Nữ nghệ sĩ của nhân dân

Gần 50 năm qua, giọng hát, phong cách biểu diễn, nhân cách trong cuộc sống đời thường của bà chính là một tấm gương sáng cho nhiều thế hệ nghệ sĩ trẻ noi theo.

NSND Lệ Thủy nhớ lại: “Hồi đó, nhà tôi ở trong một xóm lao động nghèo gần cầu Khánh Hội, quận 4. Trong xóm có một nghệ nhân đờn kìm tên Năm Truyền, thấy tôi có làn hơi tốt nên nhận làm học trò, dạy cho tôi các bài bản và kỹ thuật ca vọng cổ. Sau đó, chính thầy Năm Truyền giới thiệu tôi gia nhập Ban tài tử – cải lương của thầy Tư Long. Đó là hai người thầy đầu tiên đã dìu dắt tôi bước vào con đường nghệ thuật”. Năm 1960, Lệ Thủy chính thức được nhận vào Gánh cải lương Trâm Vàng đóng vai tỳ nữ, vai thứ. Hai năm sau, Lệ Thủy bắt đầu hát đào chánh, đến năm 1964 (vừa tròn 16 tuổi) thì đoạt giải thưởng Thanh Tâm. Soạn giả – NSND Viễn Châu nhận xét: “Lệ Thủy là một tài năng hiếm có. Đó là một giọng ca đậm chất thổ nhưng không bị trì lại nhờ pha chất kim, nên mỗi khi cất lên cao, giọng ca ấy càng trong suốt, sang sảng. Lệ Thủy không chỉ là một đào ca, mà diễn là một tư chất bẩm sinh làm nên phong cách bình dị, gãy gọn và rất bài bản của cô”. Còn NSND Bạch Tuyết thì kể: “Ngày ấy, khi chọn người vào vai Kim Anh trong vở Đời cô Lựu, hầu như không ai nghĩ đến Lệ Thủy bởi khó có một diễn viên ngôi sao chịu nhận một vai diễn khiêm tốn như thế. Nhưng, vì yêu nghệ thuật và trách nhiệm người nghệ sĩ – công dân trong thời điểm đó, Thủy không nề hà. Mà, suốt một đời theo nghề, hình như Thủy chẳng bao giờ kèn cựa, toan tính gì. Sự có mặt và hoàn thiện của Lệ Thủy ở một vai diễn như thế đã làm tôi vừa thương yêu vừa kính phục”. Hơn bốn năm qua, chương trình Sân khấu vàng do NSND Lệ Thủy “cầm trịch” được giới chuyên môn đánh giá cao, thu hút khán giả mỗi đêm diễn. Đặc biệt là được các đồng chí lãnh đạo của thành phố đến xem và biểu dương. Chương trình đã gây quỹ xây trên 30 căn nhà tình thương cho bà con nghèo khắp cả nước.

Khán giả trong và ngoài nước đều xem NSND Lệ Thủy như một thần tượng tinh thần để chia sẻ, vượt qua những khó khăn, vui buồn trong cuộc sống. Những tình cảm ấy theo NSND Lệ Thủy thì cho dù có trong tay nhiều bạc tiền cũng không thể mua được. Bà  xúc động kể “Cách đây hai năm, tôi đi biểu diễn ở Úc không may bị tai nạn giao thông. Tôi chỉ bị thương nhẹ nhưng không biết thông tin từ đâu bay về Việt Nam nói tôi bị tai nạn xe qua đời. Những ngày đó, nhà tôi tràn ngập những cú điện thoại của khán giả ở khắp nước. Có người đã khóc nức nở trong điện thoại, người nhà tôi giải thích thế nào họ cũng không tin. Nhiều cô bác khán giả ở các tỉnh miền Tây đón xe lên TP.HCM, hỏi đường đến tận nhà tôi để… chia buồn mặc dù thời điểm đó là đang mùa gặt lúa. Những tình cảm như thế khiến cho tôi chỉ biết khóc chứ không nói nên lời. Còn những lần về miệt Năm Căn – Cà Mau, nhiều căn chòi nhỏ của bà con trống huơ trống hoác nhưng tôi đã khóc khi thấy hình ảnh của mình cắt từ lịch, tạp chí dán khắp nhà. Nhiều khán giả đến tận khách sạn nơi tôi ở tặng nào dừa xiêm, nhãn… Những món quà tuy rất nhỏ nhưng là động lực cho tôi gắn bó mãi với nghề”. Trong những ngày cuối tháng 6 vừa qua, Lệ Thủy cùng với Bạch Tuyết, Kim Tử Long, Thoại Mỹ, Trọng Hữu… đã có chuyến lưu diễn tại miền Bắc. Bà không thể nào tưởng tượng được rằng, khán giả vừa xem, vừa vỗ tay từng chặp, đồng thời hát theo bà trích đoạn cải lương Tô Ánh Nguyệt.

Trong cuộc sống đời thường, NSND Lệ Thủy không biết sống kiểu cách mà ngược lại rất bình dị, gần gũi. Nhà có người giúp việc nhưng từ lúc mới lập gia đình (năm 1972) cho đến nay, nữ nghệ sĩ nổi tiếng đảm đang này chưa bao giờ bỏ thói quen là tự mình đi chợ An Đông lựa thực phẩm rồi về xuống bếp loay hoay chế biến những món ăn theo “đơn đặt hàng” của chồng con.

Hỏi về bí quyết đến hôm nay vẫn giữ được nguyên vẹn tình cảm yêu mến trong lòng khán giả, NSND Lệ Thủy cho biết: “Thật ra không có gì gọi là bí quyết cả, chỉ có điều là tôi sống và biểu diễn hết mình, không tự mãn, không tự cao. Tôi luôn tự nhủ với lòng mình rằng, dù có trong tay bao nhiêu cơ nghiệp, tiền tài nhưng cũng không thể đổi được tình thương yêu và lòng mến mộ của hàng triệu khán giả dành cho mình. Cuộc sống gia đình của tôi mấy chục năm qua rất hạnh phúc, ông xã Đình Trúc ủng hộ tôi theo nghiệp diễn, ba đứa con ngoan ngoãn, hiền lành, thành đạt. Như thế là quá đủ. Nếu có kiếp sau, tôi vẫn xin được làm nghệ sĩ…”.

Bài, ảnh: Lê Quang Thanh Tâm