- 1 Đề xuất miễn giảm học phí cho sinh viên ngành đường sắt
Đề xuất miễn giảm học phí cho sinh viên đại học chuyên ngành liên quan đến đường sắt nhằm thu hút sinh viên, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực trong tương lai. Khi có được nguồn nhân lực chất lượng sẽ góp phần phát triển cho các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, nhất là tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam.

Nhu cầu cao
Năm 2024, ngành đường sắt đã phục vụ hơn 7 triệu lượt hành khách, tăng gần 1 triệu lượt so với 2023, mức cao nhất từ trước đến nay. Trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ vừa qua, hơn 434.000 vé tàu đã được bán ra, cho thấy xu hướng ngày càng nhiều hành khách lựa chọn đường sắt làm phương tiện di chuyển.
Để phát triển ngành đường sắt, Quốc hội cũng đã thông qua chủ trương đầu tư dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam vào tháng 11-2024 với tổng vốn khoảng 1,7 triệu tỷ đồng, tương đương 67 tỷ USD. Tuyến đường dài 1.541km, điểm đầu ga Ngọc Hồi (Hà Nội), điểm cuối ga Thủ Thiêm (TP.HCM), đi qua 20 tỉnh, thành. Toàn tuyến có 23 ga hành khách, 5 ga hàng hóa; vận chuyển hành khách, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng phục vụ quốc phòng, an ninh; có thể vận tải hàng hóa khi cần thiết. Dự án dự kiến khởi công năm 2027, hoàn thành năm 2035.
Các chuyên gia dự đoán, để triển khai xây dựng, vận hành tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, Việt Nam cần khoảng 260.000 nhân lực. Cụ thể, đội ngũ quản lý dự án cần khoảng 300-500 người giai đoạn 2025-2027, và 700-900 người vào giai đoạn cao điểm 2028-2032. Nhân lực tư vấn khảo sát, thiết kế, giám sát cao điểm nhất vào 2026-2028 với khoảng 1.200-1.300 người.
Khối tham gia xây dựng là nhóm có nhu cầu nhân lực lớn nhất, lên tới 220.000-240.000 người. Trong giai đoạn cao điểm, cần 18.000-20.000 kỹ sư, với 20-30% trong số đó là kỹ sư chuyên ngành xây dựng đường sắt. Khối nhân lực khai thác vận hành, vận hành chạy tàu và bảo trì hệ thống, từ năm 2035-2036 cần khoảng 13.880 người.

Nhu cầu nguồn nhân lực trong lĩnh vực đường sắt là vậy nhưng lượng người đang theo học lại rất hạn chế. Theo thống kê tại Trường Đại học Giao thông vận tải có 104 lượt nhu cầu đào tạo về đường sắt hiện đại cho từng lĩnh vực. Phần lớn sinh viên theo học ngành đường sắt tại các cơ sở đào tạo về đường sắt lựa chọn các chương trình đào tạo văn bằng hai, tại chức hoặc đào tạo ngắn hạn. Quy mô học sinh đăng ký dự tuyển vào các lớp đường sắt chính quy chưa cao. Nhiều vị trí quan trọng trong lĩnh vực kỹ thuật, quản lý vận hành, an toàn đường sắt chưa có đủ nhân sự đáp ứng yêu cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực liên quan đến đường sắt cao tốc và đường sắt đô thị. Số lượng sinh viên chọn học tiếp cao học, tiến sĩ rất hạn chế. Đây là vấn đề đáng lo ngại vì nếu không có đủ nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao sẽ làm ảnh hưởng đến dự án đường sắt của nước ta.
Khuyến khích học ngành đường sắt
Để khuyến khích đào tạo về đường sắt, Trường Đại học Giao thông vận tải đã đề xuất giảm 100% học phí cho những sinh viên đại học chuyên ngành liên quan đến đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị nếu đạt học lực giỏi, giảm 50% học phí nếu đạt học lực khá.
Em Trần Trí Hùng (sinh viên Phân hiệu ĐH Giao thông vận tải tại TP.HCM) chia sẻ: “Học phí học đại học hiện nay khá cao. Nếu được miễn, giảm học phí như đề xuất sẽ tạo động lực rất lớn cho chúng em. Qua đó giúp chúng em an tâm học tập, góp phần phát triển đất nước”.
Em Nguyễn Tấn Hoàng (học sinh Trường THPT Gò Vấp) cho hay: “Em có nghe thông tin về đề xuất miễn, giảm học phí cho sinh viên học đại học liên quan đến ngành đường sắt. Em cũng có quan tâm đến lĩnh vực này và đang trong quá trình tìm hiểu thông tin về ngành nghề, trường học. Nếu được miễn 100% học phí hoặc 50% sẽ giảm áp lực cho sinh viên và em tin rằng nhiều bạn sẽ lựa chọn để theo học”.
Trước đó, Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) đã có văn bản yêu cầu các cơ quan, đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ động rà soát, xây dựng kế hoạch, đăng ký, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực để có thể sẵn sàng tiếp nhận, đáp ứng yêu cầu thực hiện các dự án đường sắt.
Các cơ sở đào tạo phải chủ động nghiên cứu, tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế, các cơ sở đào tạo, nghiên cứu trong và ngoài nước để xây dựng các chương trình đào tạo nhân lực đường sắt, đặc biệt nhân lực phục vụ dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, các dự án đường sắt đô thị, đường sắt quốc gia theo các quy hoạch, kế hoạch phát triển mạng lưới đường sắt đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Các cơ sở đào tạo rà soát, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo; chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài nước tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý và chuyên gia đầu ngành về đường sắt đáp ứng yêu cầu đào tạo nhân lực chất lượng cao phục vụ các dự án đường sắt.
Bên cạnh đó, nghiên cứu, quyết định theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền quyết định các cơ chế, chính sách phù hợp để đào tạo, phát triển nguồn nhân lực đường sắt đáp ứng yêu cầu phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam.
Thúy Kiều
Bình luận (0)