Tại TP.HCM, giáo dục STEM được “phủ” trong tiết học, hoạt động giáo dục, nghiên cứu khoa học, câu lạc bộ… đã đưa phương thức này đi vào nhà trường ngày càng thực chất, hiệu quả.
Đi vào từng hoạt động giáo dục
Mới đây, gần 800 học sinh Trường THCS Khánh Hội (phường Xóm Chiếu) được tham gia chuyên đề “Vận dụng phương pháp STEM trong dạy học thể loại cổ tích” ở bộ môn ngữ văn. Trong chuyên đề, học sinh đã thuyết trình về các sản phẩm, diễn kịch về hoạt cảnh “Cây tre trăm đốt”… Sự mới mẻ về phương pháp giảng dạy đã thổi làn gió mới đầy hứng khởi cho môn học. Không chỉ đơn thuần là học văn mà học sinh còn được tiếp cận với nhiều môn học khác, vận dụng kiến thức một cách linh hoạt để thiết kế các sản phẩm phù hợp, gắn với chủ đề bài học.
Trước đó, học sinh các khối lớp có 2 tuần để thực hiện các nhiệm vụ khác nhau. Cụ thể, học sinh khối lớp 6 vẽ tranh; khối lớp 7 sử dụng tre, nứa đan giỏ hình tròn, tam giác…; khối lớp 8 làm poster; khối lớp 9 diễn kịch, xoay quanh các câu chuyện cổ tích quen thuộc như “Cây tre trăm đốt”, “Sọ dừa”… Cô Nguyễn Thị Hương (Tổ trưởng Tổ ngữ văn, Trường THCS Khánh Hội) cho biết, các nhiệm vụ của môn học được đưa ngay vào tiết STEM ở mỗi khối lớp, với thời lượng 1 tuần/tiết để học sinh thực hiện. Việc đưa chuyên đề môn học tích hợp vào tiết học STEM giúp STEM trở nên thiết thực, gần gũi, gắn bó với môn học chứ không phải là một hoạt động rời rạc, đơn lẻ. “Đối với môn ngữ văn, việc đổi mới phương pháp giảng dạy để thu hút học sinh tham gia, yêu thích môn học là điều cực kỳ quan trọng, cần thiết. Để làm được điều này đòi hỏi giáo viên phải mạnh dạn vận dụng nhiều phương pháp phù hợp với các chủ đề bài học khác nhau. Trong đó, phương pháp giáo dục STEM đóng vai trò giúp học sinh vận dụng nhiều kiến thức liên môn, tăng khả năng tư duy, sáng tạo để giải quyết các yêu cầu đặt ra của bài học, học sinh học thông qua thực hành, trải nghiệm”, cô Hương đánh giá.
Phân tích thêm, cô Hương cho rằng, trên thực tế giáo dục STEM dù được đưa vào trường học từ nhiều năm nay và theo nhiều hình thức, dự án, chuyên đề hoặc đưa thành hoạt động riêng, triển khai theo hình thức câu lạc bộ; tuy nhiên, trong năm học này, khi được trao thêm các cơ chế mang tính định hướng của ngành giáo dục đã giúp giáo viên thêm mạnh dạn và có nhiều thuận lợi để đưa STEM vào môn học, giúp học sinh ham thích hơn khi tiếp cận với môn học.
Tương tự, Tết Trung thu vừa qua, học sinh Trường THCS Trần Quốc Toản (phường Bình Trưng) rất thích thú khi tham gia hoạt động trải nghiệm sáng tạo với chủ đề “Mùa thu hòa bình – Trung thu hạnh phúc”. Hoạt động được triển khai theo hướng vận dụng giáo dục STEM đã tạo cơ hội để học sinh được trải nghiệm, ứng dụng kiến thức liên môn sáng tạo sản phẩm. Cụ thể, học sinh khối lớp 6 đã hóa thân thành những “họa sĩ nhỏ tuổi”, gửi gắm ước mơ về một thế giới không chiến tranh, nơi trẻ em được sống trong yêu thương qua những bức tranh đầy sắc màu; khối lớp 7 thì thiết kế những mô hình trò chơi toán học, khéo léo lồng ghép kiến thức toán vào trò chơi vận động, giúp người chơi vừa học, vừa khám phá niềm vui từ những con số; khối lớp 8 đảm nhận thiết kế các mô hình lồng đèn chủ đề về trường; khối lớp 9 thì thiết kế chuỗi sản phẩm truyền thông đầy sắc màu với những video ý nghĩa, Hashtag lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, các tiết mục kịch, múa, hát, vè thể hiện năng lượng tích cực, tình yêu trường lớp, niềm tự hào là học sinh Trường THCS Trần Quốc Toản và khát vọng bay cao, vươn xa.
Theo cô Nguyễn Thị Thu Hằng (Hiệu trưởng Trường THCS Trần Quốc Toản), hoạt động trải nghiệm sáng tạo là một trong những cách thức để nhà trường đưa STEM gắn với môn học một cách thực chất, hiệu quả. Qua đó, là cơ hội để học sinh thay đổi phương pháp học tập – học gắn với thực hành và vận dụng các kiến thức đã học vào đời sống. Đồng thời củng cố và mở rộng các kiến thức liên môn: toán, tiếng Anh, âm nhạc, mỹ thuật, ngữ văn, công nghệ, tin học. Qua phương pháp giáo dục STEM còn rèn cho học sinh khả năng ứng dụng toán học trong thực tiễn cuộc sống, ứng dụng công nghệ trong thiết kế, xây dựng tiểu cảnh, thiết kế video, kỹ năng thuyết trình, biểu diễn, trình bày năng khiếu… “Giáo dục STEM luôn được nhà trường triển khai mạnh mẽ và được xác định là phương pháp giáo dục tích cực, đóng vai trò quan trọng, then chốt để đưa dạy và học gắn với thực hành. Đến nay, STEM đã phủ khắp trong nhiều hoạt động giáo dục của trường, ở hầu khắp các bộ môn. Học sinh học với tinh thần rất hào hứng, thích thú…”, cô Hằng bày tỏ.
Thúc đẩy phong trào STEM tăng tốc
Xác định thế mạnh của trường là hoạt động nghiên cứu khoa học, năm học này Trường THCS Trần Văn Ơn (phường Tân Định) tiếp tục đẩy mạnh, song không chỉ dừng ở riêng bộ môn khoa học tự nhiên mà khuyến khích đội ngũ mạnh dạn đưa nghiên cứu khoa học vào môn học của mình. Theo cô Nguyễn Đoan Trang (Hiệu trưởng Trường THCS Trần Văn Ơn), nghiên cứu khoa học được định hình là một hướng đi hiệu quả để đưa giáo dục STEM vào nhà trường, trang bị cho học sinh tư duy nghiên cứu, phản biện, ứng dụng kiến thức bài học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn gần gũi. Với nghiên cứu khoa học, giáo viên cũng phải chủ động khơi gợi, dẫn dắt học sinh trong tìm tòi, nghiên cứu… “Trước mắt, đối với việc đẩy mạnh giáo dục STEM trong năm học này, nhà trường vẫn đưa tổ khoa học tự nhiên là tổ đi đầu triển khai, mỗi học kỳ tổ chức từ 1-2 nội dung STEM, ngày hội STEM, để cùng thúc đẩy phong trào STEM tăng tốc trong toàn trường một cách bền vững, hiệu quả, học sinh được thụ hưởng thực chất”, cô Trang chia sẻ.
Cô Trang cho biết thêm, năm nay giáo dục STEM được nhà trường triển khai theo chương trình nhà trường, thời lượng 1 tiết/tuần ở các khối lớp, với khoảng 70-80% học sinh tham gia. Đây là các tiết học mà học sinh rất thích thú vì các em được thỏa sức sáng tạo, thể hiện tư duy, năng lực vận dụng… Bên cạnh đó, STEM còn được “phủ” rất hiệu quả thông qua hình thức câu lạc bộ, từ hoạt động này học sinh nhà trường đoạt được nhiều giải thưởng lớn, nhỏ trong các cuộc thi về STEM.
Ông Nguyễn Bảo Quốc (Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM) đánh giá, giáo dục STEM là phương thức giáo dục phù hợp với mục tiêu Chương trình giáo dục phổ thông 2018, tạo hứng thú và động lực học tập cho học sinh. Thông qua STEM tạo môi trường học sinh vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề, đề xuất giải pháp, thiết kế, thử nghiệm và chỉnh sửa, thay vì học thuộc lòng, học tủ, học vẹt.
Ông Bảo cho biết, năm học này ngành giáo dục thành phố xác định giáo dục STEM là một trong những phương thức giáo dục hiệu quả để toàn ngành tiếp tục đổi mới phương pháp giảng dạy, là cầu nối để mỗi nhà trường đưa các nghị quyết mang tính trụ cột của giáo dục vào đời sống nhà trường như Nghị quyết 57, Nghị quyết 71… Việc triển khai giáo dục STEM được trao quyền chủ động cho các nhà trường, và được thực hiện theo 4 hình thức: Dạy học các môn theo bài học STEM; tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM; tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; hướng nghiệp STEM. “Tùy theo điều kiện đặc thù, mỗi nhà trường vận dụng phù hợp các hình thức giảng dạy STEM, với sự kết nối chặt chẽ với phụ huynh để tạo sự đồng thuận. Trong đó chú trọng tổ chức các hoạt động đa dạng, lôi cuốn học sinh tham gia như câu lạc bộ STEM, các hoạt động ngoài lớp học. Ngoài việc tăng cường xã hội hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị thì nhà trường cũng tận dụng các vật liệu đơn giản, triển khai hiệu quả các dự án STEM và tiếp cận công nghệ mới”, ông Quốc nhấn mạnh.
Bài, ảnh: Yến Hoa
Bình luận (0)