Lời khuyên trên được các chuyên gia đưa ra trong Chương trình hướng nghiệp “Cùng bạn chọn nghề cho tương lai” lần thứ 18 năm học 2025-2026 với chủ đề “Gen Z chọn ngành nghề trong kỷ nguyên AI” diễn ra tại Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP.HCM) mới đây.
Chương trình do Tạp chí Giáo dục TP.HCM phối hợp cùng Sở GD-ĐT TP.HCM, ĐHQG TP.HCM và Trung tâm Phát triển GD-ĐT phía Nam (Bộ GD-ĐT) tổ chức, với sự đồng hành của Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, Trường ĐH Kinh tế – Tài chính TP.HCM và DOL IELTS Đình Lực.
Học tập suốt đời
Song hành với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) thì thuật ngữ “khó kiếm việc” cũng xuất hiện. Nhiều bạn trẻ cho rằng thuật ngữ này đang “xâm nhập” làm cho thị trường lao động không còn cần nhiều nhân lực trong thời gian tới. Trấn an các em học sinh, TS. Đào Lê Hòa An (chuyên gia tâm lý – kỹ năng) khẳng định, ai cũng có thể “chạm” đến thành công nếu có tư duy. Điều này cũng khẳng định, người “khó kiếm việc” là người không có năng lực hoặc năng lực không đáp ứng yêu cầu tuyển dụng. Hiện nay yếu tố đầu tiên mà nhà tuyển dụng yêu cầu ở người lao động đó là phải biết vận dụng AI. Cụ thể, người nào thành thạo AI để tạo ra sản phẩm mà họ mong muốn thì họ cần. Ai không biết vận dụng AI sẽ không có chỗ đứng, vì hiện nay có nhiều công việc AI sẽ thay thế – đó là những công việc lặp đi lặp lại. Muốn cạnh tranh với AI, con người phải có những yếu tố mà AI không làm được. Đó là tư duy phản biện, tư duy phát triển, tư duy học tập suốt đời. “Theo Diễn đàn kinh tế thế giới năm 2010, trong 5 năm, con người phải cập nhật (update) lại các kiến thức, kỹ năng để trở thành con người mới phù hợp với xu hướng. Tuy nhiên, Diễn đàn kinh tế thế giới mới đây lại khẳng định, trong vòng 6 tháng con người phải “update” kiến thức, kỹ năng, nếu không sẽ không theo kịp AI. Điều này cho thấy sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ buộc con người phải không ngừng “update” kiến thức, kỹ năng để theo kịp xu hướng. Nếu chúng ta không tự “update” sẽ bị lùi lại, khó tìm được việc làm, khó hội nhập và không thể phát triển”, TS. Đào Lê Hòa An nói.
Giải đáp cho học sinh về việc kỹ năng tiếng Anh có tầm quan trọng như thế nào trong thời đại AI, bà Lý Thanh Thảo (đại diện Anh ngữ Yola) khẳng định, bên cạnh kiến thức chuyên môn, kỹ năng AI thì tiếng Anh cũng giữ vai trò quan trọng. Tiếng Anh giúp chúng ta rèn luyện tư duy phản biện, đưa ra được lập luận. Khi gặp những vấn đề khó giải quyết, chúng ta cũng có thể đặt ra nhiều câu hỏi khác nhau để tìm câu trả lời cho mình. Vì vậy, tiếng Anh không chỉ là ngôn ngữ mà còn là công cụ để học tốt và cập nhật xu hướng hiện đại. Đặc biệt, tiếng Anh còn giúp bản thân tìm được công việc tốt. “Tiếng Anh giúp chúng ta đọc được những tài liệu chưa kịp dịch ra tiếng Việt, từ đó chúng ta biết được thông tin về những công nghệ mới, hiện đại để sẵn sàng đón nhận, không bị bỡ ngỡ. Do đó, tiếng Anh là kỹ năng rất quan trọng”, bà Lý Thanh Thảo nhấn mạnh.
ThS. Lê Anh Bảo (Giám đốc Tuyển sinh Trường Swinburne Việt Nam) cho rằng, muốn vươn ra thế giới các em phải có tố chất của một công dân toàn cầu. Theo đó, các em phải có kỹ năng, ngoại ngữ và phải học tập suốt đời để cập nhật kiến thức mới. “Dù học ngành nghề nào thì bên cạnh kiến thức chuyên môn, các em nên tự học thêm kiến thức liên quan để trang bị cho bản thân. Chỉ có kiến thức, kỹ năng mới giúp bản thân đứng vững trước cơn “bão” AI”, ThS. Lê Anh Bảo lưu ý.
Hãy “điều khiển” AI
Em Quỳnh Anh (học lớp 12CT2) hỏi: “Em có ý định học ngành thiết kế đồ họa nhưng AI phát triển như vậy thì ngành này có cần con người làm nữa hay không?”. ThS. Lại Thùy Linh (đại diện Trường ĐH Fulbright Việt Nam) khẳng định, lĩnh vực sáng tạo bị tác động bởi AI rất nhiều vì đây là công cụ tạo ra sản phẩm nhanh, tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, không phải cái gì chúng ta cũng phụ thuộc vào AI mà phải vừa áp dụng vừa có tư duy để “điều khiển” AI, để AI làm theo ý mình. “Để người học biết cách vận hành AI trong công việc, khi học, nhà trường sẽ kết hợp vừa đào tạo kiến thức chuyên môn vừa đào tạo kiến thức về AI. Ra trường, người học sẽ có nền tảng vững chắc, sẽ có cách ứng dụng AI một cách thông minh, linh hoạt, không sợ bị AI thay thế dù đó là ngành thiết kế đồ họa hay bất kỳ ngành nào khác”, ThS. Lại Thùy Linh chia sẻ.
Thông tin cho học sinh về ngành kinh doanh quốc tế, bà Trương Thị Huệ Ngọc (Trưởng phòng Tư vấn tuyển sinh, Trường ĐH Greewich) cho biết, kinh doanh quốc tế là ngành học được nhiều bạn trẻ quan tâm. Ngành này bao gồm toàn bộ các hoạt động trao đổi, giao dịch thương mại như chuyển giao hàng hóa, dịch vụ, tài nguyên, con người, ý tưởng và công nghệ giữa các quốc gia. Đúng như tên gọi, ngành kinh doanh quốc tế mang tính chất toàn cầu và hội nhập rất cao. Để theo học ngành này, sinh viên phải có tố chất năng động, thích kinh doanh, có tư duy logic, có tầm nhìn. Ra trường, các em có nhiều sự lựa chọn nghề nghiệp bởi ngành này đang cần nguồn nhân lực lớn, như: chuyên viên nghiên cứu, hoạch định chính sách kinh doanh; phân tích viên kinh doanh; quản lý tài chính – nhân sự; quản lý nguồn nhân lực đa văn hóa; chuyên gia pháp lý về Luật Thương mại… “Giống như nhiều ngành học khác, kinh doanh quốc tế cũng bị tác động bởi AI. Để sinh viên có đầy đủ kỹ năng, trong quá trình học, nhà trường sẽ đào tạo cho các em cách phát triển kinh doanh thị trường quốc tế thông qua ứng dụng các kênh thương mại điện tử, những kiến thức về đa văn hóa, trau dồi ngoại ngữ thành thạo. Với những kỹ năng này, các em sẽ biết cách ứng dụng, vận hành AI để phục vụ vào công việc. Điều này giúp các em phát triển nghề nghiệp nhanh chóng và sớm đạt được thành công như mong muốn”, bà Trương Thị Huệ Ngọc nói.
Bài, ảnh: Kiều Khánh
Bình luận (0)