Hiện tượng “âm nhạc lệch chuẩn” đang làm “náo loạn” không gian mạng hiện nay. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến hình ảnh của nền âm nhạc Việt Nam mà còn ảnh hưởng đến nhận thức của các bạn trẻ trong đó có học sinh, sinh viên. Việc tăng cường công tác giáo dục nghệ thuật trong trường học, đặc biệt là âm nhạc sẽ là một trong những giải pháp thiết thực giúp các em trang bị “hệ miễn dịch” với âm nhạc vi phạm thuần phong mỹ tục, âm nhạc có ca từ không chuẩn mực.
Tăng cường giáo dục
ThS. Nguyễn Cẩm Lệ (hội viên Hội Âm nhạc TP.HCM) cho biết, bên cạnh các ca khúc của các tác giả trẻ thể hiện tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc qua nhiều đề tài, nội dung thể hiện vẫn còn đó nhiều biểu hiện lệch lạc trong sáng tác, biểu diễn và thưởng thức nghệ thuật. Như gần đây rộ lên trào lưu rap với các ca từ thô thiển (một vài trường hợp còn là thô tục) thể hiện nội dung kích động bạo lực, tình dục, ma túy… gây phản cảm.
ThS. Lệ cho rằng, để chấn chỉnh tình trạng trên cần nhiều giải pháp. Trước tiên, hệ thống giáo dục cần thay đổi, cần có một nền giáo dục thực tế và toàn diện chứ không phải lối dạy và học nặng về nhồi nhét lý thuyết, đặt nặng các môn kiến thức, xem thường các môn năng khiếu để rèn luyện, định hình thẩm mĩ nghệ thuật lành mạnh. Chúng ta phải giáo dục tình cảm, đạo đức xã hội ngay từ các bậc học phổ thông bởi nền tảng đạo đức và thẩm mỹ nghệ thuật như một liều vắc-xin bảo vệ cho mỗi con người trước các “virus nguy hiểm”. Bên cạnh đó, Nhà nước cần ban hành, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật một cách cụ thể hơn, chế tài mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực hoạt động biểu diễn nghệ thuật trên sân khấu cũng như trên không gian mạng. Cần có các quy định để các trang mạng xã hội có trách nhiệm với các bài đăng trên ứng dụng của mình nhằm hạn chế những bài đăng chứa những thông tin không phù hợp.
Các chuyên gia cũng cho rằng, cần tăng cường công tác giáo dục nghệ thuật trong trường học trong đó có âm nhạc. Ngoài việc mời những nghệ sĩ giỏi nghề, có kỹ năng nghề nghiệp cao, uy tín để giảng nghệ thuật cho các em thì cũng cần đặt tiêu chí giảng dạy âm nhạc trong học đường cần phải giúp cho các em biết phân tích tác phẩm âm nhạc, để từ đó các em được trang bị “hệ miễn dịch” với âm nhạc vi phạm thuần phong mỹ tục, âm nhạc có ca từ không chuẩn mực… Giáo trình giảng dạy âm nhạc trong trường học cũng phải được soạn thảo khoa học, tùy theo từng độ tuổi vì với mỗi độ tuổi thì các em có độ tiếp cận và hiểu biết khác nhau với âm nhạc.
Siết chặt quản lý
PGS.TS – NS Phan Quốc Anh (giảng viên Trường ĐH Văn hóa TP.HCM) – cho rằng, trước thực trạng âm nhạc “lệch chuẩn” đang ảnh hưởng tiêu cực đến thiếu nhi, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM cần thực hiện các biện pháp quản lý chặt chẽ hơn nữa. Cụ thể, cần kiên quyết xử lý các nghệ sĩ có biểu hiện lệch chuẩn trong biểu diễn, đặc biệt là những hành vi, trang phục, lời nói không phù hợp với thuần phong mỹ tục. Đồng thời, cần tăng cường công tác thẩm định nội dung các chương trình nghệ thuật có sự tham gia của thiếu nhi, đảm bảo tính phù hợp với lứa tuổi. Bên cạnh đó, sở cần xây dựng bộ quy chuẩn về nội dung và hình thức biểu diễn dành riêng cho các chương trình nghệ thuật thiếu nhi, làm căn cứ để các đơn vị, địa phương tổ chức hoạt động. “Trong bối cảnh hiện nay, khi mô hình tổ chức các nhà thiếu nhi cấp quận không còn, các nhà thiếu nhi cấp xã, phường cần được tăng cường về nhân lực và có cơ chế phù hợp để tổ chức hiệu quả các hoạt động âm nhạc lành mạnh”, ông Quốc Anh góp ý.
| Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung nhấn mạnh: “Không ai cấm chúng ta viết về những góc khuất, những tiêu cực, những mặt trái của xã hội, của cuộc sống, của tình yêu. Nhưng viết với cách thể hiện nào, ngôn ngữ nào, thông điệp nào và mục đích nào lại là cách chúng ta cần cân nhắc và lựa chọn để thể hiện, sao cho người nghe cảm thấy đồng cảm, dễ chịu, và tìm được một sự an ủi, một giải pháp hướng đến cuộc sống tốt hơn, đối xử với nhau bằng tình thương… thì điều đó chẳng phải là động lực khiến chúng ta phải tư duy sáng tạo hơn không?”. |
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung – cho rằng, để chấn chỉnh tình trạng âm nhạc “lệch chuẩn”, người sáng tác có vai trò rất quan trọng. Bởi việc sáng tác không chỉ dựa vào cảm hứng mà phải có kiến thức và trách nhiệm xã hội. Muốn có được yếu tố này, người sáng tác cần tham gia các hoạt động của các chi hội, đoàn thể, tổ chức liên quan đến ngành nghề của mình để tăng cường thêm nhận thức về trách nhiệm xã hội, đóng góp xã hội, nâng cao ý thức người sáng tác. Thường xuyên tham khảo các tác phẩm đi cùng năm tháng, đã được tôn vinh bởi Nhà nước, và quần chúng nhân dân, tự đặt câu hỏi vì sao những bài hát ấy đã trở thành những bài ca đi cùng năm tháng và đặt cho mình những mục tiêu để hướng tới những giá trị mình có thể tạo ra và để lại cho mọi người. Đó là thể hiện một thái độ nghiêm túc với nghề nghiệp của mình. Đối với các nhà quản lý văn hóa nên thường xuyên có những phong trào định hướng, giáo dục tư tưởng cho các nhạc sĩ trẻ, có chế độ khen thưởng động viên những nhạc sĩ có tác phẩm tốt, có sức ảnh hưởng tích cực đến khán giả, cũng có những chế tài và hình phạt nghiêm khắc tương ứng nhằm ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của các tác phẩm xấu, tiêu cực, ngăn chặn nhận thức dễ dãi và lệch lạc trong việc sáng tạo nghệ thuật. Điều đó thể hiện sự chủ động trong công tác quản lý.
“Không ai cấm chúng ta viết về những góc khuất, những tiêu cực, những mặt trái của xã hội, của cuộc sống, của tình yêu. Nhưng viết với cách thể hiện nào, ngôn ngữ nào, thông điệp nào và mục đích nào lại là cách chúng ta cần cân nhắc và lựa chọn để thể hiện, sao cho người nghe cảm thấy đồng cảm, dễ chịu, và tìm được một sự an ủi, một giải pháp hướng đến cuộc sống tốt hơn, đối xử với nhau bằng tình thương… thì điều đó chẳng phải là động lực khiến chúng ta phải tư duy sáng tạo hơn không?”, nhạc sĩ Chung nhấn mạnh.
Kiều Khánh
Bình luận (0)