Bạo lực học đường (BLHĐ) đang là một mối lo ngại lớn trong đời sống xã hội của nước ta. Theo thống kê (sơ bộ) của Bộ GD-ĐT, mỗi năm học, cả nước xảy ra gần 1.600 vụ học sinh (HS) đánh nhau trong và ngoài trường, trung bình 5 vụ/ngày; cứ khoảng 5.200 HS thì có 1 vụ đánh nhau…
 |
| BLHĐ xuất phát có thể từ những tình huống như: ghen tuông, vì tị nạnh, ganh ăn tức ở, vì muốn chiếm đoạt tài sản, tiền bạc của bạn… (ảnh minh họa). Ảnh: I.T |
Con số nêu trên là còn quá ít so với thực tế! BLHĐ diễn ra hằng ngày ở nhiều trường học, nhưng ban giám hiệu nhà trường và chính quyền địa phương – vì thành tích nên ém nhẹm đi mà thôi!
BLHĐ đã có từ lâu
BLHĐ ở nước ta không phải là hiện tượng mới nảy sinh, và càng không phải là chuyện “con sâu làm rầu nồi canh” như nhiều người ngụy biện vì cái “bệnh thành tích” trì trệ và khốn… khổ!
BLHĐ – nói theo nghĩa đầy đủ – có nhiều biểu hiện. Sự thật thì cũng có một vài giáo viên (GV) đánh HS (phần nhiều là do HS quá hỗn láo); nhưng có nhiều vụ HS hành hung GV. Còn chuyện HS hành xử bạo lực với nhau thì nhiều lắm, là chuyện phổ biến, thường ngày. Đáng kinh ngạc là ngay từ bậc tiểu học, một số HS đã vô cớ đánh đập bạn dã man. Tôi lấy ví dụ nạn nhân của BLHĐ là chính cháu mình. Tôi có cháu ngoại học lớp 2 một trường đạt chuẩn quốc gia ở Hải Phòng, cháu nhút nhát và rất hiền, mà bỗng dưng đầu năm học này bị một bạn nam cùng lớp cấu vào mặt đến mức chảy máu và thành sẹo. Đầu học kỳ 2 mới đây, cháu lại bị một bạn trai khác đấm vào mặt, khiến cháu khóc nức nở đúng lúc tôi đi đón. Hỏi ra, chỉ vì cháu nói với bạn này: “Các anh lớp 5 đang cầm súng nhựa bắn nhau kìa!”. Thế là cháu bị đánh.
BLHĐ nguyên do phần lớn vì yêu đương dẫn đến ghen tuông, vì tị nạnh, ganh ăn tức ở, vì muốn chiếm đoạt tài sản, tiền bạc của bạn… Không chỉ có nam sinh dùng bạo lực với nhau, mà nhiều nữ sinh cũng rất hung hãn trong chuyện này. Có nhiều HS, từ bậc tiểu học trở lên, đã có những bộ mặt câng câng, dữ dằn, với những hành vi… “bỗng dưng” (?) độc ác với bạn, với thầy cô và với người khác. Đáng ghê sợ là ở chỗ: nhiều khi chỉ vì một va chạm nhỏ, một sự hiểu lầm, một cái nhìn, nhưng nhiều HS đã quyết chí loại trừ bạn (hoặc người khác) ra khỏi cuộc sống! Đánh nhau tay đôi, nhưng bây giờ là triệt hại nhau theo nhóm, có cả các băng nhóm. Công an nhiều nơi đã phải cấp tốc tới nhiều trường giải quyết các vụ bạo lực, nhưng rất nhiều vụ bị lãnh đạo nhà trường và cả chính quyền cùng công an giấu nhẹm đi, vì lo mất thành tích (?!). Đây là một lý do khiến BLHĐ ngày càng gia tăng.
Hai biện pháp ngăn chặn BLHĐ
Một là, đẩy mạnh việc giáo dục đạo đức cho HS thông qua 3 môi trường giáo dục: gia đình, nhà trường và xã hội – mà quan trọng bậc nhất là giáo dục gia đình cho tốt. Thiết nghĩ không nên đổ tội cho nhà trường không chú ý giáo dục đạo đức cho HS. Nhà trường có thiếu sót là chỉ lo dạy kiến thức (dạy chữ) mà dạy cũng chưa đạt yêu cầu, còn chưa quan tâm thường xuyên giáo dục đạo đức cho HS. Nhưng, có một sự thật bi hài: GV các trường “không dám” nhắc nhở, răn dạy HS về đạo đức, lối sống vì rất dễ bị HS và phụ huynh trả thù! Tuy nhiên, phải khẳng định rằng: Không nhà trường nào dạy HS làm điều xấu, việc ác! BLHĐ có nguyên nhân chủ yếu là do đạo đức gia đình xuống cấp và giáo dục gia đình yếu kém. Yếu tố gia đình là quan trọng bậc nhất trong giáo dục đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ! Theo UNESCO, muốn phòng chống tội ác hay các tệ nạn xã hội, phải bắt đầu từ giáo dục gia đình, nâng cao dân trí, đề cao việc phát triển các giá trị văn hóa gia đình và dân tộc.
Hai là, phải xử lý các vụ BLHĐ kịp thời và nghiêm minh theo pháp luật. Thiết nghĩ, các cơ quan lập pháp và hành pháp, cũng như toàn xã hội, cần phải hiểu rằng: Có thật sự “thượng tôn pháp luật”, xử lý pháp luật nghiêm minh và nghiêm khắc, thì mới tạo được sự bình yên cho xã hội – điều kiện tối cần thiết để tạo nên một xã hội văn minh, ổn định, phát triển bền vững. Đấy mới chính là nhân đạo và bảo vệ nhân quyền. Trước tình hình hiện nay, luật pháp cũng cần thay đổi mức xử phạt (tăng nặng hơn) đối với tội phạm vị thành niên.
BLHĐ diễn ra ở nhiều nơi, chứng tỏ đạo đức xã hội và đạo đức học đường xuống cấp nghiêm trọng! Tác hại của nó rất lớn đối với an ninh xã hội và đạo đức con người – mà nguy hại nhất là nó thể hiện sự băng hoại đạo đức của thanh thiếu niên – những chủ nhân tương lai của nước nhà! Rồi từ đó, đất nước sẽ ra sao? Suy cho cùng, một công dân tốt phải nảy sinh từ một gia đình và một xã hội thật sự có văn hóa và đạo đức – trong đó gia đình là nhân tố quan trọng nhất. Bởi, gia đình chính là trường học đầu tiên, trường học thường xuyên và cuối cùng của mỗi người; cha mẹ chính là những người thầy giáo đầu tiên của mỗi người! Song hành với điều đó, phải quản lý xã hội bằng hệ thống pháp luật khoa học và nghiêm khắc.
Đào Ngọc Đệ
(Giảng viên chính Trường ĐH Hải Phòng)
Bình luận (0)