Mỗi nhà văn đều để lại cho độc giả những dấu ấn khó quên. Riêng nhà văn Đoàn Giỏi, ông không chỉ gieo vào lòng bao thế hệ tuổi thơ những điều tốt đẹp, những rung động, say mê với cảnh sắc thiên nhiên và số phận con người mà còn cho người đọc thêm yêu vùng đất phương Nam trù phú và bao dung. Để rồi những tác phẩm của ông, đặc biệt là “Đất rừng phương Nam” luôn được xem là kho tàng tri thức vô giá để các em học sinh học tập và rèn luyện.
Đó là nhận định của các nhà văn, nhà thơ, chuyên gia, nhà nghiên cứu tại tọa đàm về nhà văn Đoàn Giỏi nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông do Hội Nhà văn TP.HCM tổ chức mới đây.
Hiểu về vẻ đẹp thiên nhiên trù phú
Nói đến nhà văn Đoàn Giỏi, cả học sinh và những người yêu văn chương đều biết đến ông. Ông có nhiều tác phẩm đi sâu vào lòng người bởi lời văn gần gũi, chân thật, tài văn chương của ông không dừng ở những trang văn miêu tả thiên nhiên mà còn có bút pháp riêng để xây dựng chân dung những con người bình dị để lại nhớ nhung sâu sắc. Trong số những tác phẩm nổi tiếng của ông như: “Ngọn tầm vông”, “Cá bống mú”, “Bến nước mười hai”, “Cuộc truy tầm kho vũ khí”, “Hoa hướng dương”, “Rừng đêm xào xạc”… thì tác phẩm “Đất rừng phương Nam” nổi bật nhất. Tác phẩm được tuyển chọn và đưa vào sách giáo khoa để giảng dạy cho học sinh suốt những thập kỷ qua. Dù đã trải qua đợt cải cách sách giáo khoa mới nhưng “Đất rừng phương Nam” vẫn được giữ lại và nằm trong chương trình Ngữ văn 10 (thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo). Tác phẩm giúp học sinh tìm hiểu về vẻ đẹp thiên nhiên trù phú và sinh động của vùng đất phương Nam, cùng với đó là cuộc sống phóng khoáng, tự do của con người nơi đây. Các đoạn trích trong sách giới thiệu sự phong phú của hệ sinh thái với chim chóc, kỳ nhông, cây cối và những hoạt động của con người trong rừng, qua đó thể hiện sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên, giúp cho các em học sinh thêm yêu thiên nhiên, hiểu hơn về con người Nam bộ hiền hòa, chất phác và gần gũi.
| Tính đến nay tác phẩm “Đất rừng phương Nam” được tái bản hàng chục lần ở đơn vị giữ bản quyền là NXB Kim Đồng. Và sau hơn 50 ra đời, “Đất rừng phương Nam” vẫn là một trong 4 đầu sách (Búp Sen xanh của Sơn Tùng, Dế Mèn phiêu lưu ký của Tô Hoài, Vượt Côn Đảo của Phùng Quán và Đất rừng Phương Nam) có số lượng phát hành lớn nhất. Khó có thể đếm hết bao nhiêu bản sách “Đất rừng phương Nam” đến tay độc giả nhiều thế hệ. |
Không chỉ có trong sách, “Đất rừng phương Nam” còn được chuyển thể thành phim truyền hình lẫn phim điện ảnh thu hút được sự quan tâm của khán giả trong và ngoài nước. Trong đó phiên bản truyền hình “Đất phương Nam” ra mắt vào năm 1997 do đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn chỉ đạo sản xuất. Bộ phim đã trở thành một tượng đài của dòng phim truyền hình Việt Nam, gắn bó với tuổi thơ của nhiều thế hệ khán giả. Phiên bản điện ảnh “Đất rừng phương Nam” ra mắt vào năm 2023 do Nguyễn Quang Dũng đạo diễn. Bộ phim đã được đầu tư công phu và kỳ công, mang lại cho người xem những cảnh quay đẹp mắt và những diễn xuất ấn tượng.
Cả một vùng văn hóa Nam bộ
Nhà văn Trịnh Bích Ngân – Chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM – cho biết, “Đất rừng phương Nam” đã ngấm vào tâm tư tình cảm nhiều thế hệ độc giả, để mỗi người nhận diện sức sống một miền đồng bằng in dấu chân tiền nhân mở cõi. Trong các tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi, cuộc sống của một cộng đồng, của vùng đất phương Nam được tái hiện thật sinh động và thật gần gũi. Cảm hứng thiên nhiên và con người Nam bộ chiếm lĩnh trọn vẹn sự nghiệp sáng tác của nhà văn Đoàn Giỏi. Không chỉ với “Đất rừng phương Nam”, hầu hết tác phẩm của ông đều mang đậm phong vị Nam bộ, cốt cách Nam bộ. “Có thể nói Đoàn Giỏi là nhà văn Nam bộ tiêu biểu luôn xem thiên nhiên là một đối tượng thẩm mỹ quan trọng của văn chương. Ông gắn kết thiên nhiên và con người thành một chỉnh thể thống nhất. Thiên nhiên bồi đắp hồn vía con người và con người ân cần gìn giữ thiên nhiên. Trong mỗi trang văn Đoàn Giỏi, sự được mất của thiên nhiên chính là sự thành bại của con người”, nhà văn Bích Ngân nhận định.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ: “Nhà văn Đoàn Giỏi để lại di sản lớn về con người và chữ nghĩa. Nếu di sản về con người thể hiện ở thái độ sống với gia đình, quê hương, bạn bè thì di sản chữ nghĩa là sự nghiệp văn chương đồ sộ của ông mà đặc biệt là tác phẩm “Đất rừng phương Nam”. Tác phẩm không phải chỉ viết về vùng đất phương Nam nữa mà là cả một vùng văn hóa vô cùng rộng lớn”.
Giáo sư – nhà phê bình Võ Văn Nhơn (giảng viên Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG TP.HCM) khẳng định: “Với những đóng góp nhiều mặt của mình, nhà văn Đoàn Giỏi đã trở thành một nhà văn tiêu biểu của văn học kháng chiến ở Nam bộ, góp phần làm phong phú cho văn học kháng chiến Nam bộ. Là một nhà văn yêu mến quê hương Nam bộ, cần mẫn, say mê và sống hết mình với văn chương, các tác phẩm của ông đã góp phần giới thiệu con người và mảnh đất phương Nam hồn hậu mà ông vô cùng yêu mến”.
Hồ Trinh
Bình luận (0)