Di dời nhà trên và ven kênh rạch: Tạo điều kiện tốt nhất để người dân di dời

Giai đoạn 2021-2025, TP.HCM đặt ra chỉ tiêu di dời 6.500 căn nhà. Tuy nhiên, đến hết quý 2-2024, mới di dời được 983 căn. Dự kiến đến hết năm 2025, TP cũng chỉ di dời được 4.928 căn (đạt 76% chỉ tiêu). Để đạt được chỉ tiêu 76% này, UBND TP đang chỉ đạo các sở ngành, quận huyện liên quan đẩy nhanh tiến độ; đặc biệt phải tạo mọi điều kiện thuận lợi để người dân sống trên và ven kênh rạch di dời…

Dự án cải tạo bờ Bắc kênh Đôi dự kiến có khoảng 1.633 trường hợp cần giải tỏa, trong đó có 1.023 trường hợp giải tỏa trắng. Ảnh: Tr.Hướng

Đốc thúc đẩy nhanh tiến độ

Để đẩy nhanh công tác thực hiện di dời nhà ven và trên kênh rạch, mới đây UBND TP.HCM đã chỉ đạo, đốc thúc các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải thiện môi trường bờ Bắc kênh Đôi và dự án rạch Xuyên Tâm.

Theo đó, đầu tháng 9 vừa qua, UBND TP đã chỉ đạo về việc chuẩn bị quỹ nhà, đất phục vụ tái định cư cho dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải thiện môi trường bờ Bắc kênh Đôi. UBND TP chấp thuận đề xuất của Sở Xây dựng về danh sách quỹ nhà ở, đất ở phục vụ tái định cư cho dự án bờ Bắc kênh Đôi trên địa bàn quận 8.

“Giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp các đơn vị có liên quan hướng dẫn quận 8 về phương thức sử dụng, thanh toán theo đúng quy định pháp luật đối với quỹ nhà ở, đất ở phục vụ tái định cư cho dự án. Ngoài ra, UBND quận 8 căn cứ danh sách quỹ nhà, đất nêu trên để xây dựng phương án tái định cư trong tổng thể phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án theo thẩm quyền, đúng quy định pháp luật”, Chủ tịch UBND TP Phan Văn Mãi yêu cầu.

Ngoài dự án bờ Bắc kênh Đôi, UBND TP cũng đã ban hành Văn bản số 5214 về khẩn trương đẩy nhanh tiến độ dự án rạch Xuyên Tâm (dự kiến di dời 2.134 căn nhà). Theo đó, Chủ tịch UBND TP giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị nghiên cứu có giải pháp phù hợp, nhằm rút ngắn thời gian thực hiện các công việc còn lại; đáp ứng tiến độ theo kế hoạch chi tiết, đảm bảo trình tự thủ tục và thành phần hồ sơ theo đúng quy định hiện hành.

“Các sở ngành có liên quan và UBND quận Bình Thạnh khẩn trương xem xét, có ý kiến thẩm định bằng văn bản về hồ sơ thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở các gói thầu trên địa bàn đảm bảo cơ sở pháp lý và đủ số liệu liên quan; gửi Sở Xây dựng để tổng hợp, tham mưu đề xuất Chủ tịch UBND TP chỉ đạo giải quyết các công việc tiếp theo của dự án theo đúng quy định”, Chủ tịch UBND TP đề nghị.

Theo Sở Xây dựng TP, hiện trên địa bàn TP có các dự án cải tạo kênh, rạch như: Dự án chống sạt lở bán đảo Thanh Đa; cải tạo kênh Hàng Bàng; cải tạo kênh A41; cải tạo tuyến mương Nhật Bản, kênh Hy Vọng; cải tạo rạch Bà Tiếng; dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm; dự án cải tạo kênh Tham Lương – Bến Cát – rạch Nước Lên; dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi…

Quận 8 đề xuất mua 557 căn hộ làm nhà ở tái định cư

Trả lời phóng viên Tạp chí Giáo dục TP.HCM, đại diện UBND quận 8 cho biết, để đẩy nhanh tiến độ, UBND quận đã chỉ đạo các đơn vị liên quan phối hợp làm việc với các chủ đầu tư dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi và các chủ đầu tư bán lại quỹ nhà phục vụ tái định cư. Theo đó, UBND quận 8 đã có Công văn số 3152 gửi Sở Xây dựng về việc đề nghị thẩm định phương án mua căn hộ chung cư phục vụ tái định cư dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi. Qua đó, UBND quận 8 kiến nghị Sở Xây dựng đề xuất UBND TP xem xét, chấp thuận.

Cụ thể, phương án 1, đề xuất UBND TP ứng vốn để mua 315 căn hộ tại dự án khu nhà ở xã hội Hưng Phát (2225 Phạm Thế Hiển, phường 6, quận 8) và 242 căn hộ tại chung cư Resco (481 Bến Ba Đình, phường 9, quận 8) nhằm đảm bảo nguồn nhà ở tái định cư sẵn có và đáp ứng kịp thời nhu cầu di dời của người dân.

Theo đại diện UBND quận 8, việc ứng vốn này không chỉ giúp đảm bảo tiến độ thực hiện dự án mà còn đáp ứng quyền lợi hợp pháp của người dân bị ảnh hưởng, tuân thủ các quy định pháp luật và đảm bảo sự phát triển bền vững của khu vực. Sau khi mua quỹ nhà này, giao Sở Xây dựng tham mưu xác lập, quản lý, sử dụng theo quy định.

Đối với phương án 2, đề xuất UBND TP phê duyệt cho phép chủ đầu tư dự án ứng vốn để mua 315 căn hộ tại dự án khu nhà ở xã hội Hưng Phát và 242 căn hộ tại chung cư Resco làm nhà ở tái định cư.

“UBND quận 8 cam kết sẽ chỉ đạo các cơ quan liên quan hoàn thành thủ tục mua bán theo đúng quy định tại Nghị định 95 năm 2024 của Chính phủ về quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở. Đồng thời, đảm bảo việc thanh toán được thực hiện theo đúng tiến độ cam kết trong hợp đồng, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính”, đại diện UBND quận 8 khẳng định.

Đối với các nội dung còn lại, UBND quận 8 đã cập nhật và bổ sung phương án mua căn hộ chung cư phục vụ tái định cư dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi theo các quy định pháp luật về nhà ở và đất đai.

Nhà đất có pháp lý phức tạp được bồi thường thế nào?

Nhiều ý kiến cho rằng, sở dĩ việc di dời nhà trên và ven kênh rạch còn chậm là do chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư gặp nhiều khó khăn. Phần lớn các dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch đều có pháp lý nhà, đất phức tạp. Chủ yếu là nhà tạm bợ, không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; nhà lấn chiếm, nửa trên đất và nửa trên kênh rạch.

Theo đó, Sở Xây dựng đang lập đề án giải quyết cho các hộ dân có nhà trên, ven kênh rạch được thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội. Sở Xây dựng ước tính TP cần khoảng 18.000 căn nhà ở xã hội phục vụ tái định cư cho các dự án cải tạo, chỉnh trang kênh rạch. Sở Xây dựng cho rằng, để tạo sự đồng thuận của người dân khi di dời nhà trên và ven kênh rạch, vấn đề cần được giải quyết là có chính sách về nhà ở, tổ chức lại cuộc sống cho những hộ dân không đủ điều kiện được hưởng chính sách về nhà ở xã hội.

Mới đây, căn cứ theo Luật Đất đai năm 2024, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã kiến nghị UBND TP xem xét, chấp thuận chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với dự án thu hồi đất, di dời nhà ven và trên kênh rạch. Theo đó, những hộ dân có nhà đất ven kênh rạch hình thành do lấn chiếm không được bồi thường nhưng được tăng mức hỗ trợ so với trước đây khoảng 15-40%. Trường hợp đất sử dụng trước ngày 1-7-2014 sẽ được hỗ trợ bằng 70% giá bồi thường đất ở. Mức hỗ trợ này được áp dụng thống nhất, không phân biệt bị thu hồi một phần hay toàn bộ. Đối với các trường hợp sau ngày 1-7-2014 thì diện tích đất để tính hỗ trợ là phần đất có nhà và công trình kiến trúc.

Trần Hướng