Tăng cường quản lý lao động nước ngoài tại TP.HCM

TP.HCM hiện đang là điểm đến của hàng chục ngàn lao động nước ngoài, đóng góp lớn cho hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn. Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng này, công tác quản lý lao động nước ngoài đang đặt ra nhiều thách thức cho các cơ quan chức năng.

Bà Lượng Thị Tới – Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP.HCM thông tin tại hội nghị công tác quản lý lao động nước ngoài

Tại Hội nghị công tác quản lý lao động nước ngoài diễn ra vào cuối tuần qua, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) TP.HCM đã đưa ra nhiều thông tin quan trọng và giải pháp mới nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và người lao động nước ngoài tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Chính sách hỗ trợ lao động nước ngoài

Bà Lượng Thị Tới, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP.HCM đã chia sẻ: “Trong thời gian vừa qua, lao động nước ngoài đã được Nhà nước quan tâm và triển khai các chính sách theo hướng thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp và người lao động. Giúp lao động nước ngoài trong quá trình hoạt động và làm việc tại lãnh thổ của Việt Nam ngày càng thuận lợi hơn”.

Theo bà Tới, gần đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định 84/2024/NĐ-CP thí điểm phân cấp quản lý Nhà nước trong tám lĩnh vực, bao gồm quản lý lao động nước ngoài, cho chính quyền TP.HCM. Việc này nhằm nâng cao hiệu quả quản lý cũng như giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh liên quan đến người lao động. Sở LĐ-TB&XH TP.HCM đóng vai trò chủ trì trong việc tham mưu cho UBND TP.HCM về các chính sách, thủ tục liên quan đến lao động nước ngoài. Đây được xem là một trong những cải tiến đáng kể trong công tác quản lý, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, tổ chức và người lao động.

Bên cạnh việc tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thời gian vừa qua Sở LĐ-TB&XH TP.HCM còn tổ chức nhiều hội nghị đối thoại để lắng nghe và giải quyết các vướng mắc của doanh nghiệp liên quan đến thủ tục lao động nước ngoài. Tuy nhiên, bà Tới cũng thừa nhận rằng trong quá trình thực hiện, vẫn còn nhiều cơ quan, tổ chức, và doanh nghiệp chưa nắm rõ các quy định hiện hành. Điều này dẫn đến tình trạng hồ sơ không đảm bảo yêu cầu hoặc bị chậm trễ trong quá trình xét duyệt.

Để khắc phục tình trạng này, Sở LĐ-TB&XH TP đã cung cấp một số hướng dẫn cụ thể nhằm giúp các doanh nghiệp và tổ chức nắm vững các quy định liên quan đến việc sử dụng và quản lý lao động nước ngoài.

Những điểm cần lưu ý khi sử dụng lao động nước ngoài

Một trong những vấn đề quan trọng là việc ký kết hợp đồng lao động. Sau khi người lao động nước ngoài được cấp hoặc gia hạn giấy phép lao động (GPLĐ), doanh nghiệp phải ký kết hợp đồng bằng văn bản trước ngày người lao động bắt đầu làm việc. Hợp đồng lao động này cần được gửi tới Sở LĐ-TB&XH đã cấp GPLĐ dưới dạng bản gốc hoặc bản sao có chứng thực.

Ngoài ra, người lao động nước ngoài có hợp đồng lao động từ đủ một năm trở lên hoặc hợp đồng lao động không xác định thời hạn đều phải tham gia bảo hiểm xã hội theo quy định của Nghị định 143/2018/NĐ-CP và Luật An toàn vệ sinh lao động. Việc tuân thủ các quy định về bảo hiểm giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động cũng như tránh các vi phạm về nghĩa vụ đóng bảo hiểm của doanh nghiệp.

Quy định về báo cáo và thu hồi giấy phép lao động

Để đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật, Sở LĐ-TB&XH TP.HCM yêu cầu các doanh nghiệp phải nộp báo cáo tình hình sử dụng lao động nước ngoài. Báo cáo định kỳ 6 tháng đầu năm phải được nộp trước ngày 5-7, và báo cáo cả năm nộp trước ngày 5-1 của năm sau. Mốc chốt số liệu của các báo cáo này là từ ngày 15-12 năm trước đến ngày 14-6 hoặc 14-12 của kỳ báo cáo tương ứng.

Trong trường hợp thu hồi GPLĐ, người sử dụng lao động có trách nhiệm nộp lại giấy phép cho Sở LĐ-TB&XH kèm theo văn bản giải thích lý do thu hồi. Việc thu hồi được yêu cầu khi người lao động nước ngoài không còn làm việc hoặc có hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến GPLĐ.

Các hành vi vi phạm và mức xử phạt liên quan đến lao động nước ngoài

Tại hội nghị, Sở LĐ-TB&XH TP.HCM cũng nhấn mạnh về các quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với doanh nghiệp và lao động nước ngoài. Theo Điều 32, Nghị định số 12/2022/NĐ-CP, người sử dụng lao động sẽ bị phạt từ 1 triệu đến 3 triệu đồng nếu không báo cáo hoặc báo cáo sai nội dung, hoặc không gửi hợp đồng lao động sau khi được cấp hoặc gia hạn GPLĐ.

Mức phạt tăng dần lên từ 5 triệu đến 75 triệu đồng, tùy theo số lượng người lao động nước ngoài mà doanh nghiệp sử dụng không đúng với nội dung giấy phép hoặc không có giấy phép. Ngoài ra, lao động nước ngoài làm việc không có GPLĐ hoặc sử dụng giấy phép hết hạn cũng có thể bị phạt từ 15 triệu đến 25 triệu đồng, cùng với biện pháp bổ sung là trục xuất khỏi Việt Nam.

Giáo viên người nước ngoài đang làm việc tại một trường THCS trên địa bàn TP.HCM

Nghị định 12/2022/NĐ-CP cũng đưa ra mức phạt từ 12% đến 15% tổng số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với các doanh nghiệp chậm trễ trong việc đóng bảo hiểm. Đối với hành vi vi phạm nghiêm trọng như trốn đóng bảo hiểm hoặc chiếm dụng tiền bảo hiểm của người lao động, doanh nghiệp sẽ bị buộc phải nộp tiền lãi và chịu các biện pháp cưỡng chế tài khoản từ phía ngân hàng.

Trong trường hợp người sử dụng lao động vi phạm các quy định về bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp, biện pháp khắc phục hậu quả sẽ được áp dụng nghiêm ngặt. Cụ thể, người sử dụng lao động sẽ bị buộc phải đóng đầy đủ số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm thất nghiệp cho cơ quan bảo hiểm xã hội, nhằm khắc phục tình trạng chậm hoặc trốn đóng.

Ngoài ra, họ cũng phải nộp khoản tiền lãi bằng hai lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội trung bình của năm trước đó, tính trên số tiền và thời gian chậm đóng. Nếu không tuân thủ, các ngân hàng, tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước sẽ thực hiện việc trích từ tài khoản của doanh nghiệp để nộp số tiền này.

Sự gia tăng lao động nước ngoài tại TP.HCM đặt ra thách thức trong quản lý và yêu cầu cải tiến chính sách hỗ trợ. Nghị định 84/2024/NĐ-CP cùng các biện pháp từ Sở LĐ-TB&XH thể hiện nỗ lực bảo đảm quyền lợi người lao động và duy trì môi trường làm việc ổn định. TP.HCM đang trở thành địa phương dẫn đầu trong thu hút và quản lý lao động quốc tế, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của kinh tế Việt Nam.

Thủy Phạm