Nôn ói ở trẻ em: Không thể xem nhẹ

Trong suy nghĩ của chị Thùy (P.Tân Kiểng, Q.7, TP.HCM) thì nôn ói ở trẻ em là chuyện bình thường, không có gì phải lo lắng. Cứ như trường hợp của bé Hoàng Lan con chị thì nôn ói chỉ là chuyện nhỏ. Vốn là bé Hoàng Lan rất biếng ăn, bữa ăn nào bé cũng tìm cách để ói, như vậy thì người lớn sẽ không ép bé ăn nữa. Chị Thùy kể lại: “Ngày nào cũng vậy, cứ ăn được vài miếng là bé rặn ra để nôn ói. Lúc đầu tôi thật sự lo lắng, đưa bé đi khám, BS nói không sao, chẳng qua là bé không muốn ăn nên “kiếm chuyện”. Qua giai đoạn biếng ăn tự khắc sẽ hết nôn ói. Đúng vậy, thời gian nào bé thích ăn thì không thấy nôn ói, còn khi nào không thích ăn mà ba mẹ ép là bé nôn ói”.

Khác với trường hợp của bé Hoàng Lan là nôn ói để trốn tránh việc ăn uống thì bé Minh Đan (3 tuổi), con chị Kiều Loan (P.3, Q.3) lại nôn ói mỗi khi khóc. Chị Kiều Loan cho biết: “Mỗi khi bé đòi cái gì mà không được là khóc. Sau khóc là nôn ói, bao nhiêu thức ăn trong bụng tống ra hết. Bởi vậy, gia đình ai cũng sợ. Không phải sợ bé bệnh mà sợ bé nôn ói hết thức ăn thì uổng nên bé đòi cái gì là phải cố gắng đáp ứng, hạn chế tối đa việc bé khóc, nhất là những lúc bé mới ăn xong”.

Cũng như chị Thùy, chị Kiều Loan không lo lắng mỗi khi thấy con nôn ói. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp nôn ói là dấu hiệu của bệnh tật. Trường hợp của con chị Thanh Hà là một ví dụ. Hôm đó, đón bé ở trường mầm non về, chị nghe cô giáo nói là bữa trưa bé ói. Hỏi trưa ăn gì thì cô giáo cho biết là ăn canh cua, lúc đó chị nghĩ món lạ nên con ói là chuyện bình thường. Buổi chiều, chị cho con ăn cơm với thịt heo, ăn xong bé tiếp tục ói. Buổi tối, uống sữa, bé cũng ói. Ngay sáng hôm sau, chị vội đưa con tới bệnh viện, tại đây các BS cho biết con chị bị tắc ruột…

Nguyên nhân ói tùy thuộc vào tuổi của trẻ. Với trẻ sơ sinh và nhũ nhi (dưới 12 tháng tuổi), rất khó phân biệt trẻ trớ sữa hay trào ngược, ói vì một số trường hợp trẻ trớ sữa nhiều và mạnh. Tuy vậy, trong trường hợp trẻ ói mạnh có thể là biểu hiện của bệnh nặng (như tắc nghẽn hoặc hẹp dạ dày, tắc ruột, nhiễm trùng tại ruột). 

Trẻ trên 12 tháng, nôn ói thường có nguyên nhân là nhiễm trùng tiêu hóa (xảy ra sau khi ăn thức ăn có nhiễm trùng hoặc do trẻ ngậm các đồ vật bị nhiễm khuẩn). Nôn ói thường xảy ra đột ngột và hết nhanh trong vòng 24 giờ. Bệnh thường kèm các triệu chứng khác như tiêu chảy, đau bụng và sốt. Một số bệnh khác gây nôn ói ở trẻ lứa tuổi này là bệnh trào ngược dạ dày – thực quản, bệnh loét – tắc ruột, nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương.

“Khi trẻ nôn ói, các bậc phụ huynh cần theo dõi dấu hiệu mất nước. Dấu hiệu mất nước nhẹ bao gồm: Môi khô nhẹ, khát nước. Các dấu hiệu mất nước nặng bao gồm: Môi khô, khóc không có nước mắt, không tiểu trong vòng 6 giờ, mắt trũng. Khi trẻ mất nước phải bù nước bằng dung dịch Oresol. Chế độ ăn, cần cho trẻ ăn thức ăn dễ tiêu, tiếp tục cho trẻ bú mẹ nếu trẻ đang bú. Cho trẻ đến khám ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây: Trẻ ói dịch mật (xanh) hoặc máu (đỏ hoặc nâu); ói ở trẻ sơ sinh; trẻ nhỏ ói kéo dài hơn 24 giờ; trẻ không ăn hoặc không uống được trong vài giờ; trẻ mất nước nhiều; đau bụng; sốt dưới 38,40C  trong 3 ngày hoặc ngay khi trẻ sốt trên 390C; trẻ lừ đừ, ngủ gà”, BS. Nguyễn Diệu Vinh – Khoa Tiêu hóa Bệnh viện Nhi đồng II TP.HCM khuyến cáo.

Bài, ảnh: Minh Anh