Trong kỷ nguyên số, các trường ĐH sẽ lồng ghép kiến thức trí tuệ nhân tạo (AI) vào các ngành học để sinh viên có kỹ năng và sẵn sàng bước ra thị trường lao động. Khi đó, người học hoàn toàn có đủ khả năng để trở thành lao động giỏi, vững chuyên môn, tay nghề và điều khiển được công nghệ.t
Đó là khẳng định của các chuyên gia trong Chương trình hướng nghiệp “Cùng bạn chọn nghề cho tương lai” lần thứ 18 năm học 2025-2026, với chủ đề “Gen Z chọn ngành nghề trong kỷ nguyên AI” diễn ra tại Trường THPT Mạc Đĩnh Chi (phường Phú Lâm) mới đây. Chương trình do Tạp chí Giáo dục TP.HCM phối hợp cùng Sở GD-ĐT TP.HCM, ĐHQG TP.HCM và Trung tâm Phát triển GD-ĐT phía Nam (Bộ GD-ĐT) tổ chức, với sự đồng hành của Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, Trường ĐH Kinh tế – Tài chính TP.HCM và DOL IELTS Đình Lực.
AI chỉ hỗ trợ con người
Trong chương trình, nhiều học sinh lo lắng sự phát triển của AI sẽ tác động đến ngành nghề, khiến thế hệ gen Z khó tìm được việc làm, vì AI sẽ thay thế con người. Để học sinh thấu hiểu được vấn đề trên, ThS. Nguyễn Trần Ngọc Phương (Giám đốc Trung tâm Marketing và Phát triển thương hiệu, Trường ĐH Công nghệ TP.HCM) cho biết, hiện nay lĩnh vực nào cũng có AI bổ trợ để con người làm việc nhanh, hiệu quả hơn. Nhưng cho dù AI có thông minh cỡ nào thì cũng chỉ hỗ trợ chứ hoàn toàn không thể thay thế con người. Chẳng hạn, trong lĩnh vực truyền thông, AI có thể tạo ra những hình ảnh sinh động, những video hấp dẫn; trong thiết kế, AI có thể tạo ra bảng vẽ để con người không phải dùng tay… Sản phẩm được tạo ra từ AI có thể hấp dẫn nhưng sẽ không có cảm xúc nếu không có sự điều chỉnh, bổ sung của con người. “Do đó, các em đừng quá lo lắng về AI, thay vào đó các em hãy chọn cho mình ngành học phù hợp với đam mê, năng lực để sẵn sàng bước vào môi trường ĐH. Sự chuẩn bị của bản thân cùng với kiến thức ở giảng đường ĐH sẽ giúp các em tự tin bước vào thị trường lao động trong thời đại số”, ThS. Phương chia sẻ.
Có ý định chọn học ngành du lịch nhưng em Nguyễn Võ Gia Hân (học lớp 12A8) lo lắng: “Em thấy hiện nay chỉ cần lên mạng tìm là chúng ta có thể đặt được khách sạn, chọn điểm đến. Vậy, nếu em chọn học ngành du lịch thì liệu em có thể phát triển được nghề nghiệp trong tương lai không?”. Ông Huỳnh Văn Thanh (Phó ban Tuyển sinh, Trường ĐH Gloucestershire Việt Nam) thừa nhận, hiện nay việc tìm địa điểm du lịch, đặt phòng online đã trở nên dễ dàng mà không cần phải đến tận nơi. Nhưng cũng có những trường hợp đã đặt được phòng nhưng khi đến sử dụng thì phát hiện ra phòng đó không như ý mình muốn. Lúc này, nếu chúng ta gặp được nhân viên thì chúng ta có thể trao đổi trực tiếp, được đổi phòng thậm chí còn được tặng thêm voucher để trải nghiệm dịch vụ khác. Nói chung, nhân viên sẽ làm mọi cách để khách hàng được hài lòng, xử lý vấn đề một cách hợp tình hợp lý và có sự đồng cảm. Trong khi đó, AI sẽ không giải quyết vấn đề này được như vậy và thậm chí làm ảnh hưởng đến lịch trình của khách hàng, dẫn đến mất lòng khách. “Từ dẫn chứng này, tôi muốn nói đến các em rằng không có khách sạn, nhà hàng nào mà không cần con người. Họ có thể sử dụng AI nhưng chỉ một phần nhỏ, quan trọng hơn hết vẫn là con người. Nếu không có con người thì chúng ta không giải quyết được vấn đề một cách nhẹ nhàng, nhanh gọn”, ông Thanh nói.
Trau dồi 3 nhóm năng lực quan trọng
Trước nhiều thông tin bổ ích do chuyên gia đưa ra, em Xuân Tú (học lớp 12A22) băn khoăn: “AI có thể hỗ trợ con người thiết kế, vậy em cần trang bị những gì trong quá trình học ngành truyền thông để làm chủ được công nghệ?”. ThS. Lê Anh Bảo (Giám đốc Tuyển sinh, Trường Swinburne Việt Nam) cho hay, dù AI phát triển nhưng ngành truyền thông vẫn nhận được sự quan tâm của nhiều bạn trẻ. Điều đặc biệt, chương trình đào tạo ngành truyền thông của Trường Swinburne Việt Nam hiện nay đã có nhiều thay đổi để phù hợp với kỷ nguyên mới. Thay vì học lý thuyết, các em sẽ được đến doanh nghiệp thực hành, trải nghiệm sản phẩm công nghệ. Ngoài ra, nhà trường cũng giảng dạy những môn học khác để sinh viên tham gia học bổ trợ cho ngành truyền thông. “AI phát triển mạnh nhưng nếu con người không ngừng trau dồi kỹ năng, nâng cao trình độ thì sẽ làm chủ được công nghệ, không bị thay thế”, ThS. Bảo nhấn mạnh.
Nói về tầm quan trọng của kỹ năng trong thời đại số, ông Trần Anh Tuấn (Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP.HCM) khẳng định, đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới và TP.HCM sẽ trở thành siêu đô thị. Các xu hướng lao động sẽ dịch chuyển, kinh tế sẽ gắn liền với kinh tế số… Để đủ điều kiện bước vào thị trường lao động này, các em phải học và kết hợp được 3 nhóm năng lực. Đầu tiên là năng lực học tập và thích ứng suốt đời. Chúng ta phải có khả năng tự học, không ngừng nâng cao kiến thức và kỹ năng để thích nghi với sự thay đổi liên tục của thế giới. Học ở đây không chỉ giới hạn trong trường học mà còn kéo dài suốt cuộc đời, thông qua học từ sách vở, kinh nghiệm và xã hội. Tuy nhiên, học phải được chọn lọc, không phải cái gì cũng học, mà học ở đây là học để hiểu, để biết, học điều đúng, điều cần. Đặc biệt, khi học, chúng ta phải học nhanh, học liên tục trong môi trường biến đổi và sẵn sàng chuyển đổi nghề nghiệp. Bên cạnh đó, các em phải có năng lực kỹ năng mềm, biết ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp… Năng lực cuối cùng là năng lực công nghệ số, trong đó quan trọng nhất là tư duy số, biết kết hợp nhiều công cụ. “Đây là những năng lực quan trọng và cần thiết ở mỗi con người, nhất là gen Z. Nếu chúng ta rèn luyện được những năng lực này thì dù trong môi trường nào, làm việc ở đâu thì chúng ta cũng không sợ bị thay thế”, ông Tuấn nhắn nhủ.
Bài, ảnh: Hồ Trinh
Bình luận (0)