Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9-9-2025 của Bộ Chính trị không chỉ là một văn kiện mang tính đột phá trong lĩnh vực y tế mà còn thể hiện sự gắn kết chặt chẽ giữa y tế và giáo dục, nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao sức khỏe, trí lực và tầm vóc của người dân Việt Nam.
Sự kết nối này được thể hiện qua các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu cụ thể và giải pháp thực tiễn, trong đó giáo dục đóng vai trò nền tảng để nâng cao ý thức sức khỏe, phổ biến kiến thức và xây dựng lối sống lành mạnh, trong khi y tế cung cấp các dịch vụ thiết yếu để đảm bảo sức khỏe toàn diện. Sự gắn kết này là một điểm tiến bộ nổi bật, góp phần xây dựng một xã hội khỏe mạnh, văn minh và phát triển bền vững.
Nghị quyết 72 nhấn mạnh vai trò của giáo dục trong việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân đối với sức khỏe cá nhân và cộng đồng. Quan điểm chỉ đạo của nghị quyết xác định rằng người dân là trung tâm, cần được trang bị kiến thức để chủ động phòng bệnh và rèn luyện sức khỏe. Để thực hiện điều này, nghị quyết yêu cầu triển khai thường xuyên các chương trình tuyên truyền, giáo dục và phổ biến kiến thức về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, đặc biệt cho trẻ em, thanh niên và người cao tuổi.
Một trong những giải pháp cụ thể là đưa nội dung giáo dục sức khỏe và dinh dưỡng vào chương trình giảng dạy ở các cấp học, phù hợp với từng lứa tuổi. Điều này không chỉ giúp học sinh hiểu rõ tầm quan trọng của lối sống lành mạnh mà còn hình thành thói quen tốt từ sớm, như rèn luyện thể chất, ăn uống cân đối và phòng ngừa các yếu tố nguy cơ như thuốc lá, rượu bia. Việc đẩy mạnh giáo dục thể chất trong nhà trường, như được đề cập trong nghị quyết, là một bước tiến quan trọng, khắc phục tình trạng trước đây khi giáo dục thể chất thường bị xem nhẹ so với các môn học chính khóa. Đây là một sự gắn kết rõ nét, khi giáo dục trở thành công cụ để y tế đạt được mục tiêu nâng cao thể lực và tầm vóc người Việt Nam.
Bên cạnh đó, Nghị quyết 72 đề xuất triển khai hiệu quả Chương trình chăm sóc sức khỏe học đường, một minh chứng cho sự phối hợp giữa y tế và giáo dục. Chương trình này không chỉ tập trung vào việc khám sức khỏe định kỳ cho học sinh mà còn đảm bảo dinh dưỡng hợp lý và môi trường học tập an toàn, lành mạnh. Từ năm 2026, nghị quyết nêu rõ, người dân, bao gồm học sinh, được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, kết hợp với việc lập sổ sức khỏe điện tử. Đối với học sinh, điều này có nghĩa là các vấn đề sức khỏe như cận thị, cong vẹo cột sống hay thiếu dinh dưỡng sẽ được phát hiện sớm, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Hơn nữa, nghị quyết nhấn mạnh việc xây dựng các mô hình trường học an toàn, khỏe mạnh, với các thiết chế văn hóa, thể thao công cộng phục vụ rèn luyện sức khỏe. Sự phối hợp này không chỉ giúp cải thiện thể chất mà còn tạo môi trường học tập giảm căng thẳng, chăm sóc sức khỏe tâm thần cho học sinh – một vấn đề ngày càng được quan tâm trong bối cảnh áp lực học tập gia tăng. Đây là một bước tiến vượt bậc khi y tế học đường thường chỉ dừng ở mức kiểm tra sức khỏe cơ bản, thiếu sự gắn kết với hệ thống giáo dục để đạt hiệu quả lâu dài.
Một trong những điểm nhấn của Nghị quyết 72 là tập trung phát triển nhân lực y tế chất lượng cao, trong đó giáo dục đóng vai trò cốt lõi. Nghị quyết đề ra chính sách ưu đãi đặc biệt cho việc đào tạo, tuyển dụng và sử dụng nhân lực y tế, với mục tiêu đảm bảo đội ngũ cán bộ đủ số lượng, chất lượng và phẩm chất đạo đức. Các cơ sở đào tạo lĩnh vực sức khỏe được yêu cầu đổi mới toàn diện, từ giáo dục y đức, kiến thức pháp luật đến kỹ năng chuyên môn, nhằm đáp ứng sự hài lòng của người dân và hội nhập quốc tế. Đặc biệt, nghị quyết khuyến khích hợp tác quốc tế trong đào tạo, đưa sinh viên và cán bộ y tế đi học tập tại các nước có nền y tế tiên tiến, với kinh phí từ các chương trình học bổng. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn tạo ra một thế hệ bác sĩ, dược sĩ có khả năng ứng dụng công nghệ cao, như trí tuệ nhân tạo hay y học tái tạo. Việc đầu tư phát triển một số cơ sở đào tạo y tế chất lượng cao ngang tầm khu vực là một minh chứng cho sự gắn kết chặt chẽ giữa giáo dục và y tế, khi giáo dục trở thành bệ phóng để y tế đạt được các mục tiêu chiến lược.
Nghị quyết 72 nhấn mạnh chuyển đổi số toàn diện trong y tế, với việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, sổ sức khỏe điện tử và kết nối liên thông dữ liệu. Trong lĩnh vực giáo dục, chuyển đổi số cũng đóng vai trò quan trọng khi nghị quyết đề cập đến việc nâng cao kiến thức sức khỏe kỹ thuật số cho người dân, bao gồm học sinh và giáo viên. Các sáng kiến như triển khai giáo dục trực tuyến về sức khỏe hay sử dụng công nghệ để phổ biến kiến thức phòng bệnh là một cách tiếp cận hiện đại, giúp giáo dục và y tế cùng tận dụng lợi thế của công nghệ 4.0. Ví dụ, việc quản lý sức khỏe học sinh qua sổ sức khỏe điện tử không chỉ giúp các cơ sở y tế theo dõi tình trạng sức khỏe mà còn hỗ trợ nhà trường trong việc điều chỉnh chương trình học tập và dinh dưỡng phù hợp. Điều này tạo ra một hệ sinh thái số, trong đó y tế cung cấp dữ liệu và giáo dục sử dụng dữ liệu đó để tối ưu hóa môi trường học tập. Sự gắn kết khắc phục tình trạng việc quản lý sức khỏe học sinh thường rời rạc, thiếu liên kết giữa nhà trường và cơ sở y tế.
Một điểm quan trọng nữa là Nghị quyết 72 khuyến khích xây dựng văn hóa sức khỏe trong cộng đồng, trong đó giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc định hình ý thức và thói quen sống lành mạnh. Các phong trào như “Ngày Sức khỏe toàn dân” (ngày 7-4 hằng năm) hay các chương trình nâng cao thể lực, trí lực được triển khai thông qua hệ thống giáo dục, từ trường học đến cộng đồng. Đồng thời, y tế hỗ trợ bằng cách cung cấp các dịch vụ tư vấn, khám sàng lọc trước sinh, sơ sinh và các chương trình tiêm chủng mở rộng, đảm bảo mọi học sinh đều được tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản. Sự gắn kết này còn được thể hiện qua việc huy động nguồn lực xã hội, trong đó giáo dục và y tế cùng hợp tác với khu vực tư nhân để phát triển các cơ sở chăm sóc sức khỏe, đặc biệt ở vùng khó khăn. Các chính sách ưu đãi như miễn thuế đất hay hỗ trợ đầu tư cho các cơ sở y tế tư nhân cũng có thể áp dụng cho các trường học cung cấp dịch vụ sức khỏe, tạo nên một mô hình hợp tác công tư hiệu quả.
Có thể thấy, Nghị quyết 72 đã tạo nên một sự gắn kết chặt chẽ giữa y tế và giáo dục, với giáo dục đóng vai trò nâng cao nhận thức, xây dựng thói quen lành mạnh và đào tạo nhân lực, trong khi y tế cung cấp dịch vụ chăm sóc và nền tảng công nghệ để hỗ trợ giáo dục. Sự kết nối này không chỉ giúp nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần của người dân mà còn góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của một quốc gia hiện đại, thịnh vượng. Để hiện thực hóa những mục tiêu này, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan giáo dục, y tế và chính quyền địa phương, cùng với sự tham gia tích cực của cộng đồng. Với tầm nhìn chiến lược và các giải pháp tiến bộ, Nghị quyết 72 hứa hẹn sẽ tạo nên một bước ngoặt trong việc xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh, văn minh và bền vững.
Trịnh Minh Giang
Bình luận (0)