Hoa lài giảm đau, sát trùng

Hoa lài (nhài) có vị ngọt, cay, tính ấm. Rễ hoa lài vị đắng, tính ấm. Theo y học cổ truyền hoa lài công hiệu tạo động lực, chống ứ tắc, an thần, điều hòa hệ gan mật-tiêu hóa, giảm đau, giải cảm. Có tác dụng điều trị các chứng như đau đầu, choáng váng, kiết lỵ đau bụng, viêm kết mạc, ung nhọt…

Những bài thuốc hay

Đau đầu, choáng váng: hoa lài 20g, đầu cá mè một cái, thêm nước, gia vị, tiềm cách thủy để ăn.

l Mất ngủ:

– Hoa lài 15g, tim sen 10g, hạt muồng ngủ 15g (sao đen), sắc uống ngày một thang chia 3 lần, dùng liền 5 ngày.

– Rễ hoa lài 20g, sắc uống.

Cảm mạo phát sốt: hoa lài 10g, trà xanh 10g, thảo quả 15g, sắc uống

Đầy bụng tiêu chảy: hoa lài 10g, mộc hương 10g, xa tiền thảo (lá mã đề) 40g, tiên hạc thảo (long nha thảo) 20g, sắc uống.

Tăng huyết áp: hoa lài 15g, hoa hòe 15g, kim cúc 10g, hoa dại 10g, sắc uống ngày 1 thang.

– Hoa lài 20g rửa sạch, sắc uống.

– Hoa lài 15g, kim ngân hoa 10 g, cúc hoa 10g, sắc uống.

Ngực bụng căng đầy, đau bụng tiêu chảy: hoa lài 10 g (bỏ sau), trà xanh 15g, thạch xương bồ 10g, sắc uống lúc ấm.

Rôm sảy: lá lài 50g, lá ngải cứu 30g, lá sài đất 30g, sắc uống ngày một tháng, chia 3 lần, dùng liền 7 ngày.

Rối loạn tiêu hóa: hoa lài vừa đủ, hãm nước uống.

Chữa mụn nhọt: hoa lài 20g, bồ công anh 15g, kim ngân hoa 25g, cam thảo đất 15g, sắc uống ngày một thang, chia 3 lần.

l Họng sưng như có hạt mà không nuốt được:

– Hoa lài 10g, trà xanh 100g. hoa lài và trà xanh trộn đều, ngày dùng 30g, dùng hãm trà uống.

– Hoa lài 10g, kim quất phơi khô 20g, gạo tẻ 100g. Hoa lài băm nhuyễn, kim quất cắt hạt lựu, trước tiên nấu cháo, kế đến thêm kim quất nấu sôi hai, ba dạo rồi bỏ thêm hoa lài thì hoàn tất.

Chấn thương, bong gân: rễ hoa lài và rượu trắng, mỗi thứ vừa đủ. Rễ hoa lài giã nhuyễn, xào với rượu trắng rồi đắp tại chỗ.

Kiết lỵ: hoa lài 20g, rượu đế 100ml. Hoa lài cho vào rượu ngâm rồi đem tiềm cách thủy cho sôi, uống lúc ấm.

Đau bụng do rối loạn chức năng gan và dạ dày: hoa lài 10g, đinh hương 10g, rượu đế 100ml. Hoa lài và đinh hương cho vào rượu ngâm rồi đem tiềm cách thủy cho sôi để uống.

l Chán ăn:

– Nước cốt hoa lài 20ml hòa với 20ml nước sạch, chia hai lần uống trong ngày.

– Hoa lài 10g, hoa đậu ván 40g, gạo tẻ 50g. Gạo vo sạch nấu cháo khi chín cho hoa lài và hoa đậu ván vào cho sôi vài dạo, ăn lúc ấm.

Làm đẹp với hoa lài

Chè hoa lài, hoa hồng: hoa lài 15g, hoa hồng 5 đóa, gạo tẻ 100g, đường phèn vừa đủ. Các vật liệu riêng biệt rửa sạch, gạo vo sạch cho vào nồi có nước vừa đủ, sau khi nấu sôi thì cho thêm hoa lài và hoa hồng, đường phèn, chuyển qua lửa nhỏ và nấu thành chè. Món chè công hiệu điều chỉnh chức năng gan và chống ứ tắc, kiện tỳ hòa vị (bình ổn chức năng tiêu hóa, tăng sức và giảm đau. Thích hợp cho người sắc mặt tiều tụy.

Hoa lài nước đường: hoa lài 15g, đường cát trắng vừa đủ. Hai thứ trên thêm 1,5 lít nấu, rồi bỏ bã uống nước. Thức uống công hiệu điều chỉnh chức năng gan, tăng sức, giải độc, chữa kiết. Thích hợp cho người sắc mặt vàng bủng.

Canh hoa lài nấu gan gà: hoa lài 250 đóa, nấm tuyết (ngân nhĩ) ngâm nở 20g, gan gà 150g, câu kỷ tử 10g, bột nêm, nước dùng đều vừa đủ. Gan gà rửa sạch cắt lát mỏng cho vào chén, thêm rượu đế, nước gừng, bột nêm trộn đều để ướp; nấm tuyết rửa sạch, xé nhỏ dùng nước ngâm sử dụng sau, hoa lài bỏ cuống, rửa sạch cho vào thau; câu kỷ tử rửa sạch. Chảo bắc lên bếp, đổ dầu chờ nóng, đổ nước dùng, rượu, nước, gừng, bột nêm, nấm tuyết, gan gà, câu kỷ tử để nấu, vớt váng sau khi sôi, chờ khi gan gà chín thì múc vào chén, rồi rắc hoa lài vào gan gà. Công hiệu bổ ích can thận, làm đẹp và sáng mắt. Thích hợp dùng cho sắc mặt tiều tụy.

Dầu dưỡng tóc hoa lài: hoa lài (mới nở) 100g, dầu mè 0,5 lít. Hai thứ trên chứa trong lọ kín, rồi chưng cách thủy hai tiếng. Dùng thoa tóc. Công hiệu thơm tóc, dưỡng tóc. Thích hợp dùng cho tóc ố vàng, khô rụng.

Canh hoa lài-nấm tuyết: nấm tuyết 40g, hoa lài 25 đóa. Nấm tuyết chứa trong chén dùng nước ấm để ngâm, lựa sạch lại ngâm nước lạnh; hoa lài bỏ nhụy, rửa sạch; đổ nước vào nồi, kém ít muối, nấu sôi, vớt váng, đổ canh vào chén, rắc hoa lài lên thì hoàn tất, dùng hàng ngày. Công hiệu điều chỉnh chức năng gan, chống ứ tắc, bồi bổ và giải nóng. Thích hợp dùng cho người sắc mặt trắng nhạt.

Lương y Nguyễn Công Đức (Khoa Y học cổ truyền, ĐH Y dược TP.HCM)