Y tế - Văn hóaVăn hóa nghệ thuật

Giáo dục âm nhạc dân tộc cho học sinh: Kỳ 2:Tìm kiếm sự đồng điệu

Tạp Chí Giáo Dục

Em Nguyễn Như Cường, học sinh Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa tham gia biểu diễn đàn tranh cùng nghệ sĩ Hải Phượng
“Ngày nay có rất nhiều người nước ngoài đến Việt Nam để nghiên cứu âm nhạc dân tộc Việt Nam trong khi đó có không ít bạn trẻ Việt Nam lại thờ ơ với kho tàng quý giá này…” – GS.TS Trần Văn Khê trăn trở.
Cần một môi trường giáo dục
Bạn Trần Việt Quân, học sinh Trường THPT Trần Phú bảo rằng mỗi lần nghe ai đó bật các loại nhạc dân ca, chèo, tuồng, cải lương là liền bịt lỗ tai hoặc trốn đi chỗ khác. Với Quân, nhạc Hàn (Kpop) mới thật sự làm bạn ấy có hứng thú để lắc lư theo. Điều này làm chúng ta thắc mắc, vậy là có những đứa trẻ từ nhỏ, trong đó có Quân chưa hề nghe qua những lời ru, câu hát về quê hương của mẹ hay sao? Thực tế ngày nay khi cuộc sống trôi theo cơ thế thị trường, nhiều gia đình thành thị (cả nông thôn) dường như quên… “tập tục” hát ru con. Ở những gia đình khá giả, họ sẽ gửi con mình đến các lớp giữ trẻ lúc mới lên ba. Tại những nơi này các em chỉ học được các bài hát phổ thông theo kiểu “hát đi hát lại” chứ những làn điệu dân ca, câu hò điệu lý các em hiếm khi được nghe, hoặc có nghe cũng chỉ được nghe một lần qua loa thì việc bắt các em nhớ lâu là điều rất khó.
Chính vì điều đó, từ cuối tháng 12-2013 đến nay, Sở GD-ĐT TP.HCM phối hợp với giáo viên ở 24 quận, huyện thực thi đề án “Tổ chức giáo dục âm nhạc dân tộc trong trường tiểu học” đã gặt hái nhiều thành quả. Những tiết dạy mang tên Học bài hát tự chọn bằng một bài hát dân ca mang tính địa phương, vùng miền theo phân phối chương trình âm nhạc tiết 15 (của lớp 4) và tiết 16 (của lớp 5) được các trường có tên trong và ngoài đề án áp dụng. Điển hình là Trường Tiểu học Thực hành Sư phạm Phan Đình Phùng (quận 3) đã áp dụng rất thành công đề án trên vào các tiết giảng dạy âm nhạc. Tương tự, tại Trường Tiểu học Chương Dương (quận 1), đề án trên nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của lực lượng phụ huynh học sinh. Trường nhận được 3 đàn tranh đã qua sử dụng của phụ huynh gửi tặng cùng việc mua mới 4 đàn tranh, 1 đàn bầu, một số sáo trúc, bộ gõ, song lan… trang bị cho phòng chức năng âm nhạc của trường thêm đa dạng, phong phú, thu hút sự yêu thích của học sinh.
Đưa âm nhạc dân tộc vào những buổi sinh hoạt ngoại khóa
Cô Bùi Thị Minh Tâm, Hiệu trưởng Trường THPT Lương Thế Vinh chia sẻ: “Để kích thích sự ham muốn khám phá âm nhạc dân tộc của các em học sinh, thì điều cần làm trước mắt là có những đội ngũ thành thạo trong lĩnh vực này đến các trường để giới thiệu. Các hoạt động ngoại khóa hoặc các buổi sinh hoạt dưới cờ đều có thể mời tới những nghệ sĩ, ban nhạc dân tộc để trình diễn và khơi gợi cho các em nghe và học theo. Nhưng điều quan trọng là phải tạo được cái mới, cái lạ dựa trên những bài bản cũ, có như thế mới gây được sự thích thú cho các em lần đầu tiếp xúc”. Em Võ Thị Mỹ Tiên, học sinh lớp 10A9 Trường THPT Trưng Vương chia sẻ: “Em có nghe nói chương trình đờn ca tài tử được giới thiệu ngoại khóa ở Trường THPT Bùi Thị Xuân khá hấp dẫn nên cũng mong muốn có được chương trình tương tự ở trường em. Đó không những là một tiết để nghe và thưởng thức mà còn là một tiết học rất bổ ích vì chúng em còn rất mơ hồ về những loại hình này. Hơn nữa, bình thường tụi em bị tâm lý căng thẳng vì bài vở, thi cử nên có những buổi ngoại khóa như vậy vừa giúp chúng em có thêm hiểu biết về âm nhạc dân tộc, vừa giúp đầu óc được thoải mái thư giãn”. Còn em Nguyễn Như Cường, học sinh lớp 7, Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa sau khi biểu diễn đàn tranh cho các bạn cùng trang lứa xem trong một buổi sinh hoạt dưới cờ, thích thú: “Em vui lắm, vì từ nhỏ đã được ba mẹ cho học đàn tranh. Em rất thích tiếng đàn này khi hòa lẫn với các loại đàn khác tạo nên sự nhịp nhàng cho bài ca vọng cổ. Em muốn chứng minh cho mọi người thấy là không chỉ người lớn mới có thể học đàn dân tộc được, những người trẻ tuổi thì vẫn có thể học được nếu có quyết tâm”.
Nghệ sĩ Phượng Liên, sau khi tham gia chương trình đưa đờn ca tài tử vào trường học tại THPT Bùi Thị Xuân, chị vẫn còn nguyên cảm xúc: “Chúng tôi cần phải làm và làm hơn thế nữa vì để có được những thế hệ tiếp nối giúp cho đờn ca tài tử, nghệ thuật sân khấu cải lương sống mãi với thời gian. Giọng hát có thể kết nối sự đồng điệu, để thế hệ trẻ có thể hiểu, mạnh dạn đón nhận và trau dồi hơn nữa về loại hình âm nhạc dân tộc quý báu của tiền nhân để lại. Nét đẹp, sự độc đáo của đờn ca tài tử nói riêng, âm nhạc dân tộc nói chung luôn tạo được không khí thân thiện, niềm đam mê như được chắp thêm cánh bởi sự hấp dẫn vốn có của âm nhạc dân tộc”.
Bài, ảnh: LỘC SÂM
Một đề xuất thú vị
ThS. – nhạc sĩ Huỳnh Khải đề xuất nên cho các em trực tiếp khám phá cây đàn nhạc dân tộc thay vì giáo viên chỉ vào hình ảnh và nói về loại đàn. Riêng ở các trường tiểu học nếu có điều kiện, nên chuẩn bị những cây đàn nhỏ, phù hợp với vóc dáng của các em để các em tự mình tập đánh đàn. Hãy tạo cho các em không khí vừa học vừa chơi, cũng như để các em từ từ mở ra từng cánh cửa của một cung điện bí ẩn, mọi sự thú vị, bất ngờ sẽ khiến các em thích thú và ham muốn học hỏi.
 
 

Bình luận (0)