Giá vàng “điên loạn”, làm sao kìm?

Năm 2024, giá vàng trong nước trở nên “điên loạn”, liên tục tăng và lập đỉnh mới trong khi giá vàng thế giới đi ngang, thậm chí có lúc giảm. Mở đầu năm 2024, giá vàng khởi đầu ở mức khoảng 70 triệu đồng/lượng nhưng sau 5 tháng đã tạo đỉnh mới tại mốc 92 triệu đồng/lượng (ngày 11-5) và hiện tại là khoảng 84-85 triệu đồng/lượng…

Thị trường vàng năm 2024 có nhiều biến động

Tăng cung vàng để kìm giá

Trước “sức nóng” của thị trường vàng, tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã chọn một trong những nội dung chất vấn và trả lời chất vấn là công tác quản lý Nhà nước về thị trường vàng.

Chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đại biểu Lưu Văn Đức – Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Đắk Lắk – cho biết, ngày 14-4-2024, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 160 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp bàn về các giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới. Trong đó, giao cho NHNN và các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả, kịp thời các nhiệm vụ và giải pháp để bình ổn và quản lý thị trường.

“Thống đốc NHNN cho biết thời gian qua đã thực hiện yêu cầu trên như thế nào và tác động đến giá vàng, thị trường vàng trong hiện tại cũng như tương lai ra sao?”, đại biểu Đức đề nghị.

Bà Hồng trả lời, thị trường vàng của Việt Nam biến động cũng là diễn biến chung của các nước trên thế giới. Từ năm 2014 đến năm 2019, thị trường vàng Việt Nam tương đối ổn định và nhu cầu mua vàng của người dân giảm. Nhưng từ năm 2021, giá vàng thế giới tăng cao, theo đó giá vàng trong nước cũng diễn biến tăng cao.

Từ năm 2021 đến tháng 6-2024, NHNN cũng chưa can thiệp. Tuy nhiên, từ tháng 6-2024, giá vàng thế giới lập đỉnh cao, chênh lệch giá vàng thế giới và trong nước tăng cao nên Chính phủ và NHNN đã chỉ đạo quyết liệt. Trên cơ sở pháp luật hiện hành, NHNN đã tổ chức đấu thầu. Trong bối cảnh giá vàng lập đỉnh cao và tâm lý kỳ vọng của thị trường cũng rất cao, NHNN đã cân nhắc qua 9 phiên đấu thầu (đây là giải pháp khá hiệu quả trong năm 2023).

Để thực hiện thu hẹp nhanh khoảng cách giữa giá vàng trong nước và quốc tế ở mức cao theo chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, NHNN đã chuyển sang phương án bán vàng SJC trực tiếp qua 4 ngân hàng thương mại Nhà nước (gồm: BIDV, Agribank, VietinBank Vietcombank). Do đó, khoảng cách chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế từ khoảng 15-18 triệu đồng/lượng đến nay chỉ còn khoảng 3-4 triệu/lượng.

Cũng theo bà Hồng, nước ta không sản xuất vàng nên việc can thiệp tùy thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu vàng quốc tế. Vì vậy, NHNN sẽ theo dõi sát diễn biến của thị trường để đưa ra các chính sách phù hợp nhằm ổn định thị trường vàng.

Theo đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn ĐBQH Đồng Tháp, vừa qua việc bán vàng miếng của NHNN bình ổn giá vàng được người dân rất đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, ngân hàng chỉ bán mà không mua. Nếu người dân muốn bán vàng do nhu cầu để sử dụng tiền mặt thì bán ở đâu.

Với câu hỏi này, bà Hồng trả lời, từ năm 2014 đến nay, NHNN không cung vàng miếng ra thị trường vì NHNN không sản xuất vàng miếng. Với bối cảnh nhu cầu gia tăng, NHNN cung vàng và chưa đặt vấn đề mua lại. Còn đối với các ngân hàng thương mại Nhà nước, khi bán vàng trong giai đoạn này, NHNN chủ yếu thực hiện giải pháp để tăng cung vàng. Đối với hệ thống kinh doanh mua bán vàng miếng, hiện nay đã có 22 tổ chức tín dụng và có 16 doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng.

Không khuyến khích người dân trữ vàng

“Đề nghị Thống đốc NHNN cho biết, trong thời gian tới cần tập trung những giải pháp nào để vàng trở thành nguồn lực của nền kinh tế”, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh – Đoàn ĐBQH Ninh Bình – chất vấn.

Trả lời chất vấn, bà Hồng cho biết, để chống vàng hóa và đô la hóa, khuyến khích người dân không nắm giữ vàng. Nếu chuyển hóa sang Việt Nam đồng sẽ có cơ hội đầu tư, kinh doanh; gửi tiền vào ngân hàng để cho vay sản xuất kinh doanh hoặc đầu tư vào lĩnh vực khác phục vụ sản xuất, kinh doanh. Vì vậy, tinh thần NHNN là không khuyến khích người dân trữ vàng, đặc biệt là vàng miếng, bởi vàng miếng có giá trị cao nên Nhà nước có chính sách độc quyền để xuất nhập khẩu vàng miếng và quản lý chặt chẽ hoạt động mua bán, kinh doanh vàng miếng.

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương – Đoàn ĐBQH An Giang – cho biết, thời gian qua có ý kiến cho rằng, do có nhiều bộ, ngành cùng tham gia quản lý và công tác phối hợp chưa tốt nên hiệu quả quản lý thị trường vàng chưa cao. Đề nghị Thống đốc NHNN cho biết quan điểm và giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả hơn đối với vấn đề này trong thời gian tới?

Bà Hồng khẳng định, mỗi lĩnh vực, mỗi ngành có cơ quan chủ trì thống nhất quản lý và có các bộ, ngành khác tích cực tham gia. Các nhiệm vụ này đã được quy định rõ trong văn bản quy phạm pháp luật, các bộ, ngành không trùng lắp nhau về trách nhiệm, thẩm quyền. Tuy nhiên, trong quá trình quản lý thị trường vàng, các bộ, các ngành cần tăng cường phối hợp chặt chẽ. Trong thời gian qua, NHNN đã nhận được sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Công an. Trước khi tổ chức can thiệp vàng, NHNN đã họp, mời đại diện của các cơ quan, đặc biệt là Bộ Công an để hỗ trợ, theo dõi quá trình triển khai nhằm tránh các hành vi trục lợi, gian lận trong quá trình can thiệp.

NHNN cũng thực hiện vai trò chủ trì, đầu mối phối hợp với Bộ Công thương, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các cơ quan hữu quan để kiểm tra các doanh nghiệp kinh doanh, mua bán vàng miếng, vàng trang sức mỹ nghệ; từ đó kịp thời tham mưu Chính phủ ban hành nghị định để khắc phục những hạn chế, khó khăn, quản lý chặt chẽ thị trường vàng.

“Đã phải là thời điểm thích hợp để thay đổi tư duy về cách quản lý thị trường vàng hay chưa? NHNN đã có nghiên cứu và dự kiến phát triển các hình thức giao dịch vàng phi vật chất, ví dụ như sàn vàng do Nhà nước trực tiếp quản lý vận hành”, đại biểu Lê Thanh Hoàn – Đoàn ĐBQH Thanh Hóa – chất vấn.

Bà Hồng cho biết, NHNN đang đánh giá tổng kết Nghị định số 24 và đề xuất cách thức giải quyết, trong đó NHNN có đánh giá, phân tích tác động của các giải pháp mới như vấn đề sàn vàng. NHNN cũng sẽ báo cáo để thấy được sàn vàng có thuận lợi gì và đối với điều kiện ở Việt Nam có nên tiến hành thực hiện hay chưa…

Về thành lập sàn giao dịch vàng, đại biểu Đỗ Huy Khánh – Đoàn ĐBQH Đồng Nai – đặt vấn đề, hiện nay trên thế giới có rất nhiều nước cho phép thành lập sàn giao dịch vàng, thu hút nguồn lực vàng và mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư trong nước. Đề nghị Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết quan điểm về vấn đề này?

Bà Hồng trả lời, việc thành lập sàn vàng có mặt tích cực là các giao dịch sẽ minh bạch; nhu cầu mua bán của người dân, doanh nghiệp, các chủ thể thuận lợi hơn. Tuy nhiên, để thành lập sàn vàng cần đầu tư về cơ sở hạ tầng; hơn nữa Việt Nam không phải là nước sản xuất vàng. Như vậy, để thành lập sàn vàng, đòi hỏi NHNN phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu và đánh giá tác động kỹ lưỡng để tham mưu, đề xuất với Chính phủ ở thời điểm phù hợp…

Triều Hòa

Hãy đánh giá bài viết này!