Tắm trắng – dao hai lưỡi

Ngày 8-3-2008, nạn nhân Nguyễn Thị Bích, 15 tuổi, ngụ tại ấp Hòa Quới, xã Hòa Tân (Châu Thành, Đồng Tháp) đã tử vong sau khi sử dụng thuốc tắm trắng pha sẵn. Thuốc là 2 hộp kem lột lạnh 2 giờ, bán tràn lan ở các chợ với giá từ 7.000 đến 10.000 đồng/hộp.

Sau một giờ thoa thuốc, rồi dùng bọc ny-lon quấn quanh mình, Bích có những phản ứng bất thường như đau đầu, khó chịu, nôn mửa, nóng sốt. Đến khi vào cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Sa Đéc, Bích liên tục co giật, toàn thân tím tái và hôn mê sâu dẫn đến tử vong.

Theo các chuyên gia Da liễu, cái gọi là kem tắm trắng thật ra là hợp chất acid salicylique, acid benzoique, iode, thủy ngân, … có tác dụng làm lột da, tiêu lớp sừng ở phần da bên ngoài. Sau khi bôi, các chất này sẽ được chà xát và kích thích da một cách quá mức để làm lột da. Lúc này da hoàn toàn bị tê liệt, không tự bảo vệ được, dễ nhiễm trùng, không điều tiết được sự thẩm thấu nước nên cơ thể thường thiếu nước, không điều hòa được thân nhiệt và người tắm trắng hay có cảm giác toàn thân nóng bức.

Đây là cách làm trắng phản khoa học bởi sau 27 ngày, lớp da ngoài mới đạt cấu tạo hoàn chỉnh. Nếu ta lột, tẩy liên tục sẽ khiến da sẽ trở nên rát, đỏ ứng, dễ bị kích ứng, dễ bị bội nhiễm, bị dị ứng mỹ phẩm, bị phồng rộp như bỏng, chảy nước… nguy cơ nhiễm trùng, tử vong là rất cao như trường hợp đau lòng của Nguyễn Thị Bích nói trên.

Sau khi dùng các loại thuốc tẩy, kem lột… để tắm trắng, về lâu dài, da của người thường xuyên sử dụng sẽ trở nên sạm đen, tăng nám, sần sùi như da cóc! Ngoài ra, đối với bất cứ sản phẩm nào dùng trên da, nhất là vùng da bị chấn thương, các hoạt chất có thể thẩm thấu qua da, từ đó đi vào mạch máu và có những tác dụng xấu với cơ thể mà ta không kiểm soát được.

Nguy hiểm hơn, nhiều trường hợp không thể chữa khỏi do nhiễm trùng quá nặng, bị suy gan, suy thận vì dị ứng. Vì thế, phái nữ đừng nên quá tin những quảng cáo phóng đại, hoa mỹ, tránh rước họa vào thân.

Những thứ mà họ gọi là mỹ phẩm có chứa chất làm lột da, làm tiêu lớp sừng ở phần da bên ngoài, tên gọi và thành phần của chất làm lột da được các cơ sở dịch vụ tắm trắng da giấu kín. Theo chuyên khoa Da liễu, ở nồng độ thích hợp, các chất như Acid Salicylique, Acid Benzoique, iode… có khả năng làm lột da, mức độ lột nhẹ hay nặng tùy theo nồng độ được pha. Sau khi tắm trắng, lớp da bên ngoài bị tróc làm da có vẻ sáng hơn, nhưng thực ra màu da không thể thay đổi.

Khi tầng thượng bì bị bong tróc, da không được bảo vệ. Nếu bị nhiễm trùng sinh mủ và không được can thiệp kịp thời hoặc điều trị không hiệu quả, da sẽ có sẹo thâm, sẹo lồi. Nếu bệnh nhân đến sớm khi chưa có biến chứng, việc điều trị sẽ có kết quả tốt nhưng thời gian điều trị phải kéo dài, ít nhất là 1 tháng và phải mất 3 tháng sau da mới hồi phục bình thường.

Tắm trắng thực chất chỉ là sử dụng mỹ phẩm để lột bỏ lớp da đen chết bên ngoài nằm trong lớp sừng như đã trình bày trên. Trong khi đó, các tế bào hắc tố melanin vẫn được lớp mầm của thượng bì sản sinh và tái tạo màu da ban đầu một cách liên tục. Như vậy, tắm trắng chỉ có thể thay đổi được lớp da đen bên ngoài trong một khoảng thời gian nhất định, chứ thực chất không thể thay đổi số lượng melanin trong tế bào. Vì vậy, bạn không nên hy vọng sẽ có một làn da trắng hơn vĩnh viễn so với làn da nguyên thủy vốn có.

Để có làn da trắng đẹp, chị em phụ nữ cần chú ý vấn đề dinh dưỡng. Cần uống nhiều nước, dùng thức ăn có nhiều rau cải, trái cây tươi; hạn chế sử dụng các loại thực phẩm ngọt-béo, thực phẩm chế biến công nghiệp, thức uống có gas. Cần tập thể dục mỗi ngày và nên thực tập một vài động tác mát – xa cơ bản tại nhà để gia tăng tuần hoàn máu ở da.

BS. Lê Đức Thọ
Giám đốc BV Hoàn Mỹ Sài Gòn

Tiền Phong