán VN tại Qatar là do có nhiều doanh nghiệp (DN) đưa lao động sang Qatar nhưng không cử cán bộ đại diện quản lý lao động, dẫn đến chậm giải quyết các vụ việc phát sinh, không kịp thời hỗ trợ, bảo vệ quyền lợi của người lao động.

Hiện khoảng 50 DN XKLĐ VN đã đưa sang Qatar khoảng 5.000 lao động; riêng 10 tháng đầu năm 2008 là 1.471 người. Ước tính có hơn 50% trong tổng số lao động đang làm việc không được gia hạn visa phải về nước trước hạn (theo quy định, thời hạn làm việc của lao động nước ngoài ở Qatar là 2 năm, thời hạn visa là 1 năm, gia hạn từng năm một, tối đa 5 năm).

Giám đốc một DN có đưa lao động sang Qatar nhận định vụ việc phát sinh này càng khiến nhiều DN XKLĐ điêu đứng, bởi cùng lúc họ phải đối mặt với những khó khăn trước tình hình lao động ở các thị trường khác như Nhật Bản, Đài Loan, Malaysia… có nguy cơ mất việc, thiếu việc phải về nước trước hạn. Việc thanh lý hợp đồng, giải quyết quyền lợi cho người lao động sau khi về nước dự báo sẽ phát sinh nhiều rắc rối, phức tạp trong thời gian tới.

Gấp rút giải quyết các vấn đề liên quan

Ông Đào Công Hải, Phó cục trưởng Cục Quản lý Lao động ngoài nước, vừa ký công văn gửi các DN XKLĐ yêu cầu gấp rút giải quyết vụ việc liên quan đến lao động VN ở Qatar. Theo đó, cục chỉ đạo các DN cử cán bộ có thẩm quyền sang Qatar phối hợp với Đại sứ quán VN tại Qatar và cơ quan chức năng của Qatar tìm kiếm, truy lùng, đưa những lao động trong băng nhóm tội phạm trên về nước.

Ngoài ra, cục cũng đề nghị đối tác và chủ sử dụng lao động Qatar có biện pháp bảo đảm an ninh, tính mạng, tài sản đối với những lao động đang làm việc; thanh toán đầy đủ các khoản tiền lương, tiền thưởng, phụ cấp, các chế độ phúc lợi khác cho người lao động và làm thủ tục xuất cảnh, tổ chức đưa những lao động đã hết hạn visa nhưng không được gia hạn về nước an toàn.

Duy Quốc (nld)