Để không lỗi thời trong việc chọn ngành nghề, không thất nghiệp khi ra trường, các em học sinh không thể bị động mà cần phải liên tục tự học, tự trang bị kỹ năng số, kỹ năng nghề nghiệp gắn với kỷ nguyên số.
Lời khuyên hữu ích trên được các chuyên gia nêu ra tại Chương trình hướng nghiệp “Cùng bạn chọn nghề cho tương lai” lần thứ 18 năm học 2025-2026, với chủ đề “Gen Z chọn ngành nghề trong kỷ nguyên AI” diễn ra tại Trường THPT Long Trường và Trường THPT Võ Thị Sáu (TP.HCM) mới đây. Chương trình do Tạp chí Giáo dục TP.HCM phối hợp cùng Sở GD-ĐT TP.HCM, ĐH Quốc gia TP.HCM và Trung tâm Phát triển GD-ĐT phía Nam (Bộ GD-ĐT) tổ chức, với sự đồng hành của Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, Trường ĐH Kinh tế – Tài chính TP.HCM và DOL IELTS Đình Lực.
Để tương lai không lỗi thời với… AI
Tại chương trình, đặt câu hỏi đến ban tư vấn, nhiều học sinh nêu băn khoăn rằng: trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ thay thế con người ở các ngành nghề mang tính lặp đi lặp lại, vậy làm thế nào để đảm bảo rằng việc chọn ngành nghề hôm nay sẽ không lỗi thời trong tương lai? Trước băn khoăn này, các chuyên gia tư vấn khẳng định, chắc chắn AI, máy móc sẽ thay thế con người trong các công việc mang tính chất lặp đi lặp lại. Điều này là không thể chối cãi. Tuy nhiên, ngay cả các ngành nghề không mang tính chất lặp đi lặp lại vẫn có nguy cơ bị AI thay thế, “chiếm sóng” bởi AI đã và đang tác động, bao trùm đến mọi lĩnh vực trong đời sống. Chính vì thế, để có thể không lỗi thời trong việc chọn ngành nghề, không thất nghiệp khi ra trường, các chuyên gia khuyên học sinh không thể bị động mà cần phải liên tục tự học, tự trang bị kỹ năng số, kỹ năng nghề nghiệp gắn với kỷ nguyên số.
Theo các chuyên gia, AI sẽ không thay thế con người trong yếu tố sáng tạo, riêng biệt, chuyên sâu ở mỗi lĩnh vực ngành nghề. Điều này đặt ra yêu cầu cho người học, khi đã xác định được thế mạnh, lĩnh vực ngành nghề để theo đuổi thì cần liên tục học hỏi, học từ giảng đường ĐH, học từ nỗ lực tự học để làm mới mình, tạo ra sự riêng biệt của mình trong ngành nghề, không chỉ đáp ứng các biến động liên tục của ngành nghề mà còn không lỗi thời, tụt hậu trong kỷ nguyên số.
TS.Nguyễn Thanh Tùng (chuyên gia hướng nghiệp) đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích, thực tiễn đến học sinh, qua đó trang bị cho các em kỹ năng chọn ngành nghề theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, gắn với xu thế tuyển sinh ĐH hiện nay. Đặc biệt, học sinh được dự báo xu hướng việc làm trong thời đại công nghệ số, hiểu rõ về nguồn nhân lực tương lai và chỉ số sinh viên tốt nghiệp có việc làm, hành trang để học sinh chọn ngành nghề sắp tới. “Trong bối cảnh số hiện nay, để chọn được ngành nghề phù hợp trước hết các em phải hiểu được bản thân mình. Hiểu được rằng mình có thế mạnh gì, năng lực gì, mong muốn trở thành người như thế nào trong tương lai để xác định ngành nghề, lĩnh vực phù hợp. Điều này đòi hỏi trong quá trình học tập, song song với việc trang bị kiến thức, người học cần có sự chủ động tận dụng công nghệ số, AI để tìm hiểu ngành nghề, định hướng ngành nghề, với sự hướng dẫn hỗ trợ của giáo viên”, TS. Tùng đặt vấn đề.
Chương trình tiệm cận sự dịch chuyển của ngành nghề
Thầy Trịnh Hoàng Quân (Hiệu trưởng Trường THPT Võ Thị Sáu, phường Gia Định) đánh giá, chương trình hướng nghiệp năm nay có nhiều điểm mới, tiệm cận sát với bối cảnh của kỷ nguyên số, tác động đến các lĩnh vực ngành nghề.
Chương trình đã cung cấp cho học sinh và cả giáo viên thêm các thông tin hữu ích về các ngành nghề gắn với dòng chảy của chuyển đổi số, AI, từ đó đưa ra các định hướng phù hợp trong lựa chọn ngành nghề, xây dựng kế hoạch học tập hiệu quả. Riêng đối với giáo viên, chương trình như một kênh tập huấn một cách hiệu quả, thiết thực, đội ngũ có thêm thông tin để công tác hướng nghiệp cho học sinh được thực chất, đáp ứng yêu cầu thực tế đặt ra. Khi đưa chủ đề AI tác động đến ngành nghề, chương trình dường như đã “cởi được nút thắt” trong công tác hướng nghiệp của các trường THPT trong bối cảnh hiện nay.
Thầy Quân nhìn nhận: Công tác hướng nghiệp ở các trường THPT đóng vai trò quan trọng khi thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Với mục tiêu phải làm sao giúp học sinh tự định hướng được năng lực bản thân, trang bị được các kiến thức ngành nghề, để chọn lựa được ngành nghề phù hợp. Điều này đòi hỏi trường THPT phải đa dạng hóa các hình thức hướng nghiệp, trong đó cần luôn bám sát vào nhu cầu thực tế, dòng chảy ngành nghề thực tế. Đây là thách thức lớn của mỗi nhà trường, đặc biệt khi công nghệ, AI đã tác động và làm thay đổi không nhỏ đến hệ sinh thái ngành nghề trong xã hội. “Chính vì vậy, thông qua chương trình, với những chia sẻ hữu ích từ các chuyên gia đã cung cấp thêm cho thầy cô, học sinh nhà trường cái nhìn toàn diện hơn về ngành nghề trong kỷ nguyên số, để có sự chủ động hơn nữa trong công tác hướng nghiệp của nhà trường”, thầy Quân bày tỏ.
Tham dự chương trình hướng nghiệp tại trường, cô Hoàng Thị Hảo (Hiệu trưởng Trường THPT Long Trường, phường Long Trường) phấn khởi khi thấy học sinh vô cùng hào hứng tương tác, đặt câu hỏi với các chuyên gia tư vấn. Các câu hỏi được đặt ra thể hiện sự quan tâm lớn của học sinh không chỉ về lĩnh vực ngành nghề mà còn là những băn khoăn, lo lắng của các em về tác động của AI đối với ngành nghề. “Công tác hướng nghiệp hiện nay tác động mạnh mẽ đến công tác dạy học của nhà trường. Hiện nay, công tác hướng nghiệp không chỉ được nhà trường thực hiện trong tiết học về hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp mà còn thực hiện qua các chuyên đề, lồng ghép trong nhiều môn học. Tuy nhiên, khó khăn là ngành nghề hiện nay thay đổi liên tục, bối cảnh của công nghệ, chuyển đổi số, AI đặt ra các yêu cầu ngày càng cao cho công tác hướng nghiệp ở trường THPT. Chương trình hướng nghiệp của Tạp chí Giáo dục TP.HCM là kênh hướng nghiệp hiệu quả, chính thống để cả thầy và trò nhà trường đều có thể dễ dàng, nhanh chóng nắm bắt thông tin về sự dịch chuyển các ngành nghề, về công tác tuyển sinh của các trường ĐH, qua đó thực hiện hiệu quả công tác hướng nghiệp của nhà trường”, cô Hảo bày tỏ.
Bài, ảnh: Quang Long
Bình luận (0)