Triển vọng mở rộng đầu tư ở ASEAN: Cơ hội từ hợp nhất

Kết quả khảo sát về khả năng cạnh tranh của các thành viên thuộc khối ASEAN năm 2013, do Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN (ASEAN BAC) công bố vào ngày 9.12, còn cung cấp thông tin về đánh giá của giới kinh doanh đối với việc hình thành cộng đồng kinh tế chung của khối (AEC).

Theo đó, khoảng 60% doanh nghiệp (DN) tham gia khảo sát cho biết có kiến thức cơ bản hoặc khá tốt về các sáng kiến của ASEAN như AEC hay Hiệp định tự do mậu dịch (FTA) có khối này tham gia. Tỷ lệ 60% gần như không thay đổi so với cuộc khảo sát năm ngoái. Ngoài ra, có 7% DN cho biết chưa có nhận thức gì về các sáng kiến của ASEAN, con số này có cải thiện đáng kể so với mức 11% của cuộc khảo sát gần đây nhất.

Từ đó, khoảng 33% khẳng định đang tận dụng ưu đãi ít nhất một trong số các hiệp định thương mại liên quan ASEAN như: Hiệp định tự do ASEAN (AFTA), FTA của ASEAN – Úc – New Zealand (AANZFTA), AFT của ASEAN – Trung Quốc (ACFTA), FTA của ASEAN – Ấn Độ (AIFTA), Đối tác thương mại toàn diện ASEAN – Nhật Bản (AJCEP), FTA của ASEAN – Hàn Quốc (AKFTA). Ngoài ra, hơn 30% DN được hỏi cho biết đang dự định sẽ tận dụng ưu đãi từ các FTA mà ASEAN tham gia. Kết quả 33% ở trên đã tăng hơn so với mức 29% của cuộc khảo sát 2011 – 2012 và 22% hồi năm 2010.

Xét theo quy mô DN, 42% DN lớn tham gia khảo sát cho biết đã tận dụng ưu thế từ các FTA trong khi tỷ lệ này của DN vừa và nhỏ lần lượt là 32% và 28%.

Thuộc nhóm FTA mà ASEAN tham gia, AFTA được khai thác nhiều nhất khi 21% DN tham gia khảo sát khẳng định đang tận dụng ưu đãi từ hiệp định này. Các vị trí tiếp theo sau là: ACFTA (15%), AJCEP (12%), AIFTA (10%), AKFTA (10%) và AANZFTA (7%).

Xét theo phương diện từng nước, Việt Nam cùng Myanmar và Thái Lan là những quốc gia dẫn đầu về tận dụng các ưu đãi từ những FTA. Cụ thể, đến 41% DN Việt Nam tham gia khảo sát đã tận dụng AFTA, 21% DN Thái Lan tận dụng FTA và 35% DN Myanmar sử dụng AJCEP. Trong khi đó, Campuchia, Lào và Malaysia được cho là ít khai thác các ưu đãi từ những hiệp định thương mại tự do nói trên.

Đặc biệt, phần lớn DN tham gia khảo sát tỏ ra tự tin với việc hình thành AEC vào năm 2015. Có đến 60% công ty nhận định việc hợp nhất sẽ tạo ra cơ hội lớn hoặc rất lớn để phát triển kinh doanh. Ngoài ra, chỉ 6% DN lo ngại việc hợp nhất sẽ khiến chi phí phát sinh tăng cao. Trong khi đó, 58% DN nhìn nhận chi phí phát sinh nếu có tăng cũng không đáng kể. Với những viễn cảnh tích cực trên, 71% DN nhận định việc thực thi đầy đủ các chính sách cho AEC là sự cần thiết để mở rộng xuất khẩu hoặc đầu tư trực tiếp trong ASEAN.