“Bắt bệnh” ngành giáo dục

Năm học mới nào cũng thế, sau ngày khai giảng, cùng với niềm vui của con trẻ, phụ huynh lại lo các khoản thu đầu năm của các trường. Trường thu nhiều, trường thu ít… ảnh hưởng không nhỏ đến dư luận xã hội. Trước những băn khoăn về vấn đề này, ông Lê Khánh Tuấn, Phó vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính, Bộ GD-ĐT cho biết trong quy định của Chính phủ, thì ngân sách cho giáo dục chiếm 20%. Đối với các trường thì ngân sách 80% chi con người, còn 20% chi cho hoạt động thường xuyên. Nhưng theo thông tin chúng tôi có được thì hiện nay chỉ có 17/63 tỉnh đảm bảo được tỷ lệ này. Chính vì vậy, năm học này, Bộ GD-ĐT đưa ra các giải pháp để giải quyết tình trạng lạm thu. Theo ông Tuấn, đó là các trường, các cơ sở giáo dục phải thực hành tiết kiệm và chia sẻ để đảm bảo hoạt động; kế đến là xây dựng văn bản pháp lý để tạo hành lang pháp lý cho quản lý thu trong trường học.

Theo sự phân cấp của nghị định 115 về phân cấp quản lý, các địa phương phải có trách nhiệm chỉ đạo, kiểm tra giám sát để xử lý kịp thời nếu vấn đề lạm thu xảy ra. Trách nhiệm chính là của chính quyền địa phương. Trong năm học này, thanh tra bộ sẽ tăng cường giám sát lạm thu trong các nhà trường, sẽ cùng với các địa phương để xử lý những trường hợp thu không đúng quy định. Lãnh đạo bộ cũng mong muốn làm sao cha mẹ học sinh tham gia, phát hiện để có thông báo kịp thời tới cơ quan quản lý.

Theo ông Hoàng Đức Minh, Cục trưởng Cục Nhà giáo và quản lý cán bộ giáo dục cơ sở, hiện toàn quốc thiếu 27.000 giáo viên ở tất cả các cấp và cũng thừa ở một số vùng miền. Đây là thực trạng diễn ra ở nhiều năm. Nhưng so với năm trước, thực trạng này giảm rất nhiều. Việc thừa thiếu phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Kế hoạch của các địa phương khi xây dựng kế hoạch đội ngũ giáo viên, quy hoạch mạng lưới trường lớp, vấn đề tuyển sinh và tình trạng thiếu giáo viên tập trung ở một số thành phố lớn và nơi khó khăn. TP.HCM lúc đầu thiếu hơn 2.500 giáo viên, nhưng sau đợt 1 tuyển  chỉ còn thiếu 1.200. Nghệ An, Thanh Hóa, Bắc Giang cũng đều thiếu trên dưới 1.000 giáo viên. Một số nơi khác cũng thiếu rải rác. Ông Minh giải thích những nơi thiếu giáo viên này phát sinh chủ yếu do triển khai phổ cập giáo dục mầm non 5 tuổi, triển khai dạy 2 buổi/ngày. Thứ hai là đổi mới trong giáo dục phổ thông như triển khai đề án ngoại ngữ, một số môn học ở THCS như mỹ thuật, âm nhạc, thể dục cũng thiếu giáo viên… Nhưng ông Minh cũng thừa nhận có tình trạng thừa giáo viên ở một số vùng trung tâm. Với cương vị của mình, ông đưa ra các giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Hai năm nay Bộ GD-ĐT đã triển khai quy hoạch của ngành gắn với điều chỉnh đào tạo ở hệ thống sư phạm, đồng thời thực hiện tốt đội ngũ giáo viên theo chuẩn và cách đánh giá khác để đội ngũ giáo viên đáp ứng số lượng và chất lượng. Ở vùng khó khăn đảm bảo không có biến động về số lượng do có một số chính sách thu hút. Các địa phương cũng đã tích cực giải quyết vấn đề này như TP.HCM ký kết với 9 cơ sở đào tạo sư phạm trên địa bàn. Tuy nhiên, ông Minh cũng khuyến cáo thí sinh chọn sư phạm không chỉ chọn theo năng lực mà còn phải tìm hiểu nhu cầu của địa phương mình.

Đối với giáo dục ĐH, hiện nay đã bắt đầu xuất hiện tình trạng các trường “xé rào” để tuyển cho đủ chỉ tiêu. Tình trạng này xảy ra tại một số trường ngoài công lập có khó khăn về tuyển sinh. Ông Bùi Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH, Bộ GD-ĐT cho biết hiện nay có thông tin một số trường ĐH, CĐ có gọi thí sinh không trúng tuyển vào học một lớp gọi là nợ đầu vào. Ông Tuấn khẳng định Bộ GD-ĐT không có chủ trương này, trường nào có làm là sai phạm. Ông Tuấn cảnh báo thí sinh không nên đăng ký vào học những lớp này để tránh thiệt thòi. Bên cạnh đó, ông Tuấn cũng cho biết cứ đến mùa tuyển sinh, một số trung tâm, công ty đứng ra nhận hồ sơ của thí sinh và hứa với thí sinh và người nhà cho vào học trường A, B, C. Bộ GD-ĐT khẳng định tất cả các trung tâm, các công ty không có chức năng làm nhiệm vụ này. Đề nghị thí sinh và người nhà tìm hiểu kỹ thông tin tuyển sinh và tiếp xúc với các kênh thông tin chính thức của nhà trường, Bộ GD-ĐT, trực tiếp nộp hồ sơ với nhà trường để tránh thiệt hại. Mặt khác, ông Tuấn một lần nữa khẳng định quan điểm của Bộ GD-ĐT là không cho phép các trường tuyển dưới sàn. Tuy nhiên, tại cuộc họp báo, một phóng viên đã cung cấp cho lãnh đạo bộ một thí sinh của Thanh Hóa đã nhận được giấy báo nhập học của ĐH Hà Hoa Tiên dù thí sinh này không đủ điểm sàn. Ông Tuấn cho hay sẽ điều tra và có câu trả lời cụ thể.

Nghiêm Huê