Bổ sung quy định về điều kiện công nhận ĐH vùng, ĐH quốc gia

Theo Bộ GD-ĐT, việc bổ sung quy định công nhận ĐH vùng, ĐH quốc gia nhằm thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị cũng như để phù hợp với vai trò, vị trí, chức năng của ĐH vùng, ĐH quốc gia.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 125 quy định về điều kiện đầu tư và hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, thay thế cho Nghị định số 46 ngày 21-4-2024 với một số nội dung mới, thay đổi cơ bản.

Ba nhóm điều kiện để công nhận

Ngoài cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý Nhà nước của Bộ GD-ĐT, Nghị định 125 còn bổ sung quy định về điều kiện, thẩm quyền, thủ tục công nhận ĐH vùng, ĐH quốc gia.

Cụ thể, tại Điều 104 nghị định này quy định 3 nhóm điều kiện để công nhận ĐH vùng, ĐH quốc gia. Thứ nhất, ĐH và các trường ĐH thành viên (nếu có) đạt tất cả tiêu chuẩn, tiêu chí của chuẩn cơ sở giáo dục ĐH đối với cơ sở đào tạo tiến sĩ và được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục theo quy định của Bộ GD-ĐT. Thứ hai, đang đào tạo tới trình độ tiến sĩ những ngành thuộc đủ các lĩnh vực: Khoa học tự nhiên, toán và thống kê, kỹ thuật, máy tính và công nghệ thông tin, khoa học xã hội và hành vi, nhân văn, kinh doanh và quản lý. Thứ ba, có đề án phát triển thành ĐH vùng, ĐH quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, triển khai thực hiện phù hợp với quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục ĐH và sư phạm, quy hoạch vùng. Nội dung đề án cần nêu rõ sự cần thiết và mục tiêu phát triển thành ĐH vùng, ĐH quốc gia; các chỉ tiêu cần đạt để ĐH có đủ năng lực thực hiện vai trò, sứ mệnh của ĐH vùng, ĐH quốc gia; các nhiệm vụ, giải pháp, nguồn lực và lộ trình thực hiện đề án.

Học sinh mầm non TP.HCM trong một giờ học

Theo Bộ GD-ĐT, việc bổ sung quy định công nhận ĐH vùng, ĐH quốc gia vào nghị định này nhằm thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị cũng như để phù hợp với vai trò, vị trí, chức năng của ĐH vùng, ĐH quốc gia; hình thành ĐH vùng, ĐH quốc gia trên cơ sở công nhận ĐH thành ĐH vùng hoặc ĐH quốc gia. Bộ cho rằng các ĐH này đã được thành lập và đang hoạt động theo quy định nên việc đặt ra vấn đề thành lập lại là không phù hợp. Việc hình thành ĐH vùng, ĐH quốc gia theo hướng này nhằm tận dụng những nguồn lực, thành tựu và ưu thế sẵn có của ĐH để bảo đảm ngay sau khi được hình thành thì ĐH vùng, ĐH quốc gia có đủ điều kiện thực hiện chức năng, nhiệm vụ, sứ mệnh được giao.

Sửa quy định về tổ chức kiểm định để phù hợp thực tiễn

Bộ GD-ĐT cho hay, việc thành lập, cho phép thành lập, giải thể; đăng ký, đình chỉ hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục; công nhận tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục nước ngoài hoạt động ở Việt Nam được quy định tại Chương VII Nghị định 46 (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 135) đến nay đã hơn 6 năm triển khai thực hiện. Cùng với sự ra đời của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH năm 2018 và Luật Giáo dục năm 2019 cho thấy có một số quy định liên quan đến tổ chức kiểm định cần được sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ để phù hợp với bối cảnh thực tiễn.

Vì vậy, tại Nghị định số 125, điều kiện thành lập, cho phép thành lập đối với tổ chức kiểm định trong nước đã được sửa đổi bổ sung phù hợp với quy định của 2 luật. Việc sửa đổi theo hướng quy định cụ thể, tường minh các điều kiện, bảo đảm tính khả thi và thực chất phù hợp với mô hình tổ chức công – tư, phù hợp pháp luật Việt Nam. Trong đó, tháo gỡ khó khăn do cách hiểu của xã hội chưa thống nhất về việc “độc lập” đối với các tổ chức kiểm định công lập, không làm phát sinh tình huống phức tạp khi phải xây dựng cơ chế đặc thù đối với tổ chức công lập. Tổ chức kiểm định công hoạt động theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập độc lập tự chủ cấp độ 1 theo quy định chung.

Về điều kiện thành lập cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, nghị định đã chỉnh sửa theo hướng đề án thành lập trường phải “phù hợp với quy hoạch tỉnh và các quy hoạch có liên quan của địa phương” để phù hợp quy định của Luật Quy hoạch.

Đồng thời, bổ sung quy định: “Đối với khu vực nội thành của các đô thị loại đặc biệt, có thể thay thế diện tích khu đất xây dựng trường bằng diện tích sàn xây dựng và phải bảo đảm diện tích sàn xây dựng không thấp hơn diện tích đất bình quân tối thiểu cho một trẻ em/học sinh theo quy định”. Lý do là tại các khu vực đô thị mới, địa bàn đông dân cư đang gặp tình trạng quá tải trường học, trong khi đó diện tích đất để xây dựng các cơ sở giáo dục tại những khu vực này ngày càng hạn chế. Vì vậy, việc bổ sung quy định này nhằm khắc phục phần nào những hạn chế nói trên tại các khu vực đô thị có mật độ dân số cao, đặc biệt là TP.HCM và Hà Nội.

Cùng với đó, điều kiện để tổ chức kiểm định nước ngoài được hoạt động tại Việt Nam cũng được sửa đổi theo hướng cụ thể và chặt chẽ hơn nhằm bảo đảm sự công bằng giữa các tổ chức kiểm định trong và ngoài nước. Nội dung quy định về điều kiện rõ ràng minh bạch góp phần giảm thời gian giải trình về hồ sơ do sự khác biệt văn hóa và ngôn ngữ đối với một tổ chức nước ngoài có nguyện vọng hoạt động tại Việt Nam.

Ngoài ra, nghị định mới đã bỏ một số nội dung quy định không phù hợp về việc giải thể tổ chức kiểm định; hầu hết các thủ tục liên quan đều được “mẫu hóa” và bổ sung hình thức nộp hồ sơ qua cổng dịch vụ công trực tuyến. Bộ nhận định những thay đổi này phù hợp với chủ trương chính sách thúc đẩy dịch vụ công và đơn giản hóa thủ tục hành chính của Chính phủ.

Việt Ngân