Doanh nghiệp lộ bài… báo lỗ!

Tại hội nghị tổng kết ngày 26-12 ở Hà Nội, Tổng cục Thuế cho biết trong năm 2011 đã thanh tra, phát hiện 1.276 doanh nghiệp (DN) có dấu hiệu chuyển giá, khai báo lỗ lớn, liên tục, lỗ vượt vốn chủ sở hữu để trốn nghĩa vụ nộp thuế.

Theo Tổng cục Thuế, con số DN khai báo chuyển giá nói trên lớn gấp 10 lần so với năm 2010. Trong số 1.276 DN, đã có 856 DN sau thanh tra thuế, cơ quan chức năng xử lý giảm lỗ 4.400 tỉ đồng, truy thu thuế và phạt 1.650 tỉ đồng.

Ông Nguyễn Đình Tấn, Cục trưởng Cục Thuế TPHCM, cho biết riêng địa phương này đã thực hiện thanh, kiểm tra thuế tại 203 DN được xác định là có dấu hiệu chuyển giá, qua đó điều chỉnh giảm lỗ 1.784 tỉ đồng, giảm khấu trừ 72 tỉ đồng, truy thu và phạt 1.099 tỉ đồng. Các hành vi chuyển giá được xác định là kê khai hạch toán không chính xác doanh thu và chi phí, thể hiện kết quả kinh doanh liên tục lỗ nhiều năm và bị mất vốn chủ sở hữu nhưng DN tiếp tục hoạt động, mở rộng đầu tư sản xuất. Các hành vi khác như sử dụng phương thức giá bán hàng hóa dịch vụ cho các đơn vị có quan hệ liên kết thấp hơn giá bán cho các đơn vị độc lập; giá mua vật liệu, hàng hóa, dịch vụ của công ty mẹ ở nước ngoài cao hơn so với các đơn vị độc lập hoặc giá thị trường, làm đội chi phí…

Bên cạnh đó, một số DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) còn lợi dụng việc khác biệt về thuế suất thuế thu nhập DN giữa các nước, chuyển hàng hóa đến quốc gia và vùng lãnh thổ có thuế suất thấp hơn Việt Nam. Ngay trên cùng lãnh thổ Việt Nam, công ty mẹ còn dùng chiêu sáp nhập, giải thể, điều chuyển các điểm sản xuất từ vùng này sang vùng khác để tận dụng ưu đãi miễn giảm thuế thu nhập DN.

Tại hội nghị, ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Tài chính, cho rằng ngành thuế phải sớm nhận diện các loại hình chuyển giá, từ đó đưa ra được các biện pháp để ngăn chặn hành vi gian lận này. Ông Tuấn cũng yêu cầu Tổng cục Thuế chú ý mở rộng phạm vi chống chuyển giá đối với các DN kinh doanh xăng dầu thông qua hoạt động chiết khấu như đã phát hiện ở kết quả thanh tra vừa qua.

Điều đáng nói là bên cạnh kết quả tích cực từ việc chống chuyển giá, ngành thuế lại chưa hoàn thành chỉ tiêu giải quyết nợ đọng thuế. Tỉ lệ nợ đọng trên tổng thu năm 2011 của toàn ngành vẫn ở mức 5,7% trong khi chỉ tiêu đề ra là 4%. Tổng số nợ thuế của toàn ngành tính đến hết tháng 10-2011 là hơn 32.500 tỉ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2010. Trong đó, nợ khó thu chiếm 13%, tăng 15% so với cuối năm 2010.

Đối với việc miễn, giảm, gia hạn thuế, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Trần Văn Phu cho biết năm 2011 đã thực hiện miễn, giảm và gia hạn thuế 13.379 tỉ đồng; bao gồm 9.469 tỉ đồng gia hạn thuế thu nhập DN, 3.910 tỉ đồng miễn, giảm thuế…