Sau khi chính thức vận hành mô hình chính quyền hai cấp từ ngày 1-7-2025, TP.HCM đối mặt với làn sóng dịch bệnh sốt xuất huyết Dengue đang tăng nhanh và lan rộng khắp các khu vực. Trong bối cảnh đó, việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý dịch bệnh và phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, ngành y tế và cộng đồng được xác định là giải pháp then chốt để kiểm soát tình hình.
Dịch bùng phát mạnh, chuyển đổi số trở thành công cụ giám sát trọng yếu
Theo thống kê từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), tính đến hết ngày 13-7-2025, toàn TP đã ghi nhận 15.538 ca sốt xuất huyết Dengue, tăng 159,4% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, khu vực TP.HCM cũ chiếm đến 11.914 ca, tăng hơn 167%, với 222 ca chuyển nặng và 6 trường hợp tử vong. Tại hai địa phương mới sáp nhập, Bình Dương ghi nhận 2.695 ca (tăng 148%) với 65 ca chuyển nặng và 3 trường hợp tử vong; Bà Rịa – Vũng Tàu có 929 ca (tăng 109,2%) và 1 trường hợp tử vong.
Số liệu cho thấy dịch bệnh không chỉ bùng phát sớm hơn mọi năm mà còn có xu hướng diễn biến phức tạp hơn, đặc biệt là sự gia tăng số ca chuyển nặng và tử vong. Điều này đặt ra gánh nặng không nhỏ cho hệ thống y tế, buộc các cơ sở khám chữa bệnh phải tăng cường công tác chẩn đoán, điều trị và phân luồng kịp thời nhằm giảm thiểu rủi ro tử vong.
Trong bối cảnh toàn TP vừa được hợp nhất hành chính, việc đồng bộ hóa hệ thống giám sát dịch bệnh là một yêu cầu cấp bách. Từ năm 2021, Sở Y tế TP.HCM đã xây dựng và vận hành Nền tảng quản lý sức khỏe cộng đồng, ban đầu phục vụ quản lý F0 và điều trị ca Covid-19 nặng. Qua các đợt dịch sởi năm 2024, nền tảng tiếp tục được mở rộng và đến nay trở thành công cụ quan trọng trong quản lý sốt xuất huyết.
Tất cả các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn được yêu cầu nhập liệu theo Thông tư 54/2015/TT-BYT, từ ca mắc mới đến diễn tiến nội trú mỗi ngày. Việc phân độ bệnh nhân và theo dõi thông tin theo thời gian thực giúp các trung tâm y tế và HCDC kịp thời xác định các ca “chỉ điểm”, từ đó nhanh chóng khoanh vùng, xử lý ổ dịch và điều phối nhân lực, vật lực phù hợp. Ngoài ra, nền tảng còn giúp theo dõi tình hình bệnh nhân từ các tỉnh lân cận đến khám tại TP.HCM, tạo điều kiện cho việc kiểm soát dịch ở cấp vùng.
Sở Y tế cũng khuyến khích người dân sử dụng ứng dụng “Y tế trực tuyến” để phản ánh các điểm nguy cơ có thể phát sinh muỗi vằn – nguồn lây truyền chủ yếu của virus Dengue. Đây là cách tiếp cận hai chiều, giúp nâng cao vai trò của cộng đồng trong việc phòng dịch, đồng thời tăng cường hiệu quả giám sát của ngành y tế.
Chống dịch từ gốc
Sở Y tế TP.HCM xác định mục tiêu kép là hạn chế số ca mắc và giảm tối đa số trường hợp tử vong do sốt xuất huyết. Để hiện thực hóa mục tiêu này, toàn ngành đã đồng loạt ra quân chiến dịch diệt lăng quăng, vệ sinh môi trường và xử lý các vật chứa nước có nguy cơ phát sinh ổ dịch, nhất là tại các điểm không có người quản lý.
Tại các địa phương, trung tâm y tế phường, xã phối hợp chặt chẽ cùng chính quyền, đoàn thể và lực lượng cộng tác viên y tế cộng đồng tổ chức thu gom phế liệu, đậy kín vật chứa nước sinh hoạt, thả cá vào hòn non bộ hoặc cây thủy sinh, định kỳ chà rửa vật dụng đựng nước, từ hồ cá, bình bông đến ly nước cúng, đĩa lót chậu kiểng… Quan điểm xuyên suốt là: “Không có lăng quăng, không có sốt xuất huyết”.
Song song đó, Sở Y tế yêu cầu tất cả cơ sở y tế thực hiện nghiêm túc Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết Dengue theo Quyết định 2760/QĐ-BYT. Các đơn vị tổ chức tập huấn lại toàn bộ đội ngũ, đặc biệt nhấn mạnh khả năng nhận diện sớm dấu hiệu cảnh báo và dấu hiệu nặng. Việc hội chẩn liên chuyên khoa và với Tổ chuyên gia sốt xuất huyết của Sở Y tế được tăng cường, trở thành quy trình bắt buộc với các ca nặng hoặc có nhiều yếu tố nguy cơ.
Ngoài ra, các quy trình chuyển viện cũng được rà soát và củng cố, đảm bảo an toàn cho người bệnh, tránh tình trạng chuyển viện chậm hoặc thiếu thông tin làm ảnh hưởng đến kết quả điều trị.
Sở Y tế TP.HCM kêu gọi từng cán bộ y tế và toàn thể người dân nâng cao nhận thức phòng chống dịch, chủ động xử lý điểm nguy cơ tại nơi sinh sống, không tự ý điều trị sốt tại nhà và tích cực hợp tác với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất và chiến dịch diệt lăng quăng. Việc chống dịch không thể chỉ trông chờ vào hệ thống y tế, mà đòi hỏi sự chung tay từ mỗi hộ dân, mỗi cộng đồng dân cư.
Những cách phòng bệnh sốt xuất huyết hiệu quả tại hộ gia đình:
Diệt lăng quăng, loại bỏ nơi muỗi đẻ trứng: Đậy kín và chà rửa thường xuyên các vật chứa nước sinh hoạt như lu, xô, thùng, hồ… Thay nước và vệ sinh bình bông, ly nước cúng, đĩa lót chậu kiểng… Thả cá bảy màu vào hòn non bộ, bể cây thủy sinh để tiêu diệt lăng quăng; Thu gom, loại bỏ phế liệu chứa nước đọng không sử dụng đến.
Chống muỗi đốt: Ngủ mùng, sử dụng kem xua muỗi, hương muỗi, vợt điện hoặc bình xịt muỗi.
Khi có biểu hiện sốt: Đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn, không tự ý điều trị tại nhà.
Phối hợp với ngành y tế: Tích cực tham gia các đợt diệt lăng quăng, phun hóa chất diệt muỗi; Phản ánh điểm nguy cơ phát sinh lăng quăng qua ứng dụng “Y tế trực tuyến” để được xử lý kịp thời.
Dịch bệnh sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng nhanh chóng, đặc biệt tại những khu vực đông dân cư, nhiều điểm nguy cơ và khó kiểm soát môi trường. Trong bối cảnh đó, việc chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và điều trị kịp thời đóng vai trò then chốt để giảm thiểu số ca chuyển nặng và tử vong.
Thủy Phạm
Bình luận (0)