Hơn cả những bàn tay……

Chẳng dám nói Hands là phá cách, bởi riêng bản thân nghệ thuật đã mang tính sáng tạo. Nhưng phải nói rằng Hands của Phạm Huy Thông hiện đang triển lãm tại Thomas Gallery (quận 1 – TP.HCM) một lần nữa khẳng định độ “chín muồi” giữa cách nhìn thời cuộc và nghệ thuật của chàng họa sĩ đất Hà thành.

Tự nhận mình là một trong số ít các họa sĩ thị giác Việt Nam hướng tác phẩm vào mảng đề tài chính trị xã hội, với loạt tranh mới trong Hands, Phạm Huy Thông đã  đưa người xem đến cái nhìn đa chiều khi quyết định thay thế gương mặt của các chủ thể bằng những bàn tay vì theo Thông: “Tôi muốn biến chúng thành những con người có tính phổ quát, tương đồng, xóa bỏ tính nhận diện cá nhân hay quốc tịch. Tôi quan niệm, bàn tay là biểu cảm sâu sắc nhất của con người chỉ đứng sau khuôn mặt. Nó có thể thể hiện sự giận dữ, uy quyền, yếu đuối hay hân hoan…”.

Không mấy họa sĩ chọn cách đưa thời cuộc, đặc biệt là chính trị – một đề tài mà theo Thông là “nóng và nếu không xử lý khéo rất có thể sẽ đụng chạm”. Bởi các đề tài vĩnh cửu thì luôn an toàn, nhưng lại là lối mòn trong nghệ thuật. Huy thông sinh năm 1981 trong môi trường cha mẹ đều làm báo, được tiếp xúc với các vấn đề chính trị xã hội từ nhỏ nên nó đã trở thành nhân tố quyết định con đường nghệ thuật mà anh đang đi. Loạt tranh Hands phần lớn Thông thực hiện trong thời gian anh làm việc ở nước ngoài. Ý tưởng Hands nhen nhóm và bắt đầu từ khi anh đang thực hiện bộ tranh Đồng bào giữa năm 2010 tại Singapore.

Vẫn là cốt lõi chính trị nhưng nếu Đồng bào trở về với nguồn gốc Âu Cơ trăm trứng thì xương sống trong Hands lại nhắc tới loài người với những số phận bế tắc, đen tối bởi uy quyền và tiền bạc. Trong Tiền ơi về đâu?, cánh tay của một con chim bố mớm tiền cho những cánh tay nhỏ rướn dài ra của các con chim non đói ăn. Thông đặt ra câu hỏi về sự hai mặt của cuộc sống. Đặc biệt, không thể không nhắc đến vấn đề biển Đông trong Hands: Những con thuyền, biển cả, sự thâu tóm và sức mạnh của bàn tay lớn, lẫn sự hung hãn.

Tranh của Thông đa tầng và lắm nghĩa. Hiểu sao là quyền của khán giả. Nhưng bật lên cả là sự thôi thúc về những vấn đề nhức nhối của xã hội. Qua Hands, Thông nói rằng anh không giương khẩu hiệu kêu gọi nghệ sĩ phải đưa sáng tác của mình gần với thời cuộc, với đất nước mà đơn giản chỉ thể hiện tình yêu của mình với quê hương. Triển lãm kéo dài tới ngày 13-11-2012.

Bài, ảnh: Yến Hoa