Phận nữ đưa đò ở Cồn Phụng

Cồn Phụng là một cù lao nổi giữa sông Tiền thuộc xã Tân Thạch, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre có diện tích khoảng 28 ha- một điểm du lịch sinh thái đang thu hút rất nhiều du khách. Người dân ở đây sống chủ yếu bằng nghề làm đồ thủ công mỹ nghệ từ cây dừa và trồng cây ăn trái. Bên cạnh đó, có khá nhiều phụ nữ tìm đến với nghề chèo đò đưa khách, cái nghề vừa cực khổ vừa hiểm nguy. Dọc theo những con rạch chạy thẳng ra sông Tiền, chúng tôi đếm được gần 100 chiếc đò, ghe do các chị, các mẹ cầm chèo. Không ai có thể nhớ nổi cái nghề chèo đò đưa khách sang sông ở khu vực Cồn Phụng này hình thành từ bao giờ. Chỉ biết việc dầm mưa, dãi nắng năm này qua tháng nọ khiến những phụ nữ sống bằng nghề đưa đò ai nấy đều già trước tuổi.. Chị Nguyễn Thị Phượng trải qua gần 20 năm sống với nghề đưa đò, ngồi bần thần trên đò đợi khách tâm sự: “Học ít, nhà nghèo, ruộng vườn cũng chẳng được bao nhiêu lại không vốn liếng nên tôi vay tiền mua một chiếc đò làm “cần câu cơm”. Năm nay, thằng con thứ hai lại chuẩn bị vào cấp 2, gánh nặng ngày càng chồng chất, không biết phải xoay sở thế nào?”. Thu nhập có được từ việc chèo đò chỉ giúp gia đình chị Phượng sống lay lắt qua ngày. Tuy nghề không nặng nhọc nhưng rất vất vả mỗi khi vào mùa giông bão. “Không may mà gặp dòng nước ngược, chỉ cần đưa khách tới điểm ghe lớn là tôi ngồi thở dốc. Khó khăn cũng nhiều nhưng làm nghề này rất vui vì được tiếp xúc với nhiều người, biết nhiều chuyện nơi đây nơi đó”, chị Phượng thổ lộ. Do Cồn Phụng là điểm du lịch sinh thái được du khách nước ngoài rất yêu thích nên phần lớn những phụ nữ đưa đò nơi đây ít nhiều cũng tranh thủ “lận lưng” chút vốn tiếng nước ngoài để thuận tiện trong việc đưa đón khách. Theo chị Kim Lan – hướng dẫn viên – Công ty Du lịch Cồn Phụng thì: “Nghề chèo đò mướn xuất hiện trên sông từ rất lâu, nhưng hưng thịnh nhất là lúc xuồng máy chưa phổ biến. Bởi từ khi có xuồng máy, nghề chèo đò “thất thu” hẳn, chỉ hoạt động tại các con rạch ở Cồn Phụng, những nơi mà xuồng máy của công ty không vào được. Việc mưu sinh bằng nghề chèo đò do vậy mà có phần khắc nghiệt hơn”.

Tiếp xúc với những phụ nữ chèo đò ở Cồn Phụng, chúng tôi cảm nhận được ở các chị đều có điểm chung là nghèo. Ai trong số họ từ lâu cũng đã ấp ủ giấc mơ được đổi đời, được “lên bờ”. Nhưng lại không biết “lên” rồi sẽ làm gì để sống? Cái vòng luẩn quẩn của cuộc mưu sinh vô tình “trói” đời họ với mái chèo, con nước. Nhiều người cho rằng “nghề này hẩm hiu, bạc bẽo lắm!”. Bởi, những lúc mưa gió, ế ẩm, họ phải bấm bụng chạy vay tiền góp để trang trải các khoản chi tiêu hàng ngày. Với thâm niên 10 năm sống với phận đưa đò, chị Thanh Hương thổ lộ: “Làm nghề này khổ lắm! Dù nắng hay mưa cũng phải ngồi ngoài trời đón khách. Nhiều khi cũng muốn bỏ nghề, nhưng tính đi tính lại vẫn chưa biết không chèo đò thì sẽ làm gì để kiếm sống? Tuy thu nhập không bao nhiêu, lại cực nhọc nhưng dù sao nhờ cái nghề đưa đò mà gia đình chị cũng sống qua ngày đoạn tháng, con cái được đến trường cùng chúng bạn. Thôi thì tới đâu hay tới đó”.

Đậu ngay bên cạnh đò của chị Hương là đò của Mai, vừa tròn 20 tuổi nhưng Mai đã có thâm niên 6 năm trong nghề. Lớn lên trên sông nước, năm 10 tuổi, Mai bắt đầu làm quen với công việc này. Sau khi nghỉ học, Mai ra “làm bạn” cùng mái chèo từ sáng sớm cho đến tối mịt mới trở về nhà. Một ngày làm việc cật lực, Mai cũng chỉ đưa được 4 – 6 lượt khách, mỗi lượt 15 ngàn đồng. Dấu ấn rõ nhất của chừng đó năm cầm chèo để lại trên thân thể Mai là đôi cánh tay vồng lên quá khổ, khiến người chị như lệch hẳn đi. Đôi tay ấy đã từng phải gồng lên hết sức mới thắng nổi sức nước đẩy trôi con đò lắm lúc chở tới 7 – 8 người. Với gần 40 năm trong nghề, bà Nguyễn Thị Hậu – thường được người dân gọi bằng cái tên thân thuộc “bà má sông Tiền chèo đò”, năm nay đã hơn 60 tuổi vẫn chưa chịu “về hưu”. Bốn người con cũng lần lượt theo nghề của bà. Chính vì không vốn liếng, ruộng vườn ít nên chèo đò đã trở thành nghề “gia truyền” của không ít gia đình sống ở khu vực Cồn Phụng.