Dự thảo đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045” của Bộ GD-ĐT cho biết cần bổ sung khoảng 12.000 giáo viên (GV) tiếng Anh mầm non trước năm 2030.
Xoay quanh câu chuyện trên, người viết đã có buổi trò chuyện với hai nhà giáo dục có thâm niên là tiến sĩ tâm lý Bùi Hồng Quân (Trưởng khoa Giáo dục mầm non Trường ĐH Sư phạm TP.HCM) và nghiên cứu sinh Hà Đặng Như Quỳnh (IELTS 9.0, Giám đốc học thuật hệ thống DOL English).
* Thưa TS. Hồng Quân, khả năng tiếng Anh của GV mầm non hiện nay mặt bằng chung đang ở mức nào?
– Theo tôi quan sát thì tại các trường mầm non ở Việt Nam, việc giảng dạy tiếng Anh thì thường do một đội ngũ GV riêng phụ trách, không phải GV mầm non trực tiếp đứng lớp.
Chính vì vậy trình độ tiếng Anh của GV mầm non hiện nay đa phần ở mức căn bản, đảm bảo chuẩn đầu ra về ngoại ngữ theo quy định của Bộ GD-ĐT.
Đối với khoa của chúng tôi,có những hoạt động liên quan đến đào tạo tiếng Anh cho sinh viên (SV) mầm non cụ thể như các câu lạc bộ học thuật hoặc là có thể liên kết với các trung tâm, các tổ chức đào tạo ngoại ngữ để có thể trao các học bổng học tiếng Anh cho SV.
* Còn theo NCS Như Quỳnh, những yếu tố tác động đến hiệu quả việc học tiếng Anh của trẻ mầm non?
– Đó là trẻ có nhiều cơ hội giao tiếp cá nhân với GV. Lý do là tần suất được thực hành và tương tác với GV của trẻ sẽ ảnh hưởng nhiều tới chất lượng dạy và học. Trẻ đang ở giai đoạn học giao tiếp và kết nối, sẽ rất khó hình dung nếu chỉ học ngoại ngữ trên lý thuyết suông.
Giới thiệu ngôn ngữ một cách tự nhiên cho trẻ (ví dự vừa làm bánh vừa học từ mới miêu tả việc làm bánh, vừa ra ngoài chơi vừa miêu tả bằng tiếng Anh những gì quan sát được, vừa vận động vừa miêu tả các hoạt động đang làm…).
Vốn ngôn ngữ mẹ đẻ ở trẻ càng vững, học tiếng Anh càng tốt vì có những yếu tố ngôn ngữ mẹ đẻ áp dụng được lên ngôn ngữ hai, nên trẻ cần phải phát triển song song cả hai ngôn ngữ.
Những điều sẽ tác động tiêu cực đến sự học tiếng Anh ở trẻ mầm non là sự áp lực. Nếu la mắng trẻ khi làm sai, chán học sẽ dễ phát sinh tâm lý tiêu cực với việc học tiếng Anh ở trẻ. Kế đến là dạy 100% cứng nhắc theo giáo án đã soạn, dễ phát sinh trường hợp thầy cô dạy nhưng trò không nghe, từ đó tạo nên căng thẳng giữa 2 bên.
Cuối cùng là GV lạm dụng quá nhiều vào yếu tố “vui”: Cho xem video, hát bài hát, chơi game suốt buổi có thể khiến trẻ tập trung chú ý, nhưng bù lại không giúp rèn luyện khả năng tập trung hay xử lý ngôn ngữ sâu hơn.
* TS. Hồng Quân có thể chia về sự khác biệt về mức thu nhập của GV mầm non giỏi tiếng Anh?
– Những GV có khả năng ngoại ngữ tốt được làm việc trong các môi trường quốc tế thì mức thu nhập của những GV này sẽ cao hơn hẳn so với đồng nghiệp, bởi đây là một khả năng và một năng lực mà không phải ai cũng có được.
Tại TP.HCM, nơi có nền kinh tế phát triển nhất cả nước, thì chúng ta thấy rằng có rất là nhiều các trường mầm non quốc tế ở đó dạy cho trẻ nước ngoài, và phụ huynh cũng là người nước ngoài. Chính vì vậy thì việc các bạn SV có khả năng dạy được bằng tiếng Anh thì đây là một cơ hội rất tốt và rất nhiều. Bằng chứng là nhiều hệ thống trường mầm non thường xuyên liên hệ với khoa để tuyển dụng những SV mà có khả năng dạy được bằng tiếng Anh.
* Những thử thách của GV mầm non trong việc chinh phục tiếng Anh là gì thưa TS. Hồng Quân?
– Có lẽ đó là phương pháp học tập thật sự phù hợp và hiệu quả. Cũng như việc các bạn chưa đủ động lực để học tập và ít có môi trường để rèn luyện tiếng Anh thường xuyên. Và đấy chính là những rào cản chính trong quá trình học tập và chinh phục tiếng Anh của các bạn.
* Còn theo NCS Như Quỳnh, một số thử thách hoặc sai lầm phổ biến khi dạy tiếng Anh cho trẻ mầm non là gì?
– Dạy tiếng Anh cho trẻ mầm non cần cả chuyên môn ở mảng giáo dục mầm non và giáo dục tiếng Anh. Chuyên môn giáo dục mầm non để hiểu đặc điểm tâm sinh lý ở trẻ và điều chỉnh cách dạy, tương tác phù hợp. chuyên môn tiếng Anh để hiểu cách trẻ tiếp nhận ngôn ngữ thứ hai.
Ngoài ra, GV phải đảm bảo kiến thức dạy chuẩn xác, đặc biệt là phát âm vì lứa tuổi này rất nhạy bắt chước, trẻ phát âm sai từ nhỏ thì rất khó sửa sau này.
* Theo NCS Như Quỳnh, phương pháp dạy tiếng Anh cho trẻ mầm non khác với dạy cho những đối tượng lớn tuổi hơn là gì?
– Khả năng chú ý của trẻ ngắn. Do đó hoạt động dạy tiếng Anh cho trẻ không thể kéo dài quá lâu vì trẻ không thể tập trung lâu như các anh chị lớn, mà cần được chia nhỏ và có khoảng nghỉ.
Ở tuổi này, trẻ có nhiều năng lượng và hiếu động, sẽ khó ngồi yên một chỗ học một thời gian dài như các anh chị lớn. Người dạy cần có hoạt động giúp trẻ điều phối và cân bằng năng lượng bên trong.
Ngoài ra, trẻ học qua trực giác nhiều hơn là công thức suông, GV cần tạo hoạt động cho trẻ trải nghiệm và áp dụng ngôn ngữ thay vì học thuộc lòng lý thuyết. Ở DOL English, chúng tôi có phương pháp tiếng Anh tư duy Linearthinking có thể hạn chế những vấn đề phổ biến trên.
* TS. Hồng Quân nghĩ gì về đề án trên của Bộ GD-ĐT?
– Đây là một đề án hoàn toàn đúng đắn và thể hiện tầm nhìn dài hạn, cũng là một trong những hoạt động để hiện thực hóa chủ trương đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai, giúp năng lực ngoại ngữ của trẻ có thể phát triển ngay từ rất sớm. Trước định hướng trên, cũng như là đề án của Bộ GD-ĐT, thì sắp tới Khoa Giáo dục mầm non sẽ chú trọng hơn nữa bằng những biện pháp cụ thể.
* TS. Hồng Quân có thể chia sẻ cụ thể hơn về những hoạt động dự kiến?
– Đầu tiên, đó là thành lập những câu lạc bộ về học ngoại ngữ và trực tiếp là học tiếng Anh. Ở đó thì khoa sẽ mời những người giỏi tiếng Anh, những cựu SV là những người có khả năng nói tiếng Anh giỏi để chia sẻ và truyền cảm hứng cho SV.
Thứ hai, khoa sẽ tăng cường liên kết với các tổ chức và trung tâm đào tạo ngoại ngữ để có thể cung cấp cho các bạn SV những kiến thức, những kỹ năng, những phương pháp học tập tiếng Anh hiệu quả. Và thứ ba nữa là khoa sẽ tăng cường mở rộng hợp tác quốc tế để cho các bạn SV có cơ hội tiếp cận với SV nước ngoài, thông qua đó thì các bạn có cơ hội được thực hành tiếng Anh cũng như là gia tăng thêm động lực học tiếng Anh.
* NCS Như Quỳnh có thể gợi ý một số nguồn để trẻ hoặc GV mầm non có thể tham khảo để cải thiện việc dạy và học tiếng Anh?
– TeachingEnglish (British Council) – mục Early Years/Primary: Đây là cổng thông tin dành cho GV dạy tiếng Anh, có hẳn chuyên mục cho lứa tuổi mầm non và tiểu học. Tại đây có kho bài kế hoạch (lesson plans), ý tưởng hoạt động, truyện, bài thơ, bài hát được đóng góp bởi các chuyên gia dạy trẻ.
LearnEnglish Kids (British Council): Đây là trang web của Hội đồng Anh được thiết kế cho trẻ em học tiếng Anh. Trang cung cấp nhiều trò chơi, bài hát, video, truyện và hoạt động tương tác phù hợp với trẻ mầm non. Mục “Parents” trên trang còn có hướng dẫn cho phụ huynh về cách cùng học với con.
ESL KidStuff: Trang web này chuyên về tài nguyên dạy tiếng Anh cho trẻ em, cung cấp kế hoạch bài dạy, flashcard, tranh tô màu, worksheet, bài hát… rất đa dạng.
LÊ ĐÌNH LỰC
Bình luận (0)