Bằng sự chuyên nghiệp và trách nhiệm, báo chí đã truyền tải thông tin kịp thời, chính xác

Bằng sự chuyên nghiệp, trách nhiệm và khả năng thích ứng với công nghệ, báo chí đã truyền tải thông tin kịp thời, chính xác; giúp nâng cao nhận thức và kết nối xã hội. Đây chính là nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước.

PGS.TS Nguyễn Văn Thăng Long (Phó chủ nhiệm bộ môn Truyền thông chuyên nghiệp, ĐH RMIT Việt Nam) nhận định như trên, đồng thời đưa ra nhiều phân tích về sự chuyển mình của báo chí nước ta, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21-6-1925 – 21-6-2025).

Công nghệ số xóa nhòa ranh giới giữa các loại hình báo chí

Theo ông Long, kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam là dịp để nhìn nhận sâu sắc về sự chuyển mình của ngành báo chí trong những năm qua, từ đó định ra phương hướng thích ứng và phát triển trong thời gian tới.

Ông Long đánh giá rằng, với sự phát triển của công nghệ số, báo chí Việt Nam đã có sự thay đổi to lớn và toàn diện trong thời gian qua. Các cơ quan báo chí đã nhanh chóng nâng cao khả năng cập nhật tin tức, đồng thời tăng cường tương tác với công chúng thông qua nhiều nền tảng số đa dạng.

Công nghệ đã giúp việc tác nghiệp của những người làm báo được thuận tiện và trở nên linh hoạt. Với chiếc điện thoại thông minh hoặc máy ghi hình nhỏ gọn có độ phân giải cao, các phóng viên hay cộng tác viên có thể chụp ảnh, quay phim, phỏng vấn và thậm chí phát trực tiếp mọi lúc mọi nơi thông qua sóng điện thoại 4G, 5G.

Các phần mềm viết bài hay chỉnh sửa ảnh – video cũng giúp tiết kiệm thời gian soạn và biên tập nội dung. Điều này giúp báo chí có thể cập nhật tin tức về sự kiện nóng một cách nhanh chóng. Thông qua các nền tảng số của cơ quan báo chí hay của phóng viên, tin tức có thể được phân phối đến công chúng ngay lập tức mà vẫn đảm bảo chất lượng âm thanh, hình ảnh.

Ngoài ra, để cung cấp góc nhìn đa chiều, các cơ quan báo chí còn có thể khai thác nguồn thông tin từ mạng xã hội, hội nhóm trực tuyến hay thậm chí từ các thiết bị ghi hình cá nhân của người dân (camera hành trình, camera an ninh, livestream tại hiện trường bằng điện thoại).

“Cùng với sự thay đổi cách đưa tin, công nghệ số đã xóa đi ranh giới giữa các loại hình báo chí như truyền hình, phát thanh, báo in. Trước đây, mỗi loại hình báo chí thường hoạt động độc lập với thế mạnh và những đặc thù riêng. Tuy nhiên, giờ đây việc kết hợp nhiều hình thức truyền tải thông tin đa dạng trên những nền tảng khác nhau đã trở thành chuẩn mực mới” – PGS. Long nói.

Ngoài ra, các cơ quan báo chí cũng xây dựng sự hiện diện trên các ứng dụng di động và mạng xã hội nhằm tiếp cận công chúng ở đa nền tảng. Sự xóa nhòa ranh giới giữa các loại hình báo chí đã tạo ra một môi trường truyền thông cạnh tranh khốc liệt hơn nhưng tin tức cũng trở nên đa dạng và phong phú hơn.

Cá nhân hóa nội dung thông tin

Ông Long nhìn nhận, công nghệ số cho phép các cơ quan báo chí có thể tương tác hai chiều với công chúng về nội dung báo chí thông qua bình luận, chia sẻ và góp ý trên các nền tảng số. Các cơ quan báo chí có thể trả lời bình luận, câu hỏi của công chúng ngay lập tức; tạo sự gần gũi và tin cậy. Công chúng có thể gửi phản hồi trực tiếp cho nhà báo và tòa soạn, góp phần điều chỉnh các nội dung cho phù hợp.

Đáng chú ý, báo chí đã bắt đầu ứng dụng phân tích dữ liệu dựa trên trí tuệ nhân tạo. Các phần mềm AI có thể phân tích, lọc và tổng hợp dữ liệu lớn từ nhiều nguồn khác nhau về hành vi, sở thích và thói quen của công chúng.

Chẳng hạn, AI có thể phát hiện ra rằng một nhóm công chúng quan tâm đến tin tức thể thao vào buổi sáng, trong khi nhóm khác thích đọc tin tức chính trị vào buổi tối. Dựa trên những hiểu biết đó, báo chí có thể điều chỉnh nội dung để cá nhân hóa nguồn tin tức cho mỗi bạn đọc sao cho phù hợp với sở thích của họ.

Ông Long cho rằng, báo chí hiện đại với sự chuyển mình mạnh mẽ về công nghệ và phương thức truyền tải đã khẳng định vị thế là “vaccine” hữu hiệu, giúp thị trường miễn nhiễm với những “virus” thông tin sai lệch, đồng thời kiến tạo một môi trường kinh tế – xã hội minh bạch và đáng tin cậy.

Báo chí cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phản biện xã hội, góp phần nâng cao dân trí. Thông qua các bài viết phân tích chuyên sâu, các chuyên mục, báo chí giúp người dân trang bị kiến thức để đưa ra quyết định cá nhân thông minh hơn.

Nhằm phát huy vai trò, sức mạnh hơn nữa trong thời gian tới, PGS.TS Long mong mỏi báo chí đặt quy trình kiểm tra đa chiều lên hàng đầu để mỗi thông tin đều trải qua quá trình thẩm định nghiêm ngặt trước khi đến với bạn đọc, khán thính giả.

“Bằng sự chuyên nghiệp, trách nhiệm và khả năng thích ứng với công nghệ, báo chí truyền tải thông tin chính xác, kịp thời; giúp nâng cao nhận thức và kết nối xã hội. Đây chính là nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước”- PGS. Long nói.

Báo chí đã làm tốt công tác tuyên truyền pháp luật học đường TS. Đinh Thị Thanh Nga (Trưởng bộ môn Pháp luật hành chính – hình sự, Khoa Luật, Trường ĐH Sài Gòn) cho rằng, thời gian qua, báo chí đã đóng vai trò quan trọng trong hoạt động tuyên truyền những quy định pháp luật đến với các tầng lớp đại chúng, trong đó có cả môi trường học đường. Thông qua báo chí, các quy định mới của pháp luật được cập nhật kịp thời; trở nên dễ hiểu, dễ tiếp cận, được chú ý. Nhiều nội dung từ bài báo, sản phẩm truyền thông đa phương tiện mang tính thời sự của các báo, đài được đem vào quá trình giảng dạy, trở thành những chủ đề thảo luận sôi nổi cho các học sinh, sinh viên. Qua đó, trang bị năng lực nhận thức, tư duy pháp lý cho giáo viên và học sinh, sinh viên; góp phần xây dựng ý thức hành xử văn minh, tuân thủ pháp luật, định hướng nhân cách của một công dân tốt. Rất mong báo chí trong thời gian tới sẽ đa dạng hơn ở hình thức tiếp cận giới trẻ nói chung và học sinh, sinh viên nói riêng. Cụ thể như xây dựng các chương trình, chuyên mục gần gũi thông qua đó rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, lồng ghép phổ biến pháp luật hay thông qua các nhân vật có sức ảnh hưởng để tuyên truyền pháp luật một cách hiệu quả.

Mê Tâm