Bí quyết giành điểm cao môn Toán

Việc đầu tiên là phải nhận định đề thi, xác định câu dễ làm trước, khó làm sau; sau đó là phân bổ thời gian hợp lý; trình bày cẩn thận, không chủ quan giải Toán tắt…, đó là kinh nghiệm được thạc sĩ Cai Việt Long, giáo viên Toán trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam, chia sẻ.

Năm 2015 chỉ có một kỳ thi THPT để xét tốt nghiệp và tuyển sinh vào đại học, cao đẳng. Nhiều thí sinh tỏ ra căng thẳng, đặc biệt với môn Toán. Dưới đây là một số kinh nghiệm làm bài giúp các em có định hướng tốt hơn.

1. Nhận định đề

Sau khi nhận được đề thi, việc đầu tiên không phải là lao vào giải luôn mà nhất thiết phải đọc qua một lượt tất cả đề để phân loại câu hỏi. Phải xác định được phần nào khó, phần nào dễ mình có thể làm ngay được. Khi làm bài phải làm và trình bày cẩn thận từ câu dễ nhất đến câu khó nhất. Như vậy sẽ nắm chắc điểm của những phần bài đó và tạo sự tự tin, tinh thần để làm tiếp những bài khó hơn.

Khi đứng trước một bài toán cụ thể cần phân biệt chính xác thuộc dạng toán nào. Các bài toán trong đề thi THPT quốc gia có 60% kiến thức cơ bản, phần còn lại thường được mở rộng từ các bài toán cơ bản đã có trong sách giáo khoa và hình thức câu hỏi có thể thay đổi chút ít. Nếu chúng ta nắm chắc phương pháp giải các dạng toán cơ bản thì dễ dàng tìm ra lời giải ở các câu hỏi của đề thi.

2. Phân bố thời gian hợp lý

Khi làm bài nên chia thời gian từng câu. Ví dụ 180 phút có 10 câu hỏi, mỗi câu hỏi kể cả suy nghĩ kể cả nháp và trình bày sạch đẹp khoảng 18 phút. Không nên làm ngay những bài khó vì sẽ chiếm thời gian của những bài khác. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ vì một hoặc hai điểm của bài đó mà mất tám chín điểm ở những bài khác.

3. Trình bày cẩn thận

Rất nhiều học sinh có sức học tốt thường mất điểm ở những bài dễ chỉ vì tính chủ quan, giải tắt. Khi giải các bài toán nên viết tất cả bước cơ bản để thực hiện bài toán đó trong bài làm. Vì nếu bỏ qua một vài phép trung gian nhiều khi sẽ không được chấm mức điểm tối đa cho những bài đó mặc dù kết quả cuối cùng chính xác. Chú ý đặt điều kiện cho bài toán có nghĩa; các phép biến đổi tương đương…, sau khi giải phải kiểm tra kết quả.

Thí sinh đến làm thủ tục dự thi THPT quốc gia ở cụm thi Đại học Sư phạm Hà Nội. Ảnh: Giang Huy.

4. Không nên trình bày cẩn thận vào giấy nháp

Tờ giấy nháp là công cụ để hỗ trợ tính toán trong mỗi câu hỏi. Vì vậy với những bài toán đã định hướng được cách giải thì không nên giải hoàn toàn trên giấy nháp rồi mới ghi vào giấy thi. Làm như vậy vừa mất thời gian vừa dễ sai sót. Bởi khi giải trực tiếp bài toán là “viết ra những gì trong đầu” nên rất chủ động. Còn khi chép lại (kể cả những gì mình vừa viết) lại trở thành thụ động, rất dễ chép nhầm hoặc bỏ sót. Do đó ở những bài toán này chỉ sử dụng giấy nháp ở những phần cần tính toán.

Một bài thi chỉ trình bày ngắn gọn vừa đủ, có người làm gần chục tờ giấy thi thì quả là khủng khiếp. Trong hoàn cảnh trời nắng nóng, tìm mãi không thấy đáp số, dễ gây ức chế cho người chấm bài.

5. Có thể không làm theo thứ tự

Cả đề bài có rất nhiều câu hỏi, trong mỗi câu có thể có nhiều câu hỏi nhỏ (ví dụ ở câu 3 có ý 3a, 3b, 3c). Đối với những câu kiểu này thì phần lớn kết quả của ý trước sẽ trở thành điều kiện cho cho ý sau. Tuy nhiên nếu không làm được ý trước vẫn có thể thừa nhận kết quả để làm ý sau. Như vậy vẫn được tính điểm cho những ý làm được.

Khi bị bế tắc ngay ở ý đầu tiên không nên bỏ qua luôn mà phải xem kỹ những ý tiếp theo có thể làm được không. Thứ tự các câu hỏi được giải là theo khả năng giải quyết của từng học sinh, không nên bị lệ thuộc vào thứ tự trong đề bài. Chú ý nếu không làm theo thứ tự, các em phải đánh dấu những phần đã làm được và chưa làm được để mình còn biết để suy nghĩ, phân bố thời gian hợp lý.

6. Trình bày lời giải trong sáng rõ ràng

Giải một bài toán không phải chỉ là các đáp số và kết quả tính toán mà lời giải cũng có ý nghĩa quan trọng. Lời giải không chỉ là liên kết giữa các phép toán mà còn chứng tỏ tư duy của người làm bài đó có chính xác, có thực sự hiểu bài toán hay không. Vì vậy lời giải cần phải viết rành mạch rõ ràng. Những bài thi có lời giải như vậy sẽ nhận được cảm tình của người chấm.

Tiếp nữa là đừng dùng hai thứ mực, đừng dùng bút xoá vì như vậy có thể coi là đánh dấu bài. Nếu viết sai, các em cứ gạch đi viết lại. Trong một tờ giấy nếu gạch xóa nhiều các em nên thay tờ giấy đó đi.

7. Cẩn thận khi biến đổi và sử dụng máy tính hiệu quả

Chú ý khi các bước biến đổi phương trình, bất phương trình, hệ phương trình cần phải biến đổi tương đương hay chỉ là được hệ quả cần phải kiểm tra lại. Khi làm bài nhớ viết đủ điều kiện, nhớ thử lại kết quả vào bài toán xem có đúng không?

Máy tính là công cụ đắc lực trợ giúp tính toán. Ví dụ phần tính tích phân các em có thể kiểm tra ngay lại kết quả bằng máy tính. Phần giải phương trình, bất phương trình máy tính có thể đưa ra ngay được kết quả. Nhưng các em phải kiểm tra lại khi bấm máy tính vì có thể có sự sai sót bấm nhầm số. Ví dụ khi tính tích phân nếu các em không đổi đơn vị trong máy tính sang radian mà để đơn vị đo là độ thì kết quả máy tính với phần bài làm sẽ khác nhau rất nhiều.

8. Nhặt các điểm dù là nhỏ nhất

Trong đề thi có những câu rất khó. Với những bài khó, nếu chỉ làm được một phần mà chưa làm được trọn vẹn thì cũng nên viết vào bài làm. Vì những phần làm được nếu đúng theo barem chấm thi vẫn được một phần điểm.

9. Tránh nộp bài thi sớm

Giả sử làm bài thi xong sau 2/3 thời gian, các em nộp bài thì cũng chưa chắc được ra ngoài khỏi khu vực thi. Vì vậy nếu làm xong bài sớm cũng không nên nộp bài mà cần kiểm tra lại. Rất nhiều học sinh khi về nhà kiểm tra mới phát hiện được những chỗ làm sai.

Khi làm một lúc rất nhiều bài toán thì rất dễ mắc sai sót. Trước hết phải thử lại phép tính. Thứ hai là phải kiểm tra lại ngữ pháp, diễn đạt. Nếu còn nhiều thời gian các em có thể làm lại phần bài thi bằng cách khác thật rõ ràng, rành mạch xem có khớp với kết quả mình trình bày không.

10. Kết luận

Ở cuối mỗi bài toán hoặc một ý hỏi nên có một câu kết luận. Có thể là viết lại đáp số hoặc trả lời câu hỏi của đề bài để người chấm thi biết được thí sinh đã kết thúc bài đó hay chưa và có cảm tình hơn khi chấm bài. Tránh việc đóng khung đáp số dẫn đến giám khảo nghĩ đây là đánh dấu bài.

Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi khi làm bài môn Toán. Chúc các em đạt kết quả cao nhất trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2015.

Theo ThS. Cai Việt Long (Nguồn VNE)